Trên 2 đĩa cân ở vị trí thăng bằng có 2 cốc, mỗi cốc đựng một dung dịch có hoà tan 0,2 mol ${\mathrm{HNO}}_3$. Thêm vào cốc thứ nhất 20 gam ${\mathrm{CaCO}}_3$, thêm vào cốc thứ hai 20 gam ${\mathrm{MgCO}}_3$. Sau khi phản ứng kết thúc, 2 đĩa cân còn giữ vị trí thăng bằng không ? Giải thích.

Các phản ứng hoá học xảy ra trên hai đĩa cân :

${\mathrm{CaCO}}_3$ + 2${\mathrm{HNO}}_3$ → $\mathrm{Ca}{\left({\mathrm{NO}}_3\right)}_2$ + ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$ + ${\mathrm{CO}}_2$

${\mathrm{MgCO}}_3$ + 2${\mathrm{HNO}}_3$ → $\mathrm{Mg}{\left({\mathrm{NO}}_3\right)}_2$ + ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$ + ${\mathrm{CO}}_2$

Vị trí của hai đĩa cân trong thí nghiệm lần thứ nhất :

Số mol các chất tham gia ( 1 ) : ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CaCO}}_3}$ = 20/100 = 0,2 mol bằng số mol ${\mathrm{HNO}}_3$

Số mol các chất tham gia (2) : ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{MgCO}}_3}$ = 20/84 ≈ 0,24 mol nhiều hơn số mol ${\mathrm{HNO}}_3$

Như vậy, toàn lượng ${\mathrm{HNO}}_3$ đã tham gia các phản ứng (1) và (2). Mỗi phản ứng đều thoát ra một lượng khí ${\mathrm{CO}}_2$ là 0,1 mol có khối lượng là 44 x 0,1 = 4,4 (gam). Sau khi các phản ứng kết thúc, 2 đĩa cân vẫn ở vị trí thăng bằng.