Anh/ chị hãy viết một bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) phân tích truyện ngắn “Con thú lớn nhất” của Nguyễn Huy Thiệp.

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Phân tích truyện ngắn “Con thú lớn nhất” của Nguyễn Huy Thiệp.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Giới thiệu tác giả Nguyễn Huy Thiệp – cây bút tiêu biểu của văn học đổi mới, nổi tiếng với văn phong sắc lạnh, phản ánh mặt tối của con người.

- Dẫn vào truyện ngắn “Con thú lớn nhất” – một tác phẩm mang giọng điệu bi kịch, kết hợp chất huyền thoại và hiện thực, với hình tượng ẩn dụ đầy ám ảnh: “con thú lớn nhất đời người”.

* Thân bài:

1. Khái quát nội dung và tình huống truyện

- Câu chuyện kể về một lão thợ săn sống biệt lập cùng vợ già bên rừng Hua Tát.

- Lão giết hại không thương tiếc mọi sinh vật rừng, nhưng lại đau đáu khát vọng săn được “con thú lớn nhất đời mình”.

- Bi kịch xảy ra khi lão vô tình giết chết vợ mình và cuối cùng chết bên xác vợ trong nỗi ám ảnh và tuyệt vọng.

2. Phân tích nhân vật lão thợ săn – trung tâm của truyện

a. Một con người bạo tàn, vô cảm, sống bằng bản năng

- Sở hữu khả năng săn bắn siêu phàm, lão coi việc giết chóc là lẽ sống duy nhất.

- Lạnh lùng bắn chết cả những sinh vật đẹp đẽ như chim công đang múa – biểu tượng của sự sống, của tình yêu.

- Không hề rung động trước cái chết, kể cả của chính vợ mình – người đồng hành âm thầm, cam chịu.

b. Khát vọng săn “con thú lớn nhất” – biểu tượng cho tham vọng mù quáng

- Cả đời lão chỉ săn được thú nhỏ, điều này khiến lão ám ảnh, dằn vặt.

- “Con thú lớn nhất” không có hình thù cụ thể, là một ẩn dụ cho dục vọng, quyền lực, sự khẳng định bản ngã.

- Khát vọng này đã đẩy lão đến bước tận diệt chính tình thân, rồi điên loạn và chết thảm.

3. Phân tích chi tiết kết thúc – “Lão đã bắn được con thú lớn nhất đời mình”

- Chi tiết gây ám ảnh: lão tự kết liễu cuộc đời mình bằng một viên đạn.

-> Hé lộ: “con thú lớn nhất” không nằm ngoài kia, mà nằm ngay trong chính lão – phần bản năng thú tính, sự tha hóa, vô nhân tính.

- Khi phần “người” bị lấn át, con người trở thành chính thú dữ – đáng sợ hơn cả thú hoang.

- Bi kịch này mang tính ẩn dụ sâu sắc cho hiện thực: con người nếu bị dẫn dắt bởi bản năng, sẽ tự hủy hoại bản thân và những điều thiêng liêng nhất.

4. Giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm

a. Giá trị tư tưởng

- Phê phán con người sống vô cảm, bị chi phối bởi dục vọng và bản năng.

- Cảnh tỉnh con người hiện đại về sự tha hóa, đánh mất nhân tính.

- Đặt ra câu hỏi đạo đức: đâu là ranh giới giữa con người và con thú?

b. Giá trị nghệ thuật

- Giọng văn lạnh lùng, dữ dội, đậm tính biểu tượng và ẩn dụ.

- Miêu tả sắc sảo, giàu sức gợi – nhất là trong những cảnh giết chóc và cái chết.

- Xây dựng nhân vật và chi tiết giàu tính hình tượng – điển hình là hình ảnh “con thú lớn nhất”.

* Kết bài:

- Khẳng định: “Con thú lớn nhất” là một truyện ngắn giàu triết lý nhân sinh sâu sắc, thể hiện tài năng độc đáo của Nguyễn Huy Thiệp trong việc phơi bày mặt tối của con người.

- Tác phẩm là lời cảnh tỉnh: Hãy giữ phần “người” trong chính mình để không trở thành “con thú lớn nhất” đáng sợ nhất.

