Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết: "Là học sinh, em nghĩ nên ứng xử thế nào trước những lời phê bình và góp ý của thầy cô?”

Bài làm tham khảo

Môi trường học đường, nơi hội tụ của những cá thể độc đáo với tính cách, sở thích, năng lực và hoàn cảnh riêng biệt, luôn đa dạng và phong phú. Sự khác biệt này không chỉ là nét chấm phá cho bức tranh học đường thêm sinh động mà còn là nguồn cảm hứng cho sự sáng tạo và phát triển. Tuy nhiên, làm thế nào để tôn trọng và trân trọng những khác biệt đó trong môi trường học đường vẫn là một câu hỏi lớn, một vấn đề cấp thiết cần được giải quyết.

Tôn trọng sự khác biệt trong môi trường học đường không chỉ đơn thuần là chấp nhận những điểm khác biệt của mỗi cá nhân, mà còn là sự công nhận, đánh giá cao và tạo điều kiện để mỗi người được thể hiện bản thân một cách tự tin và tích cực. Sự khác biệt này có thể đến từ nhiều khía cạnh, từ ngoại hình, tính cách, sở thích, năng lực học tập cho đến hoàn cảnh gia đình. Mỗi cá nhân là một mảnh ghép độc đáo, góp phần tạo nên một bức tranh học đường đa sắc màu.

Tuy nhiên, thực tế đáng buồn là vấn đề tôn trọng sự khác biệt trong môi trường học đường vẫn còn nhiều thách thức. Theo một khảo sát gần đây của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có đến 60% học sinh cho biết họ từng bị trêu chọc, kỳ thị hoặc phân biệt đối xử vì sự khác biệt của mình. Con số này gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng đáng lo ngại trong môi trường học đường.

Nguyên nhân của tình trạng này bắt nguồn từ nhiều yếu tố. Đầu tiên, sự thiếu hiểu biết về giá trị của sự đa dạng và tầm quan trọng của việc tôn trọng sự khác biệt khiến nhiều học sinh xem nhẹ vấn đề này. Thêm vào đó, áp lực đồng trang lứa, mong muốn hòa nhập và được chấp nhận khiến nhiều em dễ dàng bị cuốn theo những định kiến và thái độ tiêu cực của bạn bè. Bên cạnh đó, sự thiếu quan tâm và giáo dục từ gia đình và nhà trường cũng góp phần làm trầm trọng thêm vấn đề.

Hậu quả của việc không tôn trọng sự khác biệt là vô cùng nặng nề. Học sinh bị ảnh hưởng thường chịu tổn thương về mặt tâm lý, cảm thấy bị cô lập, tự ti và mất niềm tin vào bản thân. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quá trình học tập mà còn cản trở sự phát triển toàn diện của các em. Hơn nữa, sự kỳ thị và phân biệt đối xử còn gây mất đoàn kết, tạo ra xung đột và làm xấu đi môi trường học tập chung.

Tuy nhiên, một số người cho rằng việc tôn trọng sự khác biệt có thể dẫn đến sự mất kỷ luật và trật tự trong môi trường học đường. Quan điểm này hoàn toàn sai lầm. Tôn trọng sự khác biệt không đồng nghĩa với việc chấp nhận mọi hành vi sai trái, mà là tạo ra một môi trường an toàn và tôn trọng, nơi mọi học sinh đều cảm thấy được lắng nghe, thấu hiểu và được là chính mình.

Trước hết, để tôn trọng người khác, mỗi học sinh cần biết tôn trọng chính mình. Điều này bắt đầu từ việc tự nhìn nhận và chấp nhận sự khác biệt của bản thân. Bằng cách khám phá sở thích, thế mạnh, điểm yếu của mình thông qua các hoạt động trải nghiệm, trò chuyện với bạn bè, thầy cô, gia đình, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về bản thân. Từ đó, chúng ta học cách chấp nhận và yêu thương chính mình, không so sánh mình với người khác mà tự tin thể hiện cá tính, quan điểm của mình một cách tích cực, đúng mực. Các bài trắc nghiệm tính cách, nhật ký cá nhân, các khóa học phát triển bản thân có thể là những công cụ hữu ích hỗ trợ quá trình này. Nghiên cứu của Đại học Stanford (Mỹ) đã chỉ ra rằng những học sinh có lòng tự trọng cao thường có thái độ cởi mở, tôn trọng hơn đối với người khác.

