Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết: "Là học sinh, em hãy đề xuất các giải pháp phù hợp để nâng cao ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt trong giới trẻ.”

Bài làm tham khảo

Tiếng Việt, như một dòng sông uốn lượn qua chiều dài lịch sử dân tộc, mang trong mình những giá trị văn hóa, tinh thần vô giá. Tiếng Việt là hồn cốt của dân tộc, là sợi dây kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai. Tuy nhiên, trong xu thế hội nhập và phát triển, tiếng Việt đang đối mặt với những thách thức mới, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng mẹ đẻ. Là một học sinh, tôi nhận thức sâu sắc về vấn đề này và mong muốn đóng góp một phần nhỏ bé vào việc bảo vệ và phát huy giá trị của tiếng Việt.

Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt không chỉ đơn thuần là sử dụng đúng ngữ pháp, từ vựng, chính tả mà còn là bảo vệ sự phong phú, tinh tế và giàu sắc thái của ngôn ngữ. Điều này đòi hỏi chúng ta phải có ý thức sử dụng tiếng Việt một cách chuẩn mực, tránh xa những cách diễn đạt lai căng, kệch cỡm, pha tạp.

Thực tế đáng buồn là hiện nay, tiếng Việt đang bị "xâm lấn" bởi những yếu tố ngoại lai, đặc biệt là trong giới trẻ. Việc lạm dụng tiếng lóng, teencode, thậm chí là tiếng nước ngoài trong giao tiếp hàng ngày đã và đang làm mất đi vẻ đẹp vốn có của tiếng Việt. Theo một khảo sát gần đây, có đến 70% học sinh sử dụng ngôn ngữ teencode trong các cuộc trò chuyện trên mạng xã hội, tin nhắn điện thoại. Điều này không chỉ gây khó khăn cho việc giao tiếp, hiểu biết lẫn nhau mà còn làm suy giảm khả năng tư duy, sáng tạo bằng tiếng mẹ đẻ.

Nguyên nhân của tình trạng này có nhiều, nhưng chủ yếu là do sự ảnh hưởng của văn hóa ngoại lai, sự thiếu quan tâm, hiểu biết về tiếng Việt và sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng. Giới trẻ ngày nay dễ dàng tiếp cận với văn hóa nước ngoài thông qua phim ảnh, âm nhạc, mạng xã hội... Điều này khiến họ có xu hướng bắt chước, sử dụng ngôn ngữ pha tạp để thể hiện cá tính, sự sành điệu. Bên cạnh đó, việc dạy và học tiếng Việt trong nhà trường còn nhiều hạn chế, chưa tạo được hứng thú, niềm đam mê đối với tiếng mẹ đẻ cho học sinh.

Hậu quả của việc tiếng Việt không được giữ gìn sự trong sáng là vô cùng nghiêm trọng. Nó không chỉ làm mất đi bản sắc văn hóa dân tộc mà còn gây ra những khó khăn trong giao tiếp, hiểu lầm, thậm chí là xung đột. Tiếng Việt là công cụ để chúng ta diễn đạt suy nghĩ, tình cảm, trao đổi thông tin. Nếu tiếng Việt không trong sáng, quá trình giao tiếp sẽ bị cản trở, dẫn đến hiểu lầm, mất lòng tin. Hơn nữa, tiếng Việt là nền tảng để phát triển tư duy, trí tuệ. Việc sử dụng tiếng Việt không chuẩn mực sẽ làm hạn chế khả năng tư duy, sáng tạo của mỗi cá nhân.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng việc sử dụng ngôn ngữ pha tạp, tiếng lóng chỉ là một hiện tượng xã hội nhất thời, không đáng lo ngại. Họ cho rằng ngôn ngữ là một thực thể sống, luôn vận động và thay đổi. Tuy nhiên, sự thay đổi đó phải tuân theo những quy luật nhất định, không thể tùy tiện làm biến dạng, méo mó tiếng Việt. Việc bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt không có nghĩa là bảo thủ, không tiếp thu cái mới mà là tiếp thu một cách có chọn lọc, phù hợp với thuần phong mỹ tục và bản sắc văn hóa dân tộc.

