Cách trình bày và hình thức diễn đạt của hai tác giả ở hai đoạn trích có gì khác nhau?

Xem lời giải

Câu hỏi trong đề: Giải SBT Ngữ văn 12 KNTT Bài 3: Lập luận trong văn bản nghị luận !!

Bắt đầu thi

Quảng cáo

Trả lời:

Giải bởi Vietjack

Quan sát cách phân đoạn ở từng đoạn trích, đặc điểm lời văn của tác giả thể từ hiện ở từng đoạn, từ đó rút ra nhận xét có tính chất đối sánh.

Đoạn trích 1 được trình bày khác thường: Phần lớn mỗi câu được tách ra thành một đoạn (gọi là đoạn văn đặc biệt). Tuy vậy, các đoạn văn đặc biệt đó vẫn đảm bảo tính mạch lạc, nhờ các ý liền nhau quan hệ với nhau rất chặt chẽ, logic. Câu văn có nhịp điệu linh hoạt, lời văn mới mẻ, độc đáo, sử dụng nhiều hình ảnh bóng bẩy, có tính ấn dụ (“nhà thơ một nắng hai sương, lầm lũi, lực điền trên cánh đồng giấy, đổi bát mồ hôi lấy từng hạt chữ; những nhà thơ” vào buổi chiều tóc bạc vẫn thu hoạch những mùa thơ dậy thì”; “nội lực của chữ”; “cuộc bầu khắc nghiệt của cử tri chữ; “cuộc bỏ phiếu của chữ;...). Cách diễn đạt như thế khiến cho bài viết tuy bàn về sáng tạo thơ nhưng không khô khan, mà khá tươi mới, hấp dẫn.

Đoạn trích 2 gồm hai đoạn văn, mỗi đoạn văn triển khai một ý tương đối rõ ràng. Đoạn văn đầu đề cập đến giá trị kì diệu của chữ trong thơ; đoạn văn sau cho thấy sự kì diệu đó thể hiện ở nhịp điệu bên trong của thơ. Cụm từ “cái kì diệu ấy” đầu đoạn văn sau có chức năng liên kết với ý của đoạn văn trước, tạo nên tính mạch lạc của cả đoạn trích. Ở đây, Nguyễn Đình Thi phối hợp giữa cách diễn đạt theo hình thức thông thường của văn bản nghị luận văn học (nêu lí lẽ, giải thích và phân tích các ý, sử dụng dẫn chứng là các câu thơ và nhận định về thơ) với cách diễn đạt giàu hình ảnh. Bên cạnh những lời văn sử dụng các khái niệm như: giá trị ý niệm, cảm xúc, hình ảnh, nhịp điệu, nhạc, bằng – trắc,... ta cũng bắt gặp những câu văn đầy hình ảnh (“những hình ảnh không ngờ toả ra xung quanh nó một vùng ánh sáng động đậy”; “câu thơ hay có cái gì làm rung những chiếc cốc kia trên bàn, làm động ánh trăng kia trên bờ đê”; “mỗi chữ như một ngọn nến đang cháy, những ngọn nến ấy xếp bên nhau thành một vùng sáng chung”;...). Cách diễn đạt ấy khiến cho đoạn văn vừa chặt về ý, vừa mềm mại về lời, thực sự có sức lôi cuốn, giúp người đọc dễ lĩnh hội hơn ý tưởng của tác giả.

Hot: 500+ Đề thi thử tốt nghiệp THPT các môn, ĐGNL các trường ĐH... file word có đáp án (2025). Tải ngay

Sách thầy cô Vietjack biên soạn:

Xem thêm »

Bình luận

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Câu 1

**Bài tập 8. Đọc lại văn bản Cảm hứng và sáng tạo của Nguyễn Trần Bạt trong SGK Ngữ văn 12, tập một (tr. 89 – 91) và trả lời các câu hỏi:**

Nêu những đặc trưng của văn bản nghị luận được thể hiện trong văn bản.

Xem đáp án

Lời giải

Những đặc trưng của văn bản nghị luận được thể hiện cụ thể trong văn bản Cảm hứng và sáng tạo:

– Văn bản có một luận đề được nêu để bàn luận (nhan đề của văn bản đồng thời cũng là luận đề).

