Thế hệ xuất phát (P) của một quần thể ngẫu phối có 1000 cá thể với tỉ lệ kiểu gen 0,16AA: 0,48Aa : 0,36aa. Theo quan niệm tiến hóa hiện đại, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Nếu có 200 cá thể có kiểu gen aa di cư từ nơi khác đến thì khi quần thể thiết lập lai trạng thái cân bằng sẽ có cấu trúc là 1/9AA : 4/9Aa : 4/9aa.

II. Nếu sau một thế hệ, quần thể có cấu trúc di truyền F₁ là 0,3AA : 0,4Aa 0,3aa thì rất có thể đã chịu tác động của yếu tố ngẫu nhiên.

III. Nếu cấu trúc di truyền của F₁: 0,2AA : 0,6Aa : 0,2aa; F₂: 0,4AA : 0,4Aa : 0,2aa; F₃: 0,5AA:0,4Aa : 0,1aa thì chọn lọc tự nhiên đang chống lại alen trội.

IV. Nếu quần thể chuyển sang tự phối thì tần số alen của các thế hệ theo sẽ bị thay đổi.

Phương pháp:

Bước 1: Tính số các thể của các kiểu gen: tỉ lệ kiểu gen  tổng số cá thể.

Quần thể có thành phần kiểu gen: xAA : yAa : zaa 

Tần số alen $p_A=x+\frac{y}{2}\to q_a=1-p_A$

Tính lại tần số alen: Quần thể có thành phần kiểu gen: xAA : yAa : zaa

Tần số alen $p_A=x+\frac{y}{2}\to q_a=1-p_A$

Quần thể cân bằng di truyền có cấu trúc p²AA + 2pqAa + q²aa = 1

Bước 2: So sánh tần số alen các thế hệ

+ Nếu thay đổi theo 1 hướng $\to$ Chọn lọc tự nhiên

+ Nếu thay đổi đột ngột $\to$ Các yếu tố ngẫu nhiên

+ Nếu không thay đổi $\to$ giao phối. 

Cách giải:

P: 1000 cá thể, gen 0,16AA : 0,48Aa : 0,36aa $\to$ số cá thể từng loại kiểu gen là

AA = 0,16 $\times$ 1000 = 160

Aa = 0,48 $\times$ 1000 = 480

aa = 0,36 $\times$ 1000 = 360.

I đúng. Nếu có 200 cá thể có kiểu gen aa di cư từ nơi khác đến, quần thể có số lượng các kiểu gen:

AA = 160 

Aa = 480 

aa = 360 + 200 = 560 

$\to$ tỉ lệ kiểu gen khi đó là: $\frac{160}{1200}AA:\frac{480}{1200}Aa:\frac{560}{1200}aa\leftrightarrow \frac{2}{15}AA:\frac{6}{15}Aa:\frac{7}{15}aa\to p_A=\frac{1}{3}; q_a=\frac{2}{3}$

Khi quần thể thiết lập lại trạng thái cân bằng di truyền sẽ có cấu trúc: $\frac{1}{9}AA:\frac{4}{9}Aa:\frac{4}{9}aa$

II đúng.

P: 0,16AA: 0,48Aa : 0,36aa $\to$ tần số alen: A = 4=0,6

F₁: 0,3AA : 0,4Aa 0,3aa $\to$ tần số alen: A = a = 0,5 

$\to$ Có thể đã chịu tác động của các yếu tố ngẫu nhiên vì thành phần kiểu gen và tần số alen thay đổi không theo hướng xác định.

III sai.

F₁: 0,2AA : 0,6Aa : 0,2aa;

F₂: 0,4AA : 0,4Aa : 0,2aa;

F₃: 0,5AA:0,4Aa : 0,1aa

$\to$ tỉ lệ cá thể mang kiểu hình trội ngày càng tăng, tần số alen trội cũng tăng.

IV sai, giao phối không làm thay đổi tần số alen của quần thể. 

Chọn A.