Ở chuột, khi lai giữa một cặp bố mẹ đều thuần chủng và mang kiểu gen khác nhau, người ta thu được F₁ đồng loạt lông xoăn, tai dài. Cho F₁ giao phối với nhau, ở F₂ xuất hiện kết quả như sau: Chuột cái: 108 con lông xoăn, tai dài; 84 con lông thẳng, tai dài. Chuột đực: 55 con lông xoăn, tai dài; 53 con lông xoăn, tai ngắn; 43 con lông thẳng, tai ngắn: 41 con lông thẳng, tai dài. Biết tính trạng kích thước tai do 1 cặp gen quy định. Nếu cho các chuột đực và cái có kiểu hình lông xoăn, tai dài ở F₂ ngẫu phối thì tỉ lệ chuột đồng hợp lặn về tất cả các cặp gen thu được ở đời con là bao nhiêu?

Với những dạng toán này các em nên xét từng tính trạng trước để xác định quy luật di truyền của từng tính trạng như thế nào.

Cách giải:

- Xét tính trạng hình dạng lông:

Xoăn: thẳng = 9:7 vì vậy tính trạng hình dạng lông do các gen không alen tương tác với nhau theo tương tác bổ trợ, các gen này nằm trên NST thường.

F₁: AaBb × AaBb

Quy ước: A-B-: lông xoăn; A-bb; aaB-; aabb: lông thẳng

- Xét tính trạng hình dạng tai:

Ta có: Cái: 100% tai dài, đực 50% tai dài: 50% tai ngắn, gen thuộc NST giới tính vì kiểu hình phân bố không đồng đều ở hai giới. Vậy F₁: X^DX^d × X^DY.

Các chuột đực có kiểu hình lông xoăn, tai ngắn có kiểu gen A-B-X^dY × các chuột cái có kiểu hình lông xoăn, tai dài A-B- gồm:

4/9 AaBb: 2/9 AABb: 2/9 AaBB: 1/9 AABB

Cái: A-B- × đực: A-B- để tạo ra chuột cái có kiểu gen aabb thì con mẹ và con bố đều phải có kiểu gen AaBb.

Ta có:

aabb = 4/9 × 4/9 × 1/4 × 1/4 = 1/81

X^DX^d = 1/2 × 1/4 = 1/8

Chuột cái đồng hợp lặn về tất cả các cặp gen (aabbX^dX^d) chiếm tỉ lệ:

1/81 × 1/8 = 1/648

Chọn C.