– Từ luận đề, văn bản được triển khai thành các luận điểm:

+ Luận điểm 1: Cảm hứng là một trạng thái tinh thần hết sức quan trọng của con người (từ “Cảm hứng thường được biểu hiện dưới hình thức của văn hoá, đến “tức là tại nhiều nền văn hoá mà người đó có mặt”).

+ Luận điểm 2: Tính hai mặt (tích cực và tiêu cực) của cảm hứng (từ “Cảm hứng có thể xúc tiến khả năng phát triển” đến “một trong những nguyên nhân gây ra sử chậm phát triển..).

+ Luận điểm 3: Vai trò của cảm hứng đối với sự phát triển (từ “Như vậy, cảm hứng là nhân tố vô cùng quan trọng đối với sự phát triển. đến “tiến trình phát triển của cá nhân và của cả cộng đồng”).

+ Luận điểm 4: Vai trò của tự do đối với cảm hứng và sáng tạo của con người (từ “Vậy thông qua cảm hứng, tự do biến thành sự sáng tạo như thế nào?” đến “nơi con người có thể nhặt được sự sáng tạo ở trong bất kì góc tối nào của cuộc sống).

+ Luận điểm 5: Cái đẹp – tiêu chuẩn cao nhất để đánh giá hiệu quả của cảm hứng sáng tạo (từ “Nói đến sự sáng tạo không thể không nói đến cái đẹp” đến “mới có giá trị đóng góp cho xã hội”).

- Ở từng luận điểm, tác giả đã sử dụng các thao tác như giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận với việc nêu các lí lẽ và bằng chứng để lập luận có sức thuyết phục.

Câu 2

Chỉ ra biểu hiện của các thao tác nghị luận được tác giả sử dụng trong văn bản.

Xem đáp án

Lời giải

Cảm hứng và sáng tạo để thấy một số thao tác được tác giả sử dụng trong văn bản:

- Giải thích. Ví dụ:”Cảm hứng thường được biểu hiện dưới hình thức văn hoá, nó là một trạng thái tinh thần được phát tán, lan truyền, ảnh hưởng rất nhanh và hiệu quả thông qua văn hoá”; “Một con người có ích là một con người góp phần vào sự phát triển ở những nơi mà anh ta đến, tức là tại nhiều nền văn hoá mà người đó có mặt;

- Phân tích. Ví dụ:“Tôi cho rằng, chỉ có trí tuệ mới có thể cân bằng được cảm hứng. Con người phải biết tự cân bằng cảm hứng của mình bằng trí tuệ của mình. Con người không thể để cho cảm hứng của mình được thể hiện một cách tuỳ tiện mù quáng, nhưng con người cũng không được để cho cảm hứng bị tiêu diệt.

- Chứng minh. Ví dụ: Dùng câu chuyện về hoạt động sáng tạo của Mi-ken-lăng-giơ (Michelangelo) để chứng minh cho quan hệ giữa tự do và sáng tạo; dùng các ví dụ như Pa-ri (Paris), sông Xen (Seine), điện Lu-vrơ (Louvre), điện Păng-tê-ông (Panthéon), tượng Đa-vít (David) để chứng minh rằng sáng tạo ra cái đẹp là biểu hiện cao nhất của sự phát triển ở con người.

- Bình luận. Ví dụ: “Nếu xây dựng các tiêu chuẩn để con người trở thành những kẻ ngốc nghếch và đơn điệu, hay nếu làm cho con người méo mó và mất đi sự đa dạng tinh thần vốn có thì đấy là tội diệt chủng về mặt tinh thần. Xét trên quan điểm phát triển, sự diệt chủng về mặt tinh thần là một tội ác chống lại loài người bởi nó tiêu diệt khả năng sáng tạo của con người. Thế giới vẫn lên án tội ác diệt chủng về mặt sinh học nhưng dường như chưa nhận ra một sự diệt chủng khác còn nguy hiểm hơn, đó là sự diệt chủng con người về mặt tinh thần”.

Câu 3