THU VỊNH

Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao,

Cần trúc lơ phơ gió hắt hiu.

Nước biếc trông như tầng khói phủ,

Song thưa để mặc bóng trăng vào.

Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái,

Một tiếng trên không ngỗng nước nào?

Nhân hứng cũng vừa toan cất bút,

Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.

(Nguyễn Khuyến - In trong Thơ Nguyễn Khuyến, NXB Văn học, 2016, tr.17)

I. PHẦN ĐỌC HIỂU

Bài thơ được viết theo thể thơ nào? Căn cứ để xác định thể thơ đó là gì?

- Những hình ảnh miêu tả vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên mùa thu: Trời thu xanh ngắt, cần trúc lơ phơ, gió hắt hiu, nước biếc, bóng trăng, mấy chùm hoa, tiếng ngỗng...

Các hình ảnh về mùa thu trong bài thơ gợi lên cảm xúc: man mác buồn, cô đơn, hoài niệm.

- Biện pháp tu từ: So sánh (Nước biếc trông như tầng khói phủ)

- Tác dụng:

+ Làm cho cách diễn đạt của tác giả trở nên sinh động, hấp dẫn hơn…

+ Làm nổi bật vẻ thơ mộng, huyền ảo của cảnh sắc thiên nhiên; tạo cảm giác tĩnh lặng, thanh bình của không gian.

Hai câu thơ cuối thể hiện tâm trạng của tác giả: khi có cảm hứng định cầm bút sáng tác nhưng lại cảm thấy tự ti và thẹn thùng trước tài năng, dũng khí của Đào Tiềm – một nhà thơ lớn. Qua đó, nhà thơ bộc lộ sự khiêm tốn và nhạy cảm trước cảnh thu.