Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích bài thơ “Ba rưỡi sáng” của Trúc Thông.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích bài thơ “Ba rưỡi sáng” của Trúc Thông.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Trúc Thông: là nhà thơ đương đại, có phong cách thơ dung dị, chân thành, sâu sắc.

- Giới thiệu bài thơ “Ba rưỡi sáng”: phản ánh chân thực và xúc động về hình ảnh người cha lao động vì con, thể hiện tình yêu thương và ước mong giản dị cho tương lai con cái.

- Dẫn vào vấn đề: bài thơ khắc họa tình phụ tử, sự hi sinh và khát vọng sống tốt đẹp qua những hình ảnh đời thường.

* Thân bài:

a. Bối cảnh bài thơ – thời điểm “ba rưỡi sáng”

- Giờ giấc phi thường, giữa đêm khuya – thể hiện sự vất vả, nhọc nhằn của người lao động.

- Người cha thức dậy sớm để đi làm – gợi một không khí âm thầm, kiên cường.

b. Hình ảnh người cha trong lao động

- Hành động “vào phố / vượt cầu / phăm phăm ngựa sắt”: hình ảnh mạnh mẽ, quyết liệt, ví chiếc xe máy như “ngựa sắt” → người cha là người hùng thầm lặng trong đời thường.

- “Giật lấy miếng ăn / bằng bàn tay lương thiện”: thể hiện sự vất vả để mưu sinh, lao động chân chính giữa cuộc sống cạnh tranh gay gắt → đề cao giá trị của lao động trung thực.

c. Tình yêu thương của người cha dành cho con

- “Các con ơi hãy ngủ / đến lúc mặt trời lên”: lời dặn đầy âu yếm, người cha chấp nhận thức khuya dậy sớm để con được ngủ yên.

- Những ước mong giản dị: con “chơi cô dâu, công chúa, nữ hoàng / phi ngựa lướt một nghìn trận gió...” → mong con có tuổi thơ trọn vẹn, tươi đẹp, bay bổng và được sống đúng với mộng ước trẻ thơ.

d. Tư tưởng nhân văn – khát vọng sống đẹp

- Hình ảnh cuối: “chơi thật cuộc đời / chúng ta / đẫm áo” → đan xen giữa hạnh phúc và nhọc nhằn, mồ hôi của cha làm nên niềm vui cho con.

- Thể hiện sự gắn bó giữa cha và con: cha “đẫm áo” mồ hôi vì con được sống vui, sống thật → mang tính nhân văn sâu sắc.

* Kết bài:

- Khẳng định giá trị của bài thơ: một bức tranh nhỏ về đời sống gia đình, nhưng gợi ra nhiều suy ngẫm về tình cha, sự hi sinh và vẻ đẹp lao động.

- Bài thơ là lời nhắn nhủ về trách nhiệm, về tình thương, và về ước vọng giản dị mà sâu sắc của bậc làm cha mẹ trong đời thường.

Bài viết tham khảo

Thơ ca Việt Nam hiện đại không chỉ lưu giữ những vần thơ đẹp về thiên nhiên, tình yêu mà còn là nơi gửi gắm những khắc khoải đời thường, những câu chuyện nhỏ mang ý nghĩa nhân sinh sâu sắc. Trong số ấy, bài thơ “Ba rưỡi sáng” của Trúc Thông là một tiếng nói chân thành và xúc động về hình ảnh người cha thầm lặng hy sinh vì con, đồng thời thể hiện vẻ đẹp lao động lương thiện cùng những khát vọng sống tốt đẹp.

Mở đầu bài thơ là khung cảnh đặc biệt: “Vào phố / vượt cầu / phăm phăm ngựa sắt”. Hình ảnh ấy gợi lên một người đàn ông – người cha – đang rời nhà giữa đêm khuya, trên chiếc xe máy được ví như “ngựa sắt”, dấn thân vào dòng đời mưu sinh. Thời điểm “ba rưỡi sáng” không chỉ là chi tiết thực mà còn gợi lên không khí thinh lặng, tĩnh mịch, đối lập với sự gấp gáp, mạnh mẽ của hành trình mưu sinh. Cụm từ “phăm phăm” cho thấy sự dứt khoát, quyết liệt, đầy bản lĩnh. Người cha hiện lên như một chiến binh trong đời thường, vượt qua những khó khăn để đem về miếng cơm manh áo cho con.

Nhưng điều khiến người đọc cảm động không chỉ là sự vất vả của người cha mà còn là tấm lòng yêu thương con vô bờ. Giữa dòng đời tất bật ấy, ông nghĩ đến con với những lời nhắn nhủ đầy dịu dàng: “Các con ơi hãy ngủ / đến lúc mặt trời lên”. Cha dậy sớm để các con được ngủ yên, để các con được sống trong những giấc mơ đẹp. Và rồi, ông mơ cho các con “chơi cô dâu, công chúa, nữ hoàng / phi ngựa lướt một nghìn trận gió...”. Những hình ảnh đầy bay bổng ấy là mong muốn giản dị mà lớn lao của một người cha – mong con có tuổi thơ trọn vẹn, được làm điều mình yêu, sống cuộc đời vui tươi, hạnh phúc.

Cao trào của bài thơ được đẩy lên ở câu kết: “chơi thật cuộc đời / chúng ta / đẫm áo”. Người cha đã sống thật với đời – bằng mồ hôi, bằng sự cần lao, bằng lòng lương thiện. Hành trình mưu sinh của ông là để các con được sống đúng nghĩa, để “chơi thật cuộc đời” với tất cả hạnh phúc và niềm vui. Hình ảnh “đẫm áo” không chỉ gợi ra sự vất vả, ướt đẫm mồ hôi, mà còn là biểu tượng cho sự hy sinh lặng lẽ mà thiêng liêng.

Với thể thơ tự do, ngôn ngữ giản dị nhưng giàu tính tạo hình và biểu cảm, Trúc Thông đã viết nên một bài thơ dung dị mà xúc động. “Ba rưỡi sáng” không dài, nhưng đủ sức khơi dậy trong lòng người đọc sự cảm phục trước tình cha sâu nặng, sự ngợi ca lao động chân chính và nhắc nhở mỗi người về bổn phận, trách nhiệm, và tình yêu thương gia đình.

Từ một khoảnh khắc bình thường trong đời sống, Trúc Thông đã mở ra cả một thế giới cảm xúc – nơi hiện diện của yêu thương, của hi sinh, của ước mơ, và của vẻ đẹp đời thường vĩnh cửu. Bài thơ nhắc nhở chúng ta biết trân quý công lao của cha mẹ, và biết sống tốt, sống đẹp như chính những gì mà họ đã âm thầm vun vén cho ta từ những buổi “ba rưỡi sáng” trong đời.