Nếu các gen trên cùng một nhiễm sắc thể liên kết không hoàn toàn, cho các phép lai (PL) sau:

PL₁: $Aa\frac{BDe}{bdE}\times Aa\frac{BdE}{bde}$.

PL₂: $AaBb\frac{De}{dE}\times AaBb\frac{De}{dE}$.

PL₃: $Aa\frac{BD}{bd}{X}^E{X}^e\times aa\frac{Bd}{bD}{X}^{e}Y$.

PL₄: $Aa\frac{BDe}{bdE}\times AA\frac{BDE}{bde}$.

Có mấy nhận định sau đây đúng về đời con của các phép lai trên?

I. PL₁ có số loại kiểu gen tối đa là 78.

II. PL₂ có số loại kiểu gen tối đa là 80.

III. PL₃ có số loại kiểu gen tối đa là 90.

IV. PL₄ có số loại kiểu gen tối đa là 72.

V. PL₃ có số loại kiểu gen tối đa nhiều nhất.

Phương pháp:

Áp dụng công thức tính số kiểu gen tối đa khi biết giao tử ở 2 giới.

Giới đực tạo a giao tử, giới cái tạo b giao tử$\to$số loại kiểu gen tối đa là ab. (các loại giao tử là khác nhau)

Nếu cả 2 bên đều tạo ra n alen giống nhau$\to$số kiểu gen tối đa là: $C_n^2+n$.

Có thể tách riêng từng cặp NST để tính dễ hơn.

Cách giải:

Để đạt được số kiểu gen tối đa ở đời con thì phải có HVG ở cả 2 giới. 

Phép lại 1: $Aa\frac{BDe}{bdE}\times Aa\frac{BdE}{bde}$

+ Aa$\times$Aa + 1AA:2Aa:laa$\to$3 kiểu gen (tương tự với các cặp gen khác)

$$\begin{gathered} \frac{BDe}{bdE}\to 8GT:Bde; bdE; bde; BdE; BDE; BDe; bDe; bDE \\ \frac{BdE}{bde}\to 4GT:Bde; bdE; bde; BdE \end{gathered}$$

Trong 8 loại giao tử của cơ thể BDe/bdE thì có 4 giao tử giống với giao tử của cơ thể BdE/bde.

+ Xét 4 loại giao tử giống nhau của 2 cơ thể tạo: $C_4^2+4=10$ kiểu gen.

+Xét 4 loại giao tử khác của cơ thể BDe/bdE với 4 loại giao tử của cơ thể BdE/bde$\to$có 4$\times$4 = 16 kiểu gen. 

+ Số kiểu gen tối đa là $3\times \left(10+16\right)=78$

Phép lai 2: $AaBb\frac{De}{dE}\times AaBb\frac{De}{dE}$, số kiểu gen tối đa là:$3\times 3\times 10=90$.

+ Aa$\times$Aa$\to$1AA:2Aa:laa$\to$3 kiểu gen (tương tự với các cặp gen Bb).

Vì xét$\frac{De}{dE}\times \frac{De}{dE}\to 10KG$(Có HVG ở 2 giới) 

Phép lai 3: $Aa\frac{BD}{bd}{X}^E{X}^e\times aa\frac{Bd}{bD}{X}^{e}Y$

+ Aa$\times$Aa → 1Aa:laa → 2 kiểu gen.

+$X^E{X}^e\times X^{e}Y\to 1X^E{X}^e:1X^e{X}^e:1X^{E}Y:1X^{e}Y\to 4KG$.

Vì xét $\frac{BD}{bd}\times \frac{Bd}{bD}\to 10KG$ (Có HVG ở 2 giới) 

Số kiểu gen tối đa là: $2\times 10\times 4=80$.

Phép lai 4: $Aa\frac{BDe}{bdE}\times AA\frac{BDE}{bde}$

Số kiểu gen tối đa là: $2\times \left(C_8^2+8\right)=72$

Vì xét $\frac{BDe}{bdE}\times \frac{BDE}{bde}$; mỗi bên cho 8 loại giao tử$\to$số kiểu gen tối đa là 8C2 + 8 

-8C2 là số kiểu gen dị hợp

8 là số kiểu gen đồng hợp

Xét các phát biểu: 

I, IV đúng.

II sai, phép lai 2 có 90 kiểu gen.

III sai, phép lai 3 có 80 kiểu gen

V sai, phép lai 2 có số lượng kiểu gen nhiều nhất.

Chọn B.