Một loài thực vật, tính trạng màu hoa do 2 cặp gen (A, a và B, b) phân li độc lập cùng quy định; tính trạng cấu trúc cánh hoa do 1 cặp gen (D, d) quy định. Cho hai cây (P) thuần chủng giao phấn với nhau, thu được F₁. Cho F₁ tự thụ phấn, thu được F₂ có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 49,5% cây hoa đỏ, cánh kép: 6,75% cây hoa đỏ, cánh đơn: 25,5% cây hoa trắng, cánh kép: 18,25% cây hoa trắng, cánh đơn. Biết rằng không xảy ra đột biến nhưng xảy ra hoán vị gen trong cả quá trình phát sinh giao tử đực và giao tử cái với tần số bằng nhau. Theo lí thuyết, phát biểu nào sau đây sai? 

Phương pháp:

Sử dụng công thức: A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB - = 0,25 – aabb

Hoán vị gen ở 2 bên cho 10 loại kiểu gen

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2

Bước 1: Biện luận quy luật di truyền, quy ước gen

Bước 2: Từ tỉ lệ A-B-D-$\to$ B-D- $\to$ tần số HVG

Bước 3: Tìm kiểu gen của P và xét các phát biểu.

Cách giải:

Tỷ lệ kiểu hình hoa đỏ/ hoa trắng = 9/7 $\to$ 2 cặp gen tương tác bổ sung

Quy ước gen:

A-B-: Hoa đỏ; A-bb/aaB-/aabb: hoa trắng 

D- cánh kép; d- cánh đơn

Nếu các cặp gen này PLĐL thì tỷ lệ kiểu hình phải là (9:7)(3:1) $\ne$ đề cho $\to$ 1 trong 2 gen quy định màu sắc nằm trên cùng 1 cặp NST với gen quy định cấu trúc cánh.

Giả sử cặp gen Bb và Dd cùng nằm trên 1 cặp NST tương đồng. 

Tỷ lệ hoa đỏ, cánh kép: A-B-D- = 0,495 $\to$ B-D- = 0,495:0,75 = 0,66 $\to$ bbdd = 0,16; B-dd = bbD- = 0,09 $\to$ F₁: $Aa\frac{BD}{bd}\times Aa\frac{BD}{bd};f=0,2\to P:AA\frac{BD}{BD}\times aa\frac{bd}{bd}$

A đúng, số kiểu gen của kiểu hình hoa trắng cánh kép là: (A-bbD-; aaB-D-; aabbD-) = 4 + 5 + 2 = 11; vì cặp gen Dd và Bb cùng nằm trên 1 cặp NST tương đồng nên aaB-D- có 5 kiểu gen. 

B sai.

C đúng, tỷ lệ cây hoa trắng cánh đơn thuần chủng:

$AA\frac{bd}{bd}+aa\frac{Bd}{Bd}+aa\frac{bd}{bd}=0,25\times \left(0,4^2+0,1^2+0,4^4\right)=8,25\%$

D đúng, tỷ lệ cây hoa đỏ cánh kép dị hợp về 1 trong 3 cặp gen là: 

$Aa\frac{BD}{BD}+AA\frac{BD}{bD}+AA\frac{BD}{Bd}=0,5\times 0,4^2+2\times 2\times 0,25\times 0,4\times 0,1=0,12$

Chọn B.