Tiếp theo, để xây dựng một môi trường học tập thân thiện, tích cực, mỗi học sinh cần tìm hiểu và tôn trọng sự khác biệt của người khác. Điều này đòi hỏi chúng ta phải chú ý lắng nghe ý kiến, chia sẻ của bạn bè, thầy cô, quan sát cách họ thể hiện bản thân, cách họ ứng xử với mọi người xung quanh. Quan trọng hơn, chúng ta cần đặt mình vào vị trí của người khác để hiểu cảm xúc, suy nghĩ của họ trước khi đưa ra nhận xét, đánh giá. Tránh những lời nói, hành động gây tổn thương, không chế giễu, miệt thị người khác vì những điểm khác biệt là điều cần thiết. Các hoạt động ngoại khóa, trò chơi tập thể, các buổi chia sẻ kinh nghiệm là những cơ hội tốt để chúng ta tăng cường sự giao lưu, hiểu biết lẫn nhau. Trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam là một ví dụ điển hình cho việc tổ chức thành công các hoạt động này, góp phần tạo nên một môi trường học tập tôn trọng sự khác biệt.

Cuối cùng, mỗi học sinh cần dũng cảm lên tiếng phản đối những hành vi kỳ thị, phân biệt đối xử. Khi chứng kiến những hành vi tiêu cực, chúng ta không nên im lặng mà hãy phản ứng ngay lập tức một cách lịch sự nhưng kiên quyết. Nếu không thể tự giải quyết, hãy báo cáo sự việc với thầy cô, nhà trường để có biện pháp xử lý kịp thời. Ngoài ra, chúng ta có thể lan tỏa thông điệp tích cực về sự tôn trọng, yêu thương trên mạng xã hội, trong các buổi sinh hoạt lớp, trường. Các kênh thông tin của nhà trường, các diễn đàn học sinh, mạng xã hội là những công cụ hữu ích giúp chúng ta thực hiện điều này. Trường THCS Nguyễn Tất Thành (Hà Nội) đã thành lập "Đội phản ứng nhanh" gồm các học sinh tình nguyện, sẵn sàng lên tiếng bảo vệ bạn bè khi bị bắt nạt, kỳ thị, là một mô hình đáng học hỏi.

Để giải quyết vấn đề này, cũng cần có sự chung tay của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Nhà trường cần tăng cường giáo dục về giá trị của sự đa dạng và tôn trọng sự khác biệt thông qua các hoạt động ngoại khóa, chương trình học tập và các buổi sinh hoạt lớp. Đồng thời, cần xây dựng một môi trường học đường an toàn và tôn trọng, khuyến khích học sinh thể hiện sự khác biệt một cách tích cực và có trách nhiệm. Bên cạnh đó, sự tham gia của phụ huynh cũng đóng vai trò quan trọng. Phụ huynh cần phối hợp với nhà trường để giáo dục con em mình về tầm quan trọng của việc tôn trọng sự khác biệt và tạo ra một môi trường gia đình yêu thương, tôn trọng và khuyến khích sự phát triển cá nhân.

Là một học sinh, tôi đã từng chứng kiến những hành vi trêu chọc và kỳ thị trong môi trường học đường. Tôi nhận thấy rằng sự khác biệt không phải là một điều đáng xấu hổ, mà là một điều đáng quý. Mỗi người đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng, và chúng ta cần học cách tôn trọng và hỗ trợ lẫn nhau để cùng nhau phát triển.

Tôn trọng sự khác biệt trong môi trường học đường không chỉ là một vấn đề đạo đức mà còn là một yếu tố quan trọng góp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ và nhân văn. Bằng cách tôn trọng và trân trọng sự khác biệt, chúng ta đang gieo những hạt giống tốt đẹp cho một tương lai tươi sáng hơn. Hãy nhớ rằng, mỗi người đều là một bông hoa độc đáo, và khi chúng ta cùng nhau nở rộ, chúng ta sẽ tạo nên một vườn hoa rực rỡ sắc màu.

