AN NINH MÔI TRƯỜNG VÀ HOÀ BÌNH Ở BIỂN ĐÔNG

Kinh tế biển xanh lấy môi trường và bảo toàn vốn tự nhiên biển làm “chất xúc tác” cho tăng trưởng, thoát dần nền “kinh tế nâu” và tăng cường phúc lợi xã hội¹. Trong khi “tăng trưởng xanh” được xem là một định hướng mới, thúc đẩy kinh tế phát triển theo những mô hình tiêu thụ và sản xuất bền vững nhằm bảo đảm nguồn vốn tự nhiên tiếp tục cung cấp những nguồn lực và dịch vụ hệ sinh thái mà đời sống của chúng ta phụ thuộc vào²). Như vậy, có thể xem tăng trưởng xanh định hướng mục tiêu cần đạt cho một phương thức phát triển nền kinh tế xanh trong bối cảnh biến đổi toàn cầu (global change) và trở thành nền tảng cho phát triển bền vững biển. Để thực hiện điều này, tăng trưởng xanh phải là nhân tố xúc tác trong đầu tư và đổi mới, là cơ sở cho tăng trưởng bền vững và tăng cường tạo ra các cơ hội kinh tế mới³). Tương tự như vậy, “một nền kinh tế biển đạt được mức “xanh” hay “bền vững” khi các hoạt động kinh tế ở trạng thái cân bằng với năng lực tải của các hệ sinh thái biển trong dài hạn (để hỗ trợ cho các hoạt động đó) và vẫn bảo toàn được sức chống chịu và sức khoẻ của các hệ sinh thái này⁴).

(Nguyễn Chu Hồi (Chủ biên), An ninh môi trường và hoà bình ở Biển Đông, NXB Thông tin và Truyền thông, Hà Nội, 2019, tr. 147 - 148)

1. Nguyễn Chu Hồi (2014), Kinh tế biển xanh: Vấn đề và cách tiếp cận cho Việt Nam, tạp chí Lí luận chính trị, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, số 10/ 2014, tr. 33 - 39.

2. Trương Quang Học - Hoàng Văn Thắng (2013), Kinh tế xanh - con đường phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, trong tập Báo cáo khoa học của Hội thảo khoa học quốc gia về Tài nguyên thiên nhiên và Tăng trưởng xanh, Trung tâm Tