Đọc tư liệu sau:

Tư liệu. “Lực lượng lãnh đạo cải cách ở Xiêm nổi lên vai trò của hai nhà vua Mongkut và Chulalongkorn cùng với các cộng sự trong bộ máy lãnh đạo tối cao của đất nước. Năm 1851, vua Nanglao qua đời, hoàng tử Mongkut lên kế vị và lấy hiệu là Rama IV (1851- 1868). Ông sớm mở rộng phạm vi học tập của mình, học tiếng Latinh, chiêm tinh học cùng với giám mục Pallegoix, một nhà truyền giáo người Pháp, học tiếng Anh với Caswell, Bredley và House, những nhà truyền giáo người Mỹ. Đặc biệt, ông dần tiếp cận và hiểu được sức mạnh khổng lồ của phương Tây từ các kỹ thuật tiên tiến. Những ý tưởng cải cách dần hình thành trong đầu nhà sư hoàng gia này. Dù sống cuộc đời của tu sĩ Phật giáo nhưng ông vẫn được giới quý tộc đặt niềm tin và lựa chọn. Đồng thời, ông cũng tìm cách liên minh với giới quý tộc để hình thành nhóm chính trị nhằm tìm cách thâu tóm quyền lực".

(Phạm Thị Phượng Linh, Lực lượng lãnh đạo cải cách ở Xiêm (Thái Lan) và Việt Nam (nửa cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX), Tạp chí Khoa học Công nghệ Thái Nguyên, số 201 (08), 2019, tr.84)

a) Công cuộc cải cách của Xiêm được tiến hành chủ yếu dưới thời trị vì của vua Rama IV và Rama V.

b) Vua Rama IV là người thông minh, có tri thức, tích cực tìm hiểu văn hóa phương Tây.

c) Cuộc cải cách ở Xiêm nhận được sự hậu thuẫn của tầng lớp quý tộc tư sản hóa.

d) Cuộc cải cách ở Xiêm và trào lưu cải cách, canh tân ở Việt Nam (cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX) đều đặt dưới sự lãnh đạo của các vị vua có tư tưởng tiến bộ, thức thời, có nỗ lực và quyết tâm cao đối với việc đổi mới đất nước.

Nhận định

Giải thích

a) Tư liệu trên tập trung tố cáo tội ác của phát xít Nhật trong quá trình thống trị Việt Nam.

=> Sai. Nội dung đoạn tư liệu đề cập đến tội ác của thực dân Pháp trong quá trình cai trị Việt Nam.

b) Chính quyền thực dân thực hiện áp bức, bóc lột nhân dân Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục.

=> Đúng. Trong quá trình cai trị Việt Nam, thực dân Pháp đã thực hiện những chính sách áp bức, bóc lột nhân dân Việt Nam trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục.

c) Một trong những chính sách cai trị của chính quyền thực dân được nhắc đến trong đoạn trích là chính sách “chia để trị”.

=> Đúng. Đoạn tư liệu đã đề cập đến chính sách “chia để trị” mà thực dân Pháp thực hiện trong quá trình cai trị Việt Nam (chi tiết: Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết….”

d) Chế độ cai trị của chủ nghĩa thực dân đã để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với nhân dân Việt Nam.

=> Đúng. Ở Việt Nam, hơn 80 năm cai trị của thực dân Pháp đã để lại những hậu quả nặng nề trên mọi lĩnh vực. Ví dụ như:

- Về chính trị: từ một quốc gia thống nhất, dưới sự thống trị của thực dân Pháp, Việt Nam bị chia thành 3 xứ với 3 chế độ khác nhau: Bắc Kì là xứ bảo hộ; Trung Kỳ là xứ nửa bảo hộ; Nam Kỳ là xứ thuộc địa. Tên nước Việt Nam bị xóa trên bản đồ chính trị thế giới.

- Về kinh tế: sự của du nhập phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa tuy đem lại một số chuyển biến tích cực, tuy nhiên, đó chỉ là sự chuyển biến mang tính cục bộ ở một số ngành nghề, một số địa phương. Về cơ bản, kinh tế Việt Nam vẫn nghèo nàn, lạc hậu, phát triển thiếu cân đối và lệ thuộc nặng nề vào kinh tế Pháp;

- Về xã hội: hầu hết các giai cấp, tầng lớp nhân dân ở Việt Nam bị áp bức, bóc lột nặng nề, lâm vào cảnh nghèo khổ, bần cùng. Mâu thuẫn dân tộc giữa nhân dân Việt Nam với thực dân Pháp xâm lược bao trùm xã hội, làm bùng nổ nhiều cuộc đấu tranh yêu nước.

- Về văn hóa: đại bộ phận dân cư vẫn trong tình trạng nghèo đói, lạc hậu, trình độ dân trí thấp (hơn 90% dân số Việt Nam mù chữ); nhiều giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam bị xói mòn; trong xã hội tồn tại phổ biến nhiều hủ tục, tệ nạn xã hội, như: cờ bạc, mại dâm, hút thuốc phiện,…

Nhận định

Giải thích

a) "Ngu dân” là chính sách thâm độc được thực dân phương Tây áp dụng để phục vụ cho sự cai trị thuộc địa ở khu vực Đông Nam Á.

=> Đúng. "Ngu dân” là chính sách thâm độc được thực dân phương Tây áp dụng nhằm kìm hãm người dân thuộc đụa trong vòng lạc hậu, phục vụ cho sự cai trị thuộc địa ở khu vực Đông Nam Á.

b) Chính sách ngu dân về giáo dục và đầu độc về văn hoá của thực dân phương Tây đã gây ra nhiều nỗi thống khổ cho nhân dân thuộc địa.

=> Đúng. Chính sách ngu dân về giáo dục và đầu độc về văn hoá của thực dân phương Tây đã gây ra nhiều nỗi thống khổ cho nhân dân thuộc địa. Ví dụ: ở Việt Nam, dưới tác động từ chính sách cai trị của thực dân Pháp: đại bộ phận dân cư vẫn trong tình trạng nghèo đói, lạc hậu, trình độ dân trí thấp (hơn 90% dân số Việt Nam mù chữ); nhiều giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam bị xói mòn; trong xã hội tồn tại phổ biến nhiều hủ tục, tệ nạn xã hội, như: cờ bạc, mại dâm, hút thuốc phiện,…

c) Trong quá trình cai trị, thực dân phương Tây đã mở một số trường dạy chữ, dạy nghề, nhằm mục tiêu nâng cao dân trí, khai hóa văn minh cho nhân dân thuộc địa.

=> Sai. Trong quá trình cai trị, thực dân phương Tây đã mở một số trường dạy chữ, dạy nghề, nhưng không phải vì mục tiêu nâng cao dân trí, mà chủ yếu nhằm đào tạo ra một đội ngũ người bản địa có thể giúp việc đắc lực cho công cuộc khai thác, bóc lột và duy trì lâu dài nền thống trị của thực dân phương Tây ở thuộc địa.

d) Bao nỗi thống khổ mà người dân thuộc địa phải gánh chịu đã làm họ khiếp nhược trước sức mạnh chủ nghĩa và không dám phản kháng.

=> Sai. Các cuộc đấu tranh chống thực dân phương Tây, giành độc lập của nhân dân Đông Nam Á vẫn diễn ra liên tục, sôi nổi, bền bỉ.