Bài văn tham khảo

Trong nền văn học Việt Nam hiện đại, Nguyễn Huy Thiệp là một cây bút độc đáo, luôn khiến người đọc phải đối diện với những sự thật trần trụi và đau đớn về con người. Truyện ngắn “Con thú lớn nhất” là một tác phẩm tiêu biểu cho phong cách ấy – dữ dội, sắc lạnh và đầy ám ảnh. Bằng một hình tượng ẩn dụ xuyên suốt – “con thú lớn nhất” – Nguyễn Huy Thiệp không chỉ kể một câu chuyện về rừng núi, về con người vùng cao mà còn gióng lên một hồi chuông cảnh tỉnh về sự tha hóa, về mặt tối trong mỗi cá thể người.

Truyện xoay quanh nhân vật chính là một lão thợ săn sống cùng vợ nơi rừng Hua Tát. Lão nổi tiếng vì khả năng sát hại mọi sinh vật trong rừng với khẩu súng kíp “như có mắt”. Chim chóc, thú rừng đều chết dưới tay lão, ngay cả một con công đang múa – biểu tượng của cái đẹp, của tình yêu – cũng không được tha. Nhưng suốt đời, lão không bao giờ đạt được điều mà lão ao ước nhất: săn được “con thú lớn nhất”. Khát vọng tưởng chừng vô hại ấy lại chính là thứ thúc đẩy lão bước vào con đường tha hóa hoàn toàn – bắn chết cả người vợ hiền lành, âm thầm sống bên lão. Từ một kẻ sát sinh vô cảm, lão trở thành kẻ giết người không chút lương tri, để rồi sau đó, chết cô độc và kinh hoàng bên xác vợ mình.

Chi tiết kết thúc truyện – “Một vết đạn xuyên qua trán lão. Lão đã bắn được con thú lớn nhất đời mình” – là một chi tiết biểu tượng đầy ám ảnh và lật ngược toàn bộ mạch truyện. Hóa ra, con thú lớn nhất đời lão không phải là một con hổ, một con lợn rừng nặng ba bốn tạ, mà chính là bản thân lão – phần thú tính, phần bản năng tàn bạo tồn tại trong con người. Lão đã phải tự hạ thủ chính mình để giết chết “con thú” đó – một kết thúc vừa bi thương vừa mang tính trừng phạt. Nguyễn Huy Thiệp đã ngầm khẳng định: khi phần người bị đánh mất, con người sẽ sa xuống thành loài ác thú. Và bi kịch ấy không chỉ là cá nhân, mà còn là hồi chuông nhức nhối về một xã hội đầy rẫy sự vô cảm, nơi bản năng dễ dàng thắng lương tri.

Giá trị của truyện không chỉ nằm ở tư tưởng sâu sắc mà còn thể hiện qua thủ pháp nghệ thuật điêu luyện. Nguyễn Huy Thiệp sử dụng giọng văn lạnh lùng, sắc sảo, ngôn ngữ giàu sức gợi, xây dựng những chi tiết biểu tượng – từ hình ảnh con công, đống xương thú sau nhà, đến ánh lửa xanh lét... Tất cả tạo nên không khí rờn rợn, ma mị, phảng phất chất huyền thoại nhưng lại vô cùng chân thật trong cảm xúc và suy tư. Nhất là chi tiết cuối cùng – viên đạn xuyên qua trán – không chỉ hoàn thiện cấu trúc truyện mà còn mở ra chiều sâu triết lý nhân sinh.

“Con thú lớn nhất” là một tác phẩm đặc sắc và có giá trị nhân văn sâu sắc. Dưới lớp vỏ truyện rừng rậm, Nguyễn Huy Thiệp đã khám phá tận cùng bản chất con người, chỉ ra bi kịch của những kẻ bị bản năng chi phối, đánh mất nhân tính. Tác phẩm như một lời thức tỉnh gửi tới mỗi chúng ta: hãy luôn giữ gìn phần “người” trong chính mình để không trở thành “con thú lớn nhất” – thứ đáng sợ nhất trên đời.