Viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nhân vật Khờ trong truyện ngắn “Đá trổ bông” của Nguyễn Ngọc Tư.

- Ngôi kể trong truyện: ngôi thứ nhất

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích truyện ngắn “Đá trổ bông” của Nguyễn Ngọc Tư.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Ngọc Tư: nhà văn Nam Bộ với phong cách dung dị, sâu sắc, giàu nhân văn.

- Dẫn dắt truyện ngắn “Đá trổ bông” – một câu chuyện buồn nhưng đầy tính thức tỉnh về niềm tin, tình thương và thân phận con người.

- Khẳng định vấn đề: “Truyện khắc họa thành công nhân vật Khờ – một người có số phận bất hạnh nhưng mang trong mình vẻ đẹp nội tâm cao cả, qua đó thể hiện cái nhìn nhân văn và giọng văn nghệ thuật độc đáo của Nguyễn Ngọc Tư.”

* Thân bài:

1. Nhân vật Khờ – biểu tượng của một kiếp người bất hạnh

- Về trí tuệ: Trí khôn của một đứa trẻ 5–7 tuổi trong thân xác của người đàn ông ba mươi.

- Về hoàn cảnh: Năm lên chín tuổi, bị mẹ bỏ rơi trên đỉnh núi với lời hứa “đợi đá trổ bông mẹ sẽ lên đón”.

- Về cuộc đời: Cả đời luẩn quẩn nơi núi non, sống trong chờ đợi mỏi mòn một điều không thật – đá trổ bông, mẹ trở lại.

=> Hình ảnh của những kiếp người bị bỏ quên, đơn độc và hoang hoải giữa đời.

2. Khờ – con người của những vẻ đẹp tinh thần đáng trân trọng

- Hiền lành, chất phác: Luôn vui vẻ, nhe răng cười với mọi người, không bơ vơ dù một mình giữa nắng đá.

- Tốt bụng, chăm chỉ: Gánh nước, cọ đá, chẻ củi, cõng người già… giúp đỡ xóm núi không quản mệt nhọc.

- Kiên định, kiên cường: Dù bị sét đánh vẫn không rời núi, vẫn hỏi “đá trổ bông chưa?”, vẫn tìm từng ngách đá để chắc rằng mình không bỏ sót.

- Niềm tin hồn nhiên nhưng tha thiết: Tin đá sẽ nở hoa, tin mẹ sẽ quay về – một niềm tin vừa trẻ con vừa bi hùng.

=> Khờ là hiện thân của phẩm chất lương thiện, thủy chung, của một tình yêu thương không điều kiện và đức tin không vụ lợi.

3. Nghệ thuật xây dựng nhân vật và giọng văn đặc sắc

- Ngôi kể thứ nhất: nhân vật “tôi” làm cầu nối giữa người đọc và nhân vật Khờ, tạo cảm giác gần gũi, chân thực.

- Điểm nhìn đa chiều: vừa là cái nhìn cảm thông của người kể chuyện, vừa là cái nhìn thương mến của dân núi Xanh, vừa là cái nhìn vô tâm của du khách.

- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc, mang đậm chất Nam Bộ: gần gũi như giọng kể dân gian, làm tăng thêm tính chân thực và cảm xúc.

- Giọng điệu nhẹ nhàng, trầm tĩnh: không lên án, không bi lụy, nhưng để lại dư âm xót xa, day dứt.

* Kết bài:

- Khẳng định lại: Khờ là nhân vật tiêu biểu cho nghệ thuật kể chuyện giàu tính nhân văn của Nguyễn Ngọc Tư.

- Truyện ngắn không chỉ là bi kịch cá nhân, mà còn gợi suy tư về những thân phận yếu thế, những đức tin sai chỗ, những tình thương thiếu hụt trong cuộc sống hiện đại.

- Liên hệ mở rộng: “Đá trổ bông” không chỉ là giấc mộng của Khờ, mà là giấc mộng thức tỉnh lòng trắc ẩn, nhắc nhở con người đừng vô cảm với những phận đời nhỏ nhoi quanh mình.

Bài văn tham khảo

Nguyễn Ngọc Tư – cây bút Nam Bộ luôn lặng lẽ mở ra trước mắt chúng ta những cánh đồng bát ngát của ký ức và những kiếp người nhỏ nhoi – trong truyện ngắn “Đá trổ bông” đã thổi vào văn đàn đương đại một nốt lặng nghẹn ngào. Câu chuyện về Khờ – chàng trai sống vắt vẻo trên ngọn núi Trời với lời hứa “chờ đá trổ bông mẹ sẽ về” – không chỉ gợi xót xa cho một phận đời bất hạnh, mà còn trở thành tấm gương soi chiếu lòng nhân và niềm tin của con người giữa bể dâu cuộc sống.

