Một loài động vật, tính trạng màu mắt được quy định bởi một gen nằm trên NST thường có 4 alen, các alen trội là trội hoàn toàn. Cho 6 cá thể P (kí hiệu a, b, c, d, e, f) thuộc loại này giao phối với nhau. Kết quả được thể hiện ở bảng sau: 

TT	Phép lai P	Tỉ lệ kiểu hình $F_1\left(\%\right)$
		Mắt đỏ	Mắt trắng	Mắt vàng	Mắt nâu
1	♂ mắt đỏ (a) x ♀ mắt đỏ (b)	75	0	0	25
2	♂ mắt vàng (c) x ♀ mắt trắng (d)	0	0	100	0
3	♂ mắt nâu (e) x ♀ mắt vàng (f)	0	25	25	50

I. Có 3 kiểu gen quy định kiểu hình mắt nâu.

II. Nếu chỉ dựa vào tỉ lệ kiểu hình F₁ của các phép lai trên thì chỉ có thể xác định kiểu gen của 4 trong 6 cá thể P.

III. Cho (d) giao phối với (e), thu được đời con có tỉ lệ kiểu gen giống tỉ lệ kiểu hình.

IV. Nếu ♂ mắt đỏ x♀ mắt nâu, thu được đời con có tỉ lệ kiểu hình 1: 2: 1 thì có tối đa 4 sơ đồ lai thỏa mãn. 

Phương pháp:

Biện luận thứ tự trội lặn của các alen, quy ước gen, viết sơ đồ lai

Xét các trường hợp có thể xảy ra.

Cách giải:

Phép lai 1: ♂ mắt đỏ (a) x ♀ mắt đỏ (b) =>  3 mắt đỏ :1 mắt nâu => đỏ >> nâu

Phép lai 2: ♂ mắt vàng (c) x ♀ mắt trắng (d) => 100% mắt vàng => vàng >> trắng

Phép lai 3: ♂ mắt nâu (e) x ♀ mắt vàng (f) =>  1 trắng :1 vàng: 2 nâu => nâu >> vàng >> trắng. 

=> Thứ tự trội lặn: đỏ > nâu > vàng > trắng 

Quy ước: A₁: lông đỏ >A₂: lông nâu > A₃: lông vàng > A₄: lông trắng.

PL1: A₁A₂ (a) x A₁A₂ (b) => 1A₁A₁: 2A₁A₂:1A₂A₂.

PL2: A₃A₃ (c) x A₄A₄ (d) => A₃A₄.

PL3: A₂A₄ (e) x A₃A₄ (f) => 1A₂A₃: 1A₂A₄: 1A₃A₄: 1A₄A₄.

Xét các phát biểu:

I đúng, có 3 kiểu gen quy định kiểu hình mắt nâu: A₂A_2/3/4.

II sai, có thể xác định được kiểu gen của 6 cá thể P.

III đúng, (d) x (e): A₄A₄ (d) x A₂A₄ (e) => 1A₂A₄: 1A₄A₄ => KH: 1:1.

IV đúng, ♂ mắt đỏ x ♀ mắt nâu, để tạo 3 loại kiểu hình => 2 cá thể P phải dị hợp không mang alen A₂, vì mang alen A₂ sẽ không tạo được 3 kiểu hình.

A₁A_3/4 x A₂A_3/4 => Có 4 phép lai thỏa mãn.

Chọn A.