Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả 2 bệnh di truyền ở người, trong đó có một bệnh do gen nằm trên vùng không tương đồng của NST giới tính X quy định. Biết rằng không có đột biến mới xảy ra ở tất cả các cá thể trong phả hệ. Xác suất cặp vợ chồng 13-14 sinh đứa con đầu lòng bị hai bệnh là bao nhiêu?

Đáp án D

Giải thích:

- Trước tiên, cần phải xác định xem bệnh nào do gen nằm trên NST X quy định.

+ Cặp số 10 - 11 đều không bị bệnh, sinh người con gái số 15 bị bệnh P. Chứng tỏ bệnh P là do gen lặn nằm trên NST thường quy định.

+ Vì có một bệnh do gen nằm trên vùng không tương đồng của NST X quy định. Cho nên suy ra đó là bệnh Q.

- Cặp vợ chồng số 10 – 11 không bị bệnh Q nhưng sinh người con số 16 bị bệnh Q. → Bệnh quy do gen lặn quy định.

- Xác suất sinh con không bị bệnh P:

+ Tìm kiểu gen của người số 13:

Người số 5 bị bệnh P → người số 7 có kiểu gen AA hoặc Aa, trong đó Aa với tỉ lệ $\frac{2}{3}$.

Người số 8 có kiểu gen dị hợp về bệnh P. → Kiểu gen người số số 8 là Aa.

→ Con của cặp với chồng số 7 và 8 sẽ là con của phép lai ( $\frac{1}{3}$ AA + $\frac{2}{3}$ Aa) × Aa

→ Phép lai ( $\frac{1}{3}$ AA + $\frac{2}{3}$ Aa) × Aa sẽ cho đời con là  $\frac{2}{6}$AA : $\frac{3}{6}$Aa : $\frac{1}{6}$aa.

→ Người số 13 không bị bệnh nên sẽ là một trong hai người $\frac{2}{6}$ AA hoặc $\frac{3}{6}$ Aa.

→ Người số 13 có kiểsu gen Aa với tỉ lệ $\frac{3}{5}$; kiểu gen AA với tỉ lệ $\frac{2}{5}$.

+ Tìm kiểu gen của người số 14: Có bố mẹ dị hợp nên người số 14 có kiểu gen $\frac{2}{3}$ Aa hoặc $\frac{1}{3}$ AA.

+ Xác suất để cặp vợ chồng 13, 14 sinh con bị bệnh P = $\frac{3}{5}$ × $\frac{2}{3}$ ×$\frac{1}{4}$ = $\frac{1}{10}$.

- Xác suất sinh con không bị bệnh Q:

+ Kiểu gen về bệnh Q: Người số 13 là nam, không bị bệnh Q nên kiểu gen về bệnh Q là X^BY.

+ Người số 14 không bị bệnh Q nhưng có mẹ dị hợp về bệnh Q. Vì vậy kiểu gen của người số 14 là  $\frac{1}{2}$X^AX^A hoặc $\frac{1}{2}$ X^AX^a.

+ Xác suất sinh con bị bệnh Q = $\frac{1}{2}\times \frac{1}{4}=\frac{1}{8}$

- Xác suất sinh con bị 2 bệnh = $\frac{1}{10}\times \frac{1}{8}=\frac{1}{80}$