Để nâng cao ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giới trẻ, cần có sự chung tay của cả gia đình, nhà trường và xã hội. Trước hết, để nâng cao ý thức giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt, cần phải bắt đầu từ gốc rễ, đó chính là giáo dục trong nhà trường và gia đình. Nhà trường cần đổi mới phương pháp dạy và học Tiếng Việt, không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức mà còn chú trọng vào việc khơi dậy niềm đam mê và lòng tự hào về tiếng mẹ đẻ. Các tiết học cần được thiết kế sinh động, hấp dẫn, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo điều kiện cho học sinh được trải nghiệm và sáng tạo với ngôn ngữ. Bên cạnh đó, gia đình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển ngôn ngữ của trẻ. Cha mẹ cần tạo ra môi trường giao tiếp bằng Tiếng Việt chuẩn mực, khuyến khích con em đọc sách báo, xem phim ảnh bằng tiếng mẹ đẻ, từ đó giúp các em làm quen và yêu thích ngôn ngữ dân tộc. Trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam đã tổ chức thành công cuộc thi "Sáng tạo cùng Tiếng Việt" thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh, góp phần khơi dậy niềm đam mê và sáng tạo trong việc sử dụng tiếng mẹ đẻ. Hay như gia đình chị Nguyễn Thị Hoa (Hà Nội) đã tạo ra một "Ngày hội Tiếng Việt" hàng tuần, trong đó các thành viên cùng nhau đọc sách, kể chuyện, chơi trò chơi bằng Tiếng Việt, tạo không khí vui vẻ và gắn kết tình cảm gia đình. Đây là những minh chứng rõ nét cho thấy sự kết hợp giữa nhà trường và gia đình có thể tạo nên sức mạnh to lớn trong việc gìn giữ sự trong sáng của Tiếng Việt.

Bên cạnh đó, trong thời đại công nghệ số, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của giới trẻ. Do đó, việc xây dựng môi trường giao tiếp Tiếng Việt lành mạnh trên mạng xã hội là vô cùng cần thiết. Mỗi cá nhân cần có ý thức sử dụng Tiếng Việt chuẩn mực trên mạng xã hội, tránh sử dụng các từ ngữ dung tục, phản cảm. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần có các biện pháp quản lý và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm ngôn ngữ trên mạng xã hội. Việc tạo ra các diễn đàn, nhóm mạng xã hội chuyên về Tiếng Việt, nơi mọi người có thể trao đổi, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm sử dụng tiếng mẹ đẻ cũng là một giải pháp hiệu quả. Nhóm "Học Tiếng Việt mỗi ngày" trên Facebook đã thu hút hàng nghìn thành viên tham gia, tạo ra một cộng đồng yêu Tiếng Việt sôi nổi và tích cực. Bên cạnh đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quy định về việc sử dụng ngôn ngữ trên mạng xã hội, góp phần ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm ngôn ngữ. Những nỗ lực này đã góp phần tạo nên một môi trường mạng xã hội lành mạnh hơn, nơi Tiếng Việt được sử dụng một cách văn minh và tôn trọng.

Cuối cùng, không thể không nhắc đến vai trò của báo chí và truyền thông trong việc giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. Báo chí và truyền thông cần tăng cường các chương trình, chuyên mục về Tiếng Việt, quảng bá vẻ đẹp và giá trị của tiếng mẹ đẻ. Đồng thời, cần lên án mạnh mẽ các hành vi làm méo mó, biến dạng Tiếng Việt. Chương trình "Vua Tiếng Việt" trên VTV đã thu hút sự quan tâm của đông đảo khán giả, góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt. Hay như báo Thanh Niên đã tổ chức cuộc thi "Viết đúng Tiếng Việt" thu hút sự tham gia của hàng nghìn bạn đọc, góp phần nâng cao kỹ năng sử dụng tiếng mẹ đẻ. Đây là những minh chứng cho thấy báo chí và truyền thông có sức mạnh to lớn trong việc định hướng dư luận và nâng cao nhận thức của xã hội về vấn đề giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.

Bản thân là một học sinh, em luôn cố gắng sử dụng tiếng Việt một cách trong sáng, đúng chuẩn mực. Em tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các cuộc thi viết, hùng biện để trau dồi vốn tiếng Việt và thể hiện tình yêu đối với tiếng mẹ đẻ.

Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt là trách nhiệm của mỗi người Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ. Chúng ta hãy cùng chung tay bảo vệ và phát huy giá trị của tiếng Việt, để tiếng Việt mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc, là cầu nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai.