Trên 2 đĩa cân ở vị trí thăng bằng có 2 cốc, mỗi cốc đựng một dung dịch có hoà tan 0,2 mol ${\mathrm{HNO}}_3$. Thêm vào cốc thứ nhất 20 gam ${\mathrm{CaCO}}_3$, thêm vào cốc thứ hai 20 gam ${\mathrm{MgCO}}_3$. Sau khi phản ứng kết thúc, 2 đĩa cân còn giữ vị trí thăng bằng không ? Giải thích.

Các phản ứng hoá học xảy ra trên hai đĩa cân :

${\mathrm{CaCO}}_3$ + 2${\mathrm{HNO}}_3$ → $\mathrm{Ca}{\left({\mathrm{NO}}_3\right)}_2$ + ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$ + ${\mathrm{CO}}_2$

${\mathrm{MgCO}}_3$ + 2${\mathrm{HNO}}_3$ → $\mathrm{Mg}{\left({\mathrm{NO}}_3\right)}_2$ + ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$ + ${\mathrm{CO}}_2$

Vị trí của hai đĩa cân trong thí nghiệm lần thứ hai :

Nếu mỗi cốc có 0,5 mol ${\mathrm{HNO}}_3$ thì lượng axit đã dùng dư, do đó toàn lượng muối ${\mathrm{CaCO}}_3$ và ${\mathrm{MgCO}}_3$ đã tham gia phản ứng :

Phản ứng ( 1 ) : 0,2 mol ${\mathrm{CaCO}}_3$ làm thoát ra 0,2 mol ${\mathrm{CO}}_2$ ; khối lượng các chất trong cốc giảm : 44 x 0,2 = 8,8 (gam).

Phản ứng (2) : 0,24 mol ${\mathrm{MgCO}}_3$ làm thoát ra 0,24 mol ${\mathrm{CO}}_2$ ; khối lượng các chất trong cốc giảm : 44 x 0,24 = 10,56 (gam).

Sau khi các phản ứng kết thúc, hai đĩa cân không còn ở vị trí thăng bằng. Đĩa cân thêm ${\mathrm{MgCO}}_3$ sẽ ở vị trí cao hơn so với đĩa cân thêm ${\mathrm{CaCO}}_3$