Ở một loài thực vật, xét hai cặp gen Aa và Bb lần lượt quy định hai cặp tính trạng màu sắc hoa và hình dạng quả. Cho cây thuần chủng hoa đỏ, quả tròn lại với cây thuần chủng hoa vàng, quả bầu dục thu được F₁ có 100% cây hoa đỏ, quả tròn. Cho F₁ lai với nhau thu được F₂ có 4 loại kiểu hình, trong đó cây hoa đỏ, quả bầu dục chiếm tỉ lệ 9%. Theo lý thuyết, có bao nhiêu nhận xét sau đây đúng?

I. F₂ chắc chắn có 10 kiểu gen.

II. Ở F₂ luôn có 4 loại kiểu gen quy định kiểu hình hoa đỏ, quả tròn.

III. F₁ dị hợp tử hai cặp gen

IV. Nếu cơ thể đực không có hoán vị gen thì tần số hoán vị gen ở cơ thể cái là 18%.

Bước 1: Xác định quy luật di truyền, kiểu gen của P, tần số HVG nếu có.

Bước 2: Tính tần số HVG

Sử dụng công thức: P dị hợp 2 cặp gen :A-B- = 0,5 + aabb; A-bb/aaB - = 0,25 – aabb

+ Tính ab/ab → ab = ?

+ Tính f khi biết ab

Giao tử liên kết = (1-f)/2; giao tử hoán vị: f/2

Bước 3: Xét các phát biểu

Hoán vị gen ở 2 bên cho 10 loại kiểu gen

Cách giải:

F1 : 100% cây hoa đỏ quả tròn → hai tính trạng này là tính trạng trội hoàn toàn.

A- hoa đỏ ; a- hoa trắng ; B- quả tròn ; b- quả bầu dục

Tỷ lệ hoa đỏ quả bầu dục (A-bb) =0,09 ≠ 3/16 → hai gen liên kết không hoàn toàn.

aabb =0,25 – 0,09 = 0,16 = 0,4² = 0,32×0,5 → có thể HVG ở 1 bên với f = 36% hoặc 2 bên với f = 20%

I sai, do chưa biết HVG ở 1 giới hay 2 giới nên chưa thể kết luận số kiểu gen ở F₂.

II sai, nếu HVG ở 2 bên thì có 5 kiểu gen quy định hoa đỏ, quả tròn.

III đúng, P thuần chủng, F₁ đồng hình → dị hợp 2 cặp gen.

IV sai, nếu có HVG ở giới cái thì f = 36%.

Vậy có 1 phát biểu đúng.

Chọn D.