GIỖ TỔ HÙNG VƯƠNG – LỄ HỘI ĐỀN HÙNG

Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng Bắt nguồn từ thời đại Hùng Vương dựng nước và được tổ chức hàng năm từ ngày mùng 6 đến ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch tại Khu Di tích Đền Hùng.

Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng đã trở thành lễ hội mang tính văn hóa tâm linh lớn nhất nước ta; hàng năm đến ngày Giỗ tổ và tổ chức Lễ hội, con cháu trên mọi miền tổ quốc hành hương về với tấm lòng thành kính dâng lên tổ tiên, tỏ lòng biết ơn công lao dựng nước của các vua Hùng và các bậc tiền nhân của dân tộc. Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng đã trở thành động lực tinh thần của dân tộc Việt Nam.

Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng chủ yếu gồm hai phần: Phần Lễ và phần Hội. Phần Lễ được tiến hành với nghi thức trang nghiêm, trọng thể tại đền thượng; Phần Hội được diễn ra với nhiều hoạt động văn hóa phong phú mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc dưới chân núi Hùng.

Trong phần Lễ: Nghi thức dâng hoa của các đoàn đại biểu Đảng, Chính phủ, các tỉnh thành được tổ chức long trọng trên đền Thượng. Từ chiều mồng 9, các làng rước kệu dâng lễ bánh giày, bánh chưng đã tập trung đông đủ dưới cổng Công Quán. Sáng sớm hôm sau, các hàng đại biểu xếp hàng chỉnh tê đi sau cỗ kiệu rước lễ vật lần lượt đi lên đền trong tiếng nhạc của phường bát âm và đội múa sinh tiền. Tới trước cửa đền Thượng (Kính thiên lĩnh điện), đoàn đại biểu dừng lại kính cẩn dâng lễ vào thượng cung. Đồng chí lãnh đạo Tỉnh thay mặt cho nhân dân cả nước kính cẩn đọc diễn văn Lễ Tổ. Toàn bộ nội dung hành lễ được truyền tải trên hệ thống phát thanh, truyền hình để đồng bào cả nước theo dõi lễ hội. Trong thời gian tiến hành nghi lễ, toàn bộ diễn trường tạm ngừng các hoạt động để đảm bảo tính linh thiêng và nghiêm trang của Lễ Hội.

Phần Hội: Diễn ra tưng bừng náo nhiệt xung quanh khu vực núi Hùng. Hội đền Hùng ngày nay có thêm nhiều hình thức sinh hoạt văn hóa phong phú hấp dẫn. Trong khu vực Hội, nhiều cửa hàng bán đồ lưu niệm, văn hóa phẩm, các quán bán hàng dịch vụ ăn uống, các trại văn hóa của 13 huyện, thành, thị, các hoạt động biểu diễn văn nghệ, thi thể thao,... tạo ra nhiều màu sắc sinh động, náo nhiệt cho bức tranh ngày hội. Các hoạt động văn hóa truyền thống, các trò chơi dân gian được tổ chức tại lễ hội như đấu vật, bắn nỏ, rước kiệu, hội thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giày, thi kéo lửa thổi cơm, trò diễn “Bách nghệ khôi hài” và Trò Trám của làng Tứ Xã, rước lúa thần,... Các hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp như Chèo, kịch nói, hát quan họ, hát Xoan hội diễn văn nghệ quần chúng phục vụ đồng bào về dự hội. Trên khu vực Công quán luôn âm vang tiếng trống đồng, tiếng giã đuống rồn ràng của các nghệ nhân dân gian người dân tộc Mường ở Thanh Sơn ra phục vụ Lễ hội.

Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng đã hình thành từ rất sớm và sự tồn tại của nó luôn gắn chặt với quá trình phát triển của lịch sử dân tộc. Với truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” và đạo lý “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, các Vua Hùng cùng các vợ, con, các tướng lĩnh, các nhân vật liên quan thời kỳ Vua Hùng luôn được nhân dân ở các làng, xã trên phạm vi cả nước tôn thờ.

Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng hàng năm là hành hương mang ý nghĩa tâm linh đã trở thành nếp nghĩ, nét văn hóa truyền thống không thể thiếu của người Việt; đó là truyền thống văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam.

(Trích Giới thiệu du lịch Phú Thọ - Lễ Hội - Giỗ Tổ Hùng Vương – Lễ hội Đền Hùng)

Nội dung văn bản trên viết về lễ hội nào của dân tộc ta?

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức bài văn đầy đủ ba phần Mở bài, Thân bài, Kết bài.

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 600 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận: Trình bày suy nghĩ của anh/ chị về đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.

