Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả sự di truyền bệnh bạch tạng và bệnh máu khó đông ở người. Bệnh bạch tạng do gen nằm trên nhiễm sắc thể thường quy định, bệnh máu khó đông do gen nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X quy định. Biết rằng người phụ nữ số 3 mang gen gây bệnh máu khó đông.

Theo lý thuyết có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Có 5 người trong phả hệ trên xác định được chính xác kiểu gen về 2 bệnh này.

II. Có thể có tối đa 5 người trong phả hệ này có kiểu gen đồng hợp trội về gen quy định bệnh bạch tạng.

III. Xác suất sinh con gái đầu lòng không bị 2 bệnh trên của cặp vợ chồng 13-14 là 42,5%.

IV. Nếu người phụ nữ số 15 kết hôn với 1 người đàn ông không bị cả 2 bệnh và đến từ một quần thể khác có tỉ lệ người bình thường mang alen gây bệnh bạch tạng trong tổng số người bình thường là 2/3. Xác suất để cặp vợ chồng này sinh 2 con có 1 đứa con gái bình thường và 1 đứa con trai bị cả 2 bệnh là 3/640.

Phương pháp:

Cách giải: 

Quy ước gen: A- không bị bạch tạng; a- bị bạch tạng; B- không bị mù màu; b- bị mù màu

- Những người bình thường có bố, mẹ, con bị bạch tạng đều có kiểu gen Aa

- Những người đàn ông mắt nhìn bình thường có kiểu gen X^BY.

Xét các phát biểu:

(1) sai, có 6 người xác định được kiểu gen về 2 bệnh này.

(2) đúng, những người có thể có kiểu gen đồng hợp trội về gen quy định bạch tạng là: 3, 10, 14, 15 

(3) đúng,

Người số 8: $aa{X}^B{X}^b\times \left(7\right):A-X^{B}Y\to$người số 13 chắc chắn mang alen a: $Aa\left(X^B{X}^B:X^B{X}^b\right)$

Người số 14:

+ Người số 10 có em gái (11) bị bạch tạng nên có kiểu gen (1AA:2Aa)

+ người số 9: có bố (4) bị bạch tạng nên có kiểu gen Aa 

$\to$ người số 14: $\left(2AA:3Aa\right)X^{B}Y$

Xét cặp vợ chồng 13-14: $Aa\left(X^B{X}^B:X^B{X}^b\right)\times \left(2AA:3Aa\right)X^{B}Y\leftrightarrow \left(1A:1a\right)\left(3X^B:1X^b\right)\times \left(7A:3a\right)\left(X^B:Y\right)$

$\to$ XS họ sinh con gái không bị cả 2 bệnh là: $\frac{1}{2}\times \left(1-\frac{1}{2}\times \frac{3}{10}\right)=42,5\%$ (Họ luôn sinh con gái không bị mù màu)

(4) đúng, người phụ nữ (15) có thể có kiểu gen về bệnh bạch tạng (2AA:3Aa)

Do người (3) mang alen X^b nên người (9) có kiểu gen

Cặp vợ chồng 9 – 10: $\left(1X^B{X}^B:1X^B{X}^b\right)\times X^{B}Y\to \left(15\right):3X^B{X}^B:1X^B{X}^b$

Người phụ nữ (15) có thể có kiểu gen là: (2AA:3Aa) $\left(3X^B{X}^B:1X^B{X}^b\right)$

Người chồng của người 15 có kiểu gen: (1AA:2Aa)X^BY 

Để họ sinh đứa con bị cả 2 bệnh thì họ phải có kiểu gen $Aa{X}^B{X}^b\times Aa{X}^{B}Y$ với xác suất: $\frac{3}{5}\times \frac{1}{4}\times \frac{2}{3}=\frac{1}{10}$

XS sinh con gái bình thường:$\frac{1}{2}\times \frac{3}{4}=\frac{3}{8}$; sinh con trai bị 2 bệnh là: $\frac{1}{4}\times \frac{1}{4}=\frac{1}{16}$

XS cần tính là: $\frac{1}{10}\times C_2^1\times \frac{3}{8}\times \frac{1}{16}=\frac{3}{640}$.

Chọn B.