Cho ruồi giấm thuần chủng mắt đỏ, cánh nguyên giao phối với ruồi giấm mắt trắng, cánh xẻ thu được F₁ đồng loạt mắt đỏ, cánh nguyên. Tiếp tục cho F₁ giao phối với nhau, ở F2 thu được 282 ruồi mắt đỏ, cánh nguyên : 62 ruồi mắt trắng, cánh xẻ : 18 ruồi mắt đỏ, cánh xẻ : 18 ruồi mắt trắng, cánh nguyên. Cho biết mỗi tính trạng do một gen qui định, các gen đều nằm trên NST giới tính X và một số ruồi mắt trắng, cánh xẻ bị chết ở giai đoạn phôi. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Tất cả ruồi mắt đỏ, cánh nguyên đều là ruồi cái.

II. Tất cả các ruồi mang kiểu hình khác bố mẹ đều là ruồi đực.

III. Tần số hoán vị là 18%.

IV. Tính theo lí thuyết, số lượng ruồi mắt trắng, cánh xẻ đã bị chết là 20 con.

Bước 1: Quy ước gen, viết phép lai từ P → F₁, tính theo lí thuyết các kiểu gen F₂.

Bước 2: So sánh tỉ lệ theo lí thuyết với số lượng thực tế để tìm tần số HVG.

Bước 3: Xét các phát biểu.

Cách giải:

Qui ước gen: A: mắt đỏ > a: mắt trắng; B: cánh nguyên > b: cánh xẻ.

Để F₁ thu được 100% ruồi mắt đỏ, cánh nguyên thì ruồi giấm thuần chủng mắt đỏ, cánh nguyên phải là ruồi cái (XX).

Ta có phép lai (P): $X_B^A{X}_B^A\times X_b^{a}Y\to F_1:X_B^A{X}_b^a\times X_B^{A}Y$→ Sự hoán vị gen chỉ xảy ra ở giới cái nên F₂ thu được

kết quả sau:

Từ bảng trên, ta xét các phát biểu:

I sai. Ruồi mắt đỏ, cánh nguyên xuất hiện ở cả ruồi cái và ruồi đực.

II đúng. Tất cả các ruồi cái đều mang kiểu hình mắt đỏ, cánh nguyên → giống mẹ.

Các cá thể ruồi mang kiểu hình khác bố (mắt trắng, cánh xẻ) và mẹ (mắt đỏ, cánh nguyên) đều là ruồi đực.

III đúng. Dựa vào bảng, ta có ruồi mắt đỏ, cánh nguyên gồm 3 kiểu gen bằng nhau chiếm tỉ lệ lớn và 2 kiểu gen bằng nhau chiếm tỉ lệ nhỏ = 282 con, trong đó, mỗi kiểu gen bé gồm 18 con.

- Số lượng cá thể của mỗi kiểu gen lớn là: (282 – 2×18): 3 = 82 con.

- Số lượng ruồi mắt trắng, cánh xẻ theo lý thuyết là 82 con.

Tần số hoán vị gen = (18×2): (18×2 + 82×2) = 18%.

IV đúng. Số lượng ruồi mắt trắng, cánh xẻ đã bị chết là: 82 – 62 = 20 con.

Chọn B.