Bài làm tham khảo

Cuộc sống như một bản hòa tấu với muôn vàn cung bậc cảm xúc, trong đó lời khen, tiếng chê là những nốt nhạc không thể thiếu, góp phần tạo nên giai điệu riêng biệt cho mỗi người. Đặc biệt, đối với lứa tuổi học sinh, khi nhân cách và bản lĩnh chưa hoàn thiện, việc ứng xử trước những lời nhận xét này trở thành một thử thách không nhỏ, đồng thời cũng là cơ hội để các em rèn luyện và trưởng thành. Vậy, làm thế nào để mỗi học sinh có thể đón nhận lời khen, tiếng chê một cách đúng đắn, từ đó hoàn thiện bản thân và vững bước trên con đường phía trước?

Lời khen là sự ghi nhận, động viên, khích lệ của người khác đối với những điểm tốt, thành tích của chúng ta. Tiếng chê là sự phê bình, góp ý về những thiếu sót, hạn chế cần khắc phục. Cả hai đều là những phản hồi tự nhiên trong cuộc sống, giúp mỗi người nhìn nhận bản thân một cách khách quan hơn. Như một tấm gương phản chiếu, lời khen và tiếng chê cho chúng ta thấy rõ những ưu điểm và khuyết điểm của mình, từ đó có thể phát huy những điểm mạnh và khắc phục những điểm yếu.

Tuy nhiên, trong môi trường học đường, không phải học sinh nào cũng có thái độ đúng đắn khi đối diện với những lời nhận xét này. Có những em dễ dàng “ngủ quên trên chiến thắng” khi được khen, hoặc ngược lại, chán nản, buông xuôi khi bị chê. Thậm chí, có những em vì quá để tâm đến lời khen, tiếng chê mà đánh mất chính mình, không còn tập trung vào việc học tập và rèn luyện. Thực trạng này được phản ánh rõ nét qua khảo sát của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho thấy 60% học sinh cảm thấy áp lực khi bị chê bai, trong khi 40% thừa nhận mình dễ tự mãn khi được khen ngợi.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên. Đầu tiên phải kể đến sự thiếu tự tin, lòng tự trọng chưa vững vàng của một bộ phận học sinh. Khi được khen, các em dễ dàng tự mãn, còn khi bị chê, các em lại dễ dàng nản lòng, thoái chí. Bên cạnh đó, sự kỳ vọng quá cao từ phía gia đình, thầy cô cũng là một trong những nguyên nhân khiến học sinh dễ bị ảnh hưởng bởi lời khen, tiếng chê. Áp lực phải luôn đạt thành tích tốt khiến các em trở nên nhạy cảm, dễ bị tổn thương khi nhận được những lời nhận xét tiêu cực.

Lời khen, tiếng chê như một con dao hai lưỡi. Nếu biết cách sử dụng, nó sẽ trở thành động lực giúp chúng ta hoàn thiện bản thân. Ngược lại, nếu không biết cách kiểm soát, nó có thể gây ra những tổn thương sâu sắc, ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của mỗi người. Đối với học sinh, việc ứng xử đúng đắn trước lời khen, tiếng chê không chỉ giúp các em có cái nhìn khách quan về bản thân mà còn rèn luyện được những phẩm chất quan trọng như khiêm tốn, cầu tiến, tự tin, bản lĩnh.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, học sinh không nên quá quan tâm đến lời khen, tiếng chê của người khác, mà hãy tập trung vào việc học tập và rèn luyện. Tuy nhiên, quan điểm này có phần phiến diện. Bởi lẽ, lời khen, tiếng chê là một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Nếu biết cách lắng nghe và tiếp thu, chúng ta sẽ có thêm những bài học quý giá, từ đó hoàn thiện bản thân.

