(Ngữ liệu ngoài sgk) Đêm thơm

ĐÊM THƠM

(Nguyễn Nhật Ánh)

[….. ]

Tôi chạy ra vườn. Ánh trắng đầu thu như dòng sữa ngọt ngào mơn man làm tóc rối. Gió mát hôn lên môi, tâm hồn tôi chợt sảng khoái lạ lùng. Tôi hít sâu vào lồng ngực mùi thơm vươngvấn khắp nơi. Hương hoa đào, hoa bưởi, hoa ngâu… và khóm lài bên hòn non bộ cũng vừa hé nở những bông trắng nõn nà. Tôi ngồi xuống ghế đá, đưa tay nâng niu đài lá xanh ôm ấp nụ hoa đầu. Trong đêm, sắc lá trở nên tím thẫm như màu mực tôi dùng để trang hoàng những tập vở chuẩn bị bước vào năm học mới. Vậy là tôi đã bước vào cấp 3. Hành trình cũng khá vất vả vì tôi học không giỏi lắm. Nhà tôi nghèo, ba mẹ là công nhân viên, lương không đủ sống, phải làm thêm những công việc ngoài giờ, phụ vào kinh tế gia đình. Việc chị Thảo bị nghỉ học từ năm lớp 9 để đi may thuê đã làm ba mẹ ân hận nên ba mẹ bắt tôi phải cố gắng học hành cho đến nơi đến chốn. Số điểm tôi đạt được vượt xa điểm chuẩn đã làm tôi sung sướng và ba mẹ cũng hãnh diện theo. Ba hứa sẽ cho tôi một món quà đặc biệt dù tôi không đòi hỏi một sự ban thưởng nào hết. Học hành thi cử là bổn phận của mình, phải làm tròn thôi. Tôi đứng dậy, đi thơ thẩn khắp vườn. Không gian tràn ngập ánh trăng. Trăng soi bàng bạc trên hàng dừa rủ bóng, trăng dọi xuống vai tôi ngàn đốm lá lung linh. Trăng đưa hương hoa nâng cõi lòng tôi bay bổng… Tôi yêu mảnh vườn nhà tôi biết bao. Khoảng đất nhỏ trồng hoa và cây ăn trái theo tuổi thơ tôi lớn lên từng ngày. Gia đình tôi chỉ có khoảng vườn này là đáng giá. Nhiều lúc túng thiếu quá, ba định treo bảng bán. Nhưng mẹ cản, mẹ bảo đây là đất thừa tự của ông bà để lại, bán là mang tội với tổ tiên. Thôi thì ăn rau, ăn mắm qua ngày, rồi trời cũng sẽ ngó xuống. “Sông có khúc, người có lúc”, không lẽ cứ nghèo mãi sao? Vậy là tôi vẫn được dịp lang thang khắp vườn những lúc rảnh rỗi, làm bạn với cây trái và hoa thơm. Thích nhất là vào những đêm trăng như đêm nay, ngôi vườn thân yêu của tôi tỏa ánh hào quang thơm ngát, hương hoa vương vấn tràn lan, dìu dịu len vào hồn người cảm giác lâng lâng. Điện trong nhà bỗng tắt phụt. Tiếng bà nội càu nhàu: – Đã nói mà. Đứt cầu chì rồi chắc?

Tiếng chị Thảo: – Chờ ba cháu về coi thử.

– Ba mẹ tụi bây đi mô mà lâu rứa?

– Ba me cháu đi giao hàng. Mệ cứ dùng cơm trước đi.

– Thôi, để mệ chờ! Thắp ngọn đèn dầu đi cháu.

Trăng như càng sáng hơn. Tôi trở về bên hòn non bộ, ngồi xuống ngắt một nụ lài hàm tiếu, lát nữa đem về phòng cho hoa hé nở mang hương thơm đi vào giấc ngủ của tôi. Ngày mai, tôi sẽ gặp lại bạn bè, thầy cô, trường lớp… tôi sẽ tung tăng trong sân ngôi trường mới, dưới bóng phượng xanh um. Chẳng biết còn cánh hoa đỏ dễ thương nào sót lại trên cành khi mùa hè đã qua không nhỉ?

– Ti!

Ba đã về, đang bước lại gần tôi.

– Ba ơi, đêm nay hoa nở nhiều lắm. Thơm ơi là thơm!

Trăng đi vào đám mây. Ngôi vườn trở nên tối thui. Ba hỏi:

– Điện cúp hồi nào vậy con?

– Vừa mới thôi ba! Bà nội bảo đứt cầu chì.

– Đâu có, suốt cả con đường bị hết mà! – Ba ngồi xuống bên tôi

– Ti à, mai trường con khai giảng phải không?

– Dạ!

– Hay quá, ba vừa kịp có quà cho con đây!

Ba lấy trong túi ra một gói nhỏ:

– Đáng lý ba me phải may áo dài cho con, nhưng chưa kịp có tiền thì con đã tự sắm cho mình được rồi. Tính tự lập của con đã làm cho ba me rất vui. Chiều nay, mẹ giao được hàng nên đã cùng ba tìm mua cho con một cái đồng hồ để đi học khỏi bị trễ nải. Con cầm lấy đi!

Tôi cảm động nép vào ngực ba:

– Ba me hy sinh cho con nhiều quá!

Ba vuốt tóc tôi:

– Đó là bổn phận của ba me. Dù cực khổ cách mấy, ba me vẫn sẵn sàng vượt qua, miễn sao con chăm chỉ học hành.

– Con hứa sẽ không phụ lòng ba me!

Gió mát rượi. Tôi ngước lên cao. Đám mây mỏng đang loãng tan vào vầng hào quang rạng rỡ, cho dòng sữa trắng ngần rót xuống trần gian. Ba hát nho nhỏ: “Đêm thơm như một dòng sữa, lũ chúng em êm đềm rủ nhau ra trước nhà. Hiu hiu, hương từ ngàn xa, bỗng quay về, dạt dào bên hè, ngoài trời khuya…”. Giọng ba trầm ấm. Trong một phút giây mơ mộng, hẳn ba đã quên tất cả những nhọc nhằn bon chen của đời sống khó khăn.

– Vườn nhà mình thật tuyệt, phải không con?

– Dạ!

– Trăng sáng quá!

– Hôm nay rằm mà ba! Ý quên, con đi xem những nụ hoa ban chiều đã nở hết chưa?

Bước chân tôi rón rén len giữa những khóm lài, sợ làm lay động giấc mơ tiên của những cánh mỏng dịu dàng vừa xòe nụ thả hương cho gió. Hoa trắng ngần như màu áo dài đầu tiên tôi mặc trong đời, thanh cao và kỳ diệu. Mong sao đêm chóng qua. Tôi theo ba bước vào nhà. Dòng sông trăng vẫn ngọt ngào rót sữa trên những hàng cây.

(Trích “Đêm thơm”, Nguyễn Nhật Ánh, tạp chí Nhà văn TPHCM)

* Chú thích:

Nguyễn Nhật Ánh là một trong những nhà văn nổi tiếng với nhiều tác phẩm viết về tuổi thơ và tuổi học trò đầy trong sáng và hồn nhiên. “Đêm Thơm” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông, tác phẩm là một văn bản cảm động xoay quanh một cô bé tên Ti trong đêm trước ngày khai giảng. Tác phẩm khắc họa hình ảnh gia đình nghèo nhưng tràn đầy tình yêu thương, tinh thần tự lập và lòng biết ơn.