Ngay từ những dòng mở đầu, nhân vật Khờ hiện ra bằng nét phác giản dị: “thằng nhỏ gánh nước… đang bốc khói”. Trong thân xác một người đàn ông gần ba mươi lại ẩn chứa trí tuệ của đứa trẻ lên năm. Tuổi thơ của Khờ khép lại từ ngày mẹ dắt cậu lên ngọn núi rồi bỏ đi biệt dạng. Hình ảnh “đá trổ bông” – vốn là lời dối ỡm ờ của người mẹ trẻ – biến thành sợi dây vô hình trói Khờ vào đỉnh núi hoang vu suốt ba mươi năm dài. Cuộc đời ấy là vòng tròn khép kín của chờ đợi: chờ đá nở hoa, chờ mẹ trở về, chờ điều không thể thành hiện thực. Ở Khờ, Nguyễn Ngọc Tư đã gửi gắm bóng dáng của biết bao mảnh đời thiệt thòi: bị bỏ quên, bị cắt đứt khỏi dòng chảy xã hội, chỉ bám víu vào một niềm tin mong manh để tồn tại.

Nhưng “Đá trổ bông” không dừng ở nỗi bi thương. Sau lớp sương khốn khổ, Khờ tỏa sáng một vẻ đẹp tinh thần hiếm có. Cậu hiền lành, chất phác như cỏ dại: gánh từng thùng nước mưa cho cả xóm, cọ đá trơn bậc thang, cõng bà Chín Sầu Đâu đi hốt thuốc, hái củi chất đầy miễu hoang cho dân núi dùng quanh năm. Dẫu nghèo đói cả vật chất lẫn yêu thương, Khờ vẫn gieo vào người khác hơi ấm “chắc nịch” khó lí giải. Niềm tin hồn nhiên – tưởng chừng trẻ con – lại là sức mạnh phi thường giúp cậu vượt qua bão sét, vượt qua hoang hoải của kiếp người. Thứ niềm tin “ngây khờ” ấy hóa thành niềm thủy chung tuyệt đối: Khờ không đi đâu, bởi “đá chưa nở bông nào”. Chính sự kiên định thuần khiết ấy khiến người đọc vừa thương cảm vừa kính phục: Khờ đã chọn yêu thương vô điều kiện, chọn ở lại để canh giữ một lời hứa, dù người hứa từ lâu đã quay lưng.

Thành công của truyện còn đến từ bút pháp kể chuyện tinh tế. Tác giả để “tôi” quan sát Khờ, nhờ thế nhân vật được khắc họa gián tiếp, chân thực. Điểm nhìn đan xen: cái tò mò của người lạ, cái thương mến của cư dân núi Xanh, cái hờ hững trêu ngươi của du khách – tất cả hợp thành bức tranh đa thanh, giúp Khờ hiện lên vừa ngô nghê vừa quật cường. Giọng văn Nam Bộ mộc mạc, tiết chế: “trửng giỡn”, “miễu”, “hong bị trời đánh”…, hệt hơi thở đời sống thô mộc nhưng đậm tình. Không bi lụy, không lên án, Nguyễn Ngọc Tư để câu chữ lặng lẽ chảy, đủ lâu để dư vị buồn ngấm vào người đọc.

Khép trang truyện, bóng Khờ lững thững khuất sau mô đá khô khốc, còn độc giả thì bỗng ngẫm: mỗi chúng ta liệu có đang ôm ấp một “đá trổ bông” nào đó – một ảo vọng xa vời nhưng giúp ta đứng vững giữa đời? “Đá trổ bông” không chỉ kể bi kịch của kẻ thiểu năng bị bỏ rơi; truyện đánh thức lòng trắc ẩn trong mỗi người, nhắn gửi rằng: nếu đời còn những Khờ tin đá sẽ nở hoa, thì đời càng cần những tấm lòng biết nở hoa trước tiên. Và khi con người biết nuôi dưỡng nhân ái, biết chịu trách nhiệm với lời hứa, đá vô tri dẫu không kết nhụy, vẫn sẽ bừng nở những bông hoa của tình thương trong trái tim người ở lại.