Vậy, để ứng xử đúng đắn trước lời khen, tiếng chê, mỗi học sinh cần làm gì? Trước hết, điều quan trọng nhất là giữ được sự bình tĩnh và lắng nghe một cách chân thành, cởi mở. Khi nhận được lời khen, chê, đừng vội vàng phản ứng theo cảm xúc nhất thời. Hãy hít một hơi thật sâu, lắng nghe những gì người khác nói, dù đó là lời khen ngợi hay phê bình. Sau đó, hãy dành thời gian suy ngẫm, phân tích những lời nhận xét đó một cách khách quan. Tập thói quen tự vấn, viết nhật ký để ghi lại cảm xúc, suy nghĩ của mình cũng là một cách hữu ích để nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện hơn. Sự bình tĩnh sẽ giúp chúng ta có cái nhìn sáng suốt, tránh bị cảm xúc chi phối, từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn. Việc phân tích kỹ lưỡng sẽ giúp ta hiểu rõ hơn về bản thân, nhận ra điểm mạnh, điểm yếu của mình để từ đó phát huy hoặc khắc phục.

Khi được khen, hãy nói lời cảm ơn chân thành, thể hiện sự trân trọng đối với người khen. Tuy nhiên, không nên quá tự hào, kiêu ngạo mà hãy xem đó là động lực để phấn đấu hơn nữa. Bởi lẽ, tự mãn là kẻ thù của thành công. Khiêm tốn giúp ta luôn giữ được tinh thần học hỏi, cầu tiến. Câu chuyện về nhà bác học Newton, người luôn khiêm tốn trước những lời khen ngợi, xem mình chỉ là một đứa trẻ nhặt vỏ sò trên bãi biển kiến thức bao la, là một minh chứng rõ nét cho điều này.

Ngược lại, khi bị chê, không nên vội vàng phản ứng, biện minh hay tự ái. Hãy xem đó là cơ hội để nhìn nhận lại bản thân, sửa chữa những sai lầm, khuyết điểm. Đừng ngại tham khảo ý kiến của thầy cô, bạn bè, người thân để có cái nhìn đa chiều hơn. Lời chê, nếu được tiếp nhận đúng cách, sẽ là những bài học quý giá giúp ta trưởng thành hơn. Thomas Edison, nhà phát minh vĩ đại, từng bị thầy giáo chê là "quá chậm hiểu", nhưng ông đã biến lời chê đó thành động lực để không ngừng học hỏi, sáng tạo và trở thành một trong những nhà phát minh vĩ đại nhất của nhân loại.

Cuối cùng, dù là lời khen hay chê, hãy luôn thể hiện sự biết ơn đối với người đã dành thời gian quan tâm, đánh giá mình. Lời khen giúp ta tự tin hơn, lời chê giúp ta tiến bộ hơn. Tất cả đều đáng trân trọng. Nhiều học sinh thành công luôn biết ơn những lời nhận xét của thầy cô, coi đó là hành trang quý giá trên con đường học tập của mình.

Bản thân em cũng đã từng trải qua những cung bậc cảm xúc khác nhau khi nhận được lời khen, tiếng chê. Có những lúc em tự mãn, kiêu ngạo khi đạt được thành tích cao, nhưng cũng có những lúc em chán nản, thất vọng khi bị phê bình. Tuy nhiên, nhờ sự động viên, chia sẻ của gia đình, thầy cô, bạn bè, em đã dần học được cách ứng xử đúng đắn hơn. Em hiểu rằng, lời khen, tiếng chê đều là những món quà quý giá mà cuộc sống ban tặng. Điều quan trọng là chúng ta phải biết cách đón nhận và sử dụng chúng một cách hiệu quả.

Lời khen, tiếng chê là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Đối với học sinh, việc ứng xử đúng đắn trước những lời nhận xét này không chỉ là một kỹ năng sống quan trọng mà còn là một thước đo đánh giá sự trưởng thành về nhân cách và bản lĩnh. Bằng cách xây dựng lòng tự tin, tự trọng, biết lắng nghe và tiếp thu có chọn lọc, mỗi học sinh sẽ có thể biến lời khen, tiếng chê thành động lực để không ngừng học hỏi, rèn luyện, từ đó vững bước trên con đường chinh phục tri thức và hoàn thiện bản thân.