Cho biết các côđon mã hóa các axit amin tương ứng như sau: GGG – Gly; UAX - Tyr, GXU – Ala; XGA – Arg; GUU – Val; AGX - Ser; GAG - Glu. Một đoạn mạch gốc của gen có trình tự nuclêôtit như sau:

3’ - XXX – XAA – TXG – ATG - XGA – XTX – 5' 

        123        5                      12                     18

Đoạn mạch gốc trên tham gia phiên mã, dịch mã tổng hợp nên một đoạn pôlipeptit. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây sai?

(1). Nếu đột biến mất cặp G -X ở vị trí thứ 12 thì đoạn pôlipeptit sẽ còn lại 4 axit amin.

(2). Trình tự axit amin của đoạn pôlipeptit tạo ra là Gly – Val – Ser- Tyr- Ala – Glu.

(3). Nếu cặp A – T ở vị trí thứ 5 bị thay thế bằng cặp G – X thì đoạn pôlipeptit sẽ có 2 axit amin Ala.

(4). Nếu đột biến thay cặp G-X ở vị trí 12 thành cặp X-G thì đoại pôlipeptit sẽ còn lại 3 axit amin.

Phương pháp:

Áp dụng nguyên tắc bổ sung, xác định trình tự mARN và chuỗi polipeptit.

Thay các đột biến đề cho vào và xét các phát biểu.

Cách giải:

Mạch gốc: 3’ – XXX - XAA – TXG - ATG - XGA – XTX – 5’

mARN: 5'- GGG - GUU – AGX - UAX – GXU – GAG – 3’

Polipeptit: Gly - Val – Ser - Tyr - Ala - Glu.

Xét các phát biểu: 

(1) sai. Nếu đột biến làm mất G-X ở vị trí thứ 12:

Trước đột biến: 3’ – XXX – XAA – TXG – ATG - XGA – XTX – 5’

Sau đột biến: 3’ – XXX – XAA – TXG – ATX – GAX – TX – 5’

mARN: 5' – GGG - GUU - AGX - UAG - XUG - AG – 3' 

$\to$ Xuất hiện mã kết thúc sớm $\to$ chỉ còn 3 axit amin.

(2) đúng.

(3) đúng. Nếu cặp A – T ở vị trí thứ 5 bị thay thế bằng cặp G - X 

Trước đột biến: 3’ – XXX – XAA – TXG - ATG - XGA – XTX – 5’

Sau đột biến: 3’ – XXX - XGA – TXG – ATG – XGA – XTX – 5’

mARN: 5’ – GGG -GXU – AGX – UAX – GXU – GAG – 3’

Polipeptit: Gly – Ala - Ser – Tyr - Ala – Glu.

(4) Đúng. Nếu đột biến thay cặp G-X ở vị trí 12 thành cặp X-G:

Trước đột biến: 3’ – XXX – XAA – TXG - ATG - XGA – XTX – 5’

Sau đột biến: 3’ – XXX - XGA - TXG - ATX – XGA - XTX – 5’

MARN: 5' - GGG - GXU - AGX - UAG – GXU – GAG – 3’

Polipeptit: Gly – Ala – Ser - Stop 

$\to$ Còn 3 axit amin. 

Chọn A.