Một quần thể động vật giao phối, màu sắc cánh do 1 gen gồm 4 alen nằm trên NST thường quy định: alen A₁ quy định cánh đen trội hoàn toàn so với alen A₂ và alen A₃ và A₄; alen A₂ quy định cánh xám trội hoàn toàn so với các alen A₃ và A₄; alen A quy định cánh vàng trội hoàn toàn so với alen A₄ quy định cánh trắng. Một quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền có 51% con cánh đen; 33% con cánh xám; 12% con cánh vàng; 4% con cánh trắng. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Tần số alen A₁ là 0,3.

II. Các cá thể cánh đen dị hợp chiếm 42%.

III. Các cá thể không thuần chủng chiếm 74%.

IV. Lấy ngẫu nhiên 1 cá thể cánh xám, xác suất cá thể này có kiểu gen đồng hợp là 3/11.

Đáp án D

Phương pháp giải:

Bước 1: Tính tần số alen của quần thể

+ Tính tần số alen A₄ = $\sqrt{A_4{A}_4}$

+ Tính tần số alen A₃: cánh vàng + cánh trắng = (A₃ +A₄)²

Làm tương tự để tính các alen khác.

Bước 2: Xét các phát biểu

Giải chi tiết:

Cấu trúc di truyền của quần thể là: (A₁ + A₂+ A₃ + A₄)² = 1

Con cánh trắng A₄A₄ = 4% → A₄ = 0,2

Tỷ lệ con cánh vàng + cánh trắng = (A₃ +A₄)² = 16% = 0,4² →A₃ = 0,2

Tỷ lệ con cánh xám+ cánh vàng + cánh trắng = (A₂+ A₃ +A₄)² = 49% = 0,7² →A₂ = 0,3

→A₁ =0,3

Cấu trúc di truyền của quần thể:

(0,3A₁ +0,3A₂+ 0,2A₃ + 0,2A₄)² = 1

Xét các phát biểu:

I đúng.

II đúng, cánh đen dị hợp = tổng số cánh đen – cánh đen đồng hợp = 0,51 – A₁A₁ = 0,51 – 0,3² =0,42.

III đúng, các cá thể không thuần chủng = 1 – các cá thể thuần chủng = 1 - A₁A₁ – A₂A₂ – A₃A₃ – A₄A₄ = 1 – 0,3² – 0,3² – 0,2² – 0,2² =0,74.

IV đúng, con cánh xám chiếm: 33%, con cánh xám thuần chủng: A₂A₂ = 0,3² = 0,09.

Lấy ngẫu nhiên 1 cá thể cánh xám, xác suất cá thể này có kiểu gen đồng hợp là: 0,09/ 0,33 =3/11.