- Lựa chọn được các thao tác lập luận phù hợp; kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng; trình bày được hệ thống ý phù hợp theo bố cục ba phần của bài văn nghị luận. Có thể triển khai theo hướng:

* Mở bài:

- Nêu vấn đề cần bàn luận: Dẫn dắt, giới thiệu câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” và vấn đề nghị luận: Lòng biết ơn, khẳng định đó là truyền thống quý báu của dân tộc ta.

* Thân bài:

- Nêu vấn đề cần bàn luận: Dẫn dắt, giới thiệu câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn” và vấn đề nghị luận: Lòng biết ơn, khẳng định đó là truyền thống quý báu của dân tộc ta.

- Giải thích câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn”:

+ Uống nước: Là thừa hưởng sử dụng thành quả lao động hay thành quả đấu tranh cách mạng của các thế hệ trước đã để lại.

+ Nguồn: Là nơi bắt đầu nguồn nước; chúng ta có thể hiểu từ dùng cho sự bắt nguồn của thành quả mà mình hưởng được. “Nguồn” trong câu này có thể hiểu là nguồn cội, là tổ tiên, thế hệ đi trước. Câu tục ngữ nhắc nhở chúng ta phải có thái độ biết ơn khi được thừa hưởng những thành quả của thế hệ đi trước.

- Phân tích các biểu hiện và ý nghĩa của lòng biết ơn

+ Biểu hiện

+ Ý nghĩa                                   

- Phản biện: Bên cạnh những người biết “Uống nước nhớ nguồn”, vẫn còn có nhiều người sống vô ơn chạy theo lối sống phương Tây mà bỏ quên đi những giá trị truyền thống văn hóa dân tộc,…

- Bài học nhận thức và hành động

+ Chúng ta cần tự hào với lịch sử anh hùng và truyền thống văn hóa vẻ vang của dân tộc

+ Tiếp thu tinh hoa văn hóa nước ngoài nhưng cần phải có ý thức giữ gìn bản sắc, văn hóa tinh hoa dân tộc Việt Nam ,…

* Kết bài:

- Khái quát vấn đề nghị luận.

Bài văn tham khảo

Từ ngàn đời nay, dân tộc Việt Nam ta luôn tự hào về truyền thống đạo lý tốt đẹp được lưu truyền qua bao thế hệ. Một trong những đạo lý sâu sắc, thấm đượm tình người ấy là lời nhắc nhở giản dị mà giàu ý nghĩa: “Uống nước nhớ nguồn.” Câu tục ngữ đã trở thành phương châm sống, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong nền văn hóa và đời sống tinh thần của nhân dân ta, thể hiện truyền thống biết ơn và trân trọng những cội nguồn tạo nên sự sống, hạnh phúc và độc lập hôm nay.

Trước hết, cần hiểu rõ ý nghĩa của câu tục ngữ “Uống nước nhớ nguồn.” “Uống nước” là hình ảnh ẩn dụ chỉ việc con người được hưởng thụ thành quả vật chất và tinh thần do người khác làm ra. “Nguồn” là nơi khởi đầu của dòng nước, tượng trưng cho cội nguồn của mọi thành quả – đó có thể là ông bà, tổ tiên, các thế hệ đi trước, những người đã hi sinh, cống hiến để tạo nên cuộc sống hôm nay. Vì thế, “uống nước nhớ nguồn” khuyên con người phải biết trân trọng, biết ơn và đền đáp công lao của những ai đã góp phần tạo nên thành quả mình đang hưởng. Câu tục ngữ thể hiện một chuẩn mực đạo đức cao đẹp, là nền tảng cho mối quan hệ giữa con người với con người, giữa quá khứ và hiện tại.

Đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” được biểu hiện phong phú trong đời sống dân tộc Việt Nam. Mỗi độ tháng ba, khi mùa xuân còn vấn vít trên đồi núi, người dân cả nước lại hướng về Đền Hùng – nơi tổ tiên dựng nước, để thành kính dâng hương trong ngày Giỗ Tổ Hùng Vương. Đó không chỉ là một lễ hội văn hóa – tâm linh lớn mà còn là biểu tượng thiêng liêng của lòng biết ơn tổ tiên, của tinh thần hướng về cội nguồn dân tộc. Ngoài ra, truyền thống ấy còn thể hiện qua những việc làm giản dị mà sâu sắc: con cháu thờ cúng ông bà, chăm sóc cha mẹ, tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ, tri ân thầy cô, những người có công với đất nước. Chính nhờ đạo lý này mà dân tộc ta giữ vững được tinh thần đoàn kết, nghĩa tình, nhân ái – những phẩm chất làm nên sức mạnh Việt Nam suốt chiều dài lịch sử.

Lòng biết ơn không chỉ giúp con người sống có trách nhiệm và nhân hậu hơn mà còn là nền tảng để xã hội phát triển bền vững. Biết ơn tổ tiên giúp ta trân trọng những giá trị truyền thống; biết ơn cha mẹ khiến ta sống hiếu thảo, chăm chỉ; biết ơn thầy cô khiến ta ham học, nên người; biết ơn những người đã hi sinh vì Tổ quốc khiến ta thêm tự hào và có ý thức xây dựng đất nước. Ngược lại, trong xã hội hiện nay vẫn còn những người sống vô cảm, quên đi cội nguồn, chạy theo vật chất, xem nhẹ giá trị tinh thần dân tộc. Họ là biểu hiện của lối sống lệch lạc, cần được cảnh tỉnh để không đánh mất bản sắc và đạo lý ngàn đời của cha ông.

Là thế hệ trẻ hôm nay, chúng ta cần nhận thức sâu sắc hơn về ý nghĩa của đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”. Hãy biết tự hào về lịch sử anh hùng, giữ gìn truyền thống tốt đẹp, đồng thời biết trân trọng những gì mình đang có. Mỗi người có thể thể hiện lòng biết ơn bằng những hành động cụ thể: sống hiếu thảo với cha mẹ, kính trọng thầy cô, học tập chăm chỉ để góp phần xây dựng đất nước. Trong thời đại hội nhập, chúng ta có thể tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới, nhưng cần luôn giữ vững bản sắc và đạo lý của dân tộc Việt Nam.

“Uống nước nhớ nguồn” là đạo lý sống giản dị mà sâu sắc, thể hiện nét đẹp văn hóa và tâm hồn Việt Nam. Dù xã hội có đổi thay, truyền thống ấy vẫn mãi là ngọn nguồn nuôi dưỡng nhân cách con người, là sợi dây bền chặt gắn kết các thế hệ Việt Nam trong hành trình dựng xây và phát triển đất nước hôm nay và mai sau.

Gợi ý:

- Đảm bảo yêu cầu về hình thức, dung lượng

+ Viết đúng hình thức đoạn văn (diễn dịch, quy nạp, móc xích…).

+ Đảm bảo dung lượng khoảng 200 chữ.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận

+ Suy nghĩ về ý nghĩa của Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương trong đời sống tinh thần của người Việt Nam.

- Hệ thống ý: Ý nghĩa của Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương:

+ Là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn công lao dựng nước của các vua Hùng và các bậc tiền nhân.

+ Góp phần nuôi dưỡng truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” của dân tộc.

+ Là cơ hội để người Việt ở khắp nơi hướng về cội nguồn, tăng cường tinh thần đoàn kết cộng đồng.

+ Lễ hội còn là nơi bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa dân gian: hát Xoan, trò chơi dân gian, nghi lễ truyền thống.

+ Giúp giáo dục thế hệ trẻ về lòng tự hào dân tộc, ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam.

- Phát triển đoạn văn logic, thuyết phục

+ Dẫn chứng từ văn bản để minh chứng cho nhận định.

+ Thể hiện rõ suy nghĩ về ý nghĩa của Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương trong đời sống tinh thần của người Việt Nam.

- Đảm bảo ngữ pháp, liên kết:

+ Trình bày rõ ràng, mạch lạc, không mắc lỗi chính tả.

- Sáng tạo

+ Cách diễn đạt mới mẻ, có suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận.

Đoạn văn tham khảo

Giỗ Tổ Hùng Vương là một trong những lễ hội lớn và thiêng liêng nhất của dân tộc Việt Nam, được tổ chức hằng năm vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch tại Đền Hùng (Phú Thọ). Lễ hội là dịp để con cháu muôn phương tưởng nhớ công lao dựng nước của các vua Hùng – những người đặt nền móng đầu tiên cho quốc gia Văn Lang. Từ ngàn đời nay, lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng mà còn là biểu tượng của tinh thần “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây” – những đạo lý cao đẹp đã trở thành cốt lõi trong tâm hồn người Việt. Bên cạnh đó, các hoạt động lễ và hội phong phú như rước kiệu, dâng hương, hát Xoan, đấu vật, thi nấu bánh chưng… giúp bảo tồn và lan tỏa giá trị văn hóa dân gian độc đáo của dân tộc. Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương vì thế không chỉ là ngày hội về nguồn, mà còn là sợi dây kết nối hàng triệu trái tim Việt Nam hướng về cội nguồn chung. Giữ gìn và phát huy ý nghĩa của lễ hội chính là góp phần làm giàu đẹp thêm bản sắc tinh thần của dân tộc Việt Nam.