Cho sơ đồ phả hệ sau:

Biết rằng bệnh mù màu nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X quy định. Có bao nhiêu phát biểu sau đây đưa ra là đúng về phả hệ này?

    I. Cả hai bệnh trên đều do gen lặn qui định.

    II. Xác định được kiểu gen của 7 người trong phả hệ.

    III. Người số (10) và (14) có thể có kiểu gen giống nhau về bệnh điếc bẩm sinh.

    IV. Cặp vợ chồng (13) và (14) dự định sinh con, xác suất để họ sinh được một đứa con không mang alen bệnh là 26,25%.

Phương pháp:

Bước 1: Biện luận bệnh do gen lặn hay gen trội quy định → quy ước gen.

Bước 2: Xác định kiểu gen của những người trong phả hệ.

Bước 3: Xét các phát biểu.

Cách giải:

Bệnh điếc bẩm sinh

Bố mẹ 5,6 bình thường sinh con gái (11) bị bệnh→Bệnh là do gen lặn nằm trên NST thường qui định.

Bệnh mù màu

Bố mẹ (7), (8) bình thường sinh con 12 bị bệnh → Bệnh do gen lặn qui định

Vậy cả hai bệnh đều do gen lặn nằm trên NST thường qui định→I đúng

Qui ước gen

A: bình thường >> a: điếc bẩm sinh

B: Bình thường >> b: mù màu

II sai. Xác định kiểu gen của những người trong phả hệ.

Bệnh điếc bẩm sinh

Những người bị điếc bẩm sinh có kiểu gen aa: (1) , (4), (8), (11) bị bệnh điếc bẩm sinh nên có kiểu gen.

Những người có bố, mẹ, con bị điếc bẩm sinh có kiểu gen Aa: (2), (5), (6), (9), (12), (13).

Bệnh mù màu

- (12) bị bệnh mù màu nên có kiểu gen là X^bY→(8) có kiểu gen là X^BX^b→ (1) có kiểu gen là X^BX^b

- (2), (4), (6), (7), (10), (14) bình thường về bệnh mù màu nên có kiểu gen là: X^BY

Xét chung cả hai bệnh ta thấy những người xác định được kiểu gen của 6 người trong phả hệ là: (1), (2), (4), (6), (8), (12).

III đúng. Tìm kiểu gen của người 10, 14

Bệnh điếc bẩm sinh

Cặp vợ chồng: (5)×(6): Aa × Aa→1AA : 2Aa : 1aa →Kiểu gen của (10) là: (1/3AA : 2/3Aa) hay (2/3A:1/3a)

Cặp vợ chồng: (9)×(10): (1/2A: 1/2a)×(2/3A: l/3a)→2/6AA : 3/6Aa : l/6aa

→Kiểu gen của (14) là: (2/5AA : 3/5Aa) hay (7/10 A : 3/10a).

Vì (10) và (14) chưa biết kiểu gen về bệnh điếc bẩm sinh nên có thể có kiểu gen giống nhau.

IV đúng.

Bệnh điếc bẩm sinh

Người 14: (2/5AA : 3/5Aa) hay (7/10 A : 3/10a).

Người 13: Aa

- (13)×(14): (1/2A : l/2a) × (7/10 A : 3/10a)→Xác suất sinh con không mang gen bệnh của cặp 13, 14 là AA= $\frac{1}{2}\times \frac{7}{10}=\frac{7}{20}$ 

Bệnh mù màu

- (7)×(8): X^BY × X^BX^b→(1/4X^BX^B : l/4X^BX^b: 1/4X^BY: l/4X^bY)

→ (13) có kiểu gen là (3/4X^B : l/4X^b)

- (13)×(14): (3/4X^B : l/4X^b)×(1/2X^B : 1/2Y)