Ở một loài thực vật, tính trạng màu hoa do hai cặp gen A, a và B, b phân li độc lập quy định. Khi trong kiểu gen có mặt đồng thời cả hai alen trội A và B quy định hoa đỏ; các kiểu gen còn lại đều cho hoa trắng. Tính trạng hình dạng quả do cặp gen D và d quy định trong đó DD quả dẹt: Dd quả tròn; dd quả dài, nằm trên cặp nhiễm sắc thể thường khác. Biết rằng không xảy ra đột biến và không tính phép lại thuận nghịch. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phép lai giữa hai cây có kiểu hình khác nhau đồng thời về màu hoa và hình dạng quả đời con có kiểu hình phân li theo tỉ lệ 3: 3:1:1?

Phân tích tỉ lệ kiểu hình 3:3:1:1 = (3:1)(1:1).

Xét các trường hợp của từng tính trạng để tạo thành tỉ lệ nhỏ.

Viết các phép lai và tính số phép lai.

Cách giải:

3:3:1:1=(3:1)(1:1)

Xét cặp gen Dd, không có phép lai nào cho tỉ lệ 3:1 vì trội không hoàn toàn.

→ tỉ lệ 3:1 là của tính trạng màu hoa.

Chú ý: P có kiểu hình khác nhau đồng thời về màu hoa và hình dạng quả.

Để cho tỉ lệ 3:1 thì ta có các phép lai: AABb × aaBb; AaBB × Aabb; AaBb × aabb.

Tỉ lệ 1:1 có 2 phép lai: Dd × DD; Dd × dd.

Trường hợp: (AABb × aaBb)(Dd × DD) cho 2 phép lai: AABbDD × aaBbDd và AABbDd × aaBbDD.

Tương tự (AABb × aaBb)(Dd × dd) cho 2 phép lai.

Vậy nếu (AABb × aaBb) × (Dd × DD)/ (Dd × dd) → cho 4 phép lai.

Có 3 trường hợp tương tự nếu thay kiểu gen quy định kiểu hình màu hoa.

→ số phép lai có thể xảy ra là 12.

Chọn D.22