Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả sự di truyền hai bệnh ở người là bệnh P và bệnh M. Alen A quy định không bị bệnh P trội hoàn toàn so với alen a quy định bệnh P; alen B quy định không bị bệnh M trội hoàn toàn so với alen b quy định bệnh M. Các gen này nằm ở vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X.

Dựa vào phả hệ này, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Người số 3 dị hợp về bệnh P.

II. Người số 5 có kiểu gen dị hợp về cả hai cặp gen.

III. Có thể biết được kiểu gen của 6 người trong số 9 người nói trên.

IV. Nếu cặp vợ chồng số 5, 6 sinh đứa con thứ 2 bị cả 2 bệnh thì người số 5 có hoán vị gen.

Đáp án: D

Giải thích: Có 4 phát biểu đúng. Giải thích:

• I đúng vì người số 7 đã nhận alen bị bệnh P từ người số 3. Người số 3 có kiểu gen X^AB X^ab hoặc X^Ab.X^aB

• II đúng vì người số 5 nhận giao tử X^Ab từ người số 2. Người số 8 bị bệnh P nên có kiểu gen X^aB Y (vì vậy đã nhận giao tử X^aB từ người số 5) $\to$Kiểu gen của người số 5 là X^Ab.X^aB

• III đúng vì chỉ xác định được kiểu gen của 5 người nam và người nữ số 5.

- Gen nằm trên NST X nên cả 5 người nam đều biết được kiểu gen.

- Trong số các người nữ, biết được kiểu gen của người số 5.

- Người số 3 mang alen quy định bệnh P (vì sinh con số 7 bị bệnh P) nhưng chưa thể khẳng định kiểu gen của người số 3. Nếu bài toán cho biết không có hoán vị gen thì người số 3 có kiểu gen X^ABX^aB vì người số 3 sinh ra 2 con trai, trong đó số 6 không bị bệnh nên đã nhận X^AB từ người số 3. Tuy nhiên, người số 6 này có thể đã nhận giao tử X^AB từ người số 3 thông qua quá trình hoán vị gen. Do đó, chưa thể biết chính xác kiểu gen của người số 3.

• IV đúng vì người số 5 có kiểu gen X^AbX^aB, nếu sinh con bị cả hai bệnh thì chứng tỏ người số 5 đã tạo ra giao tử X^ab$\to$đã có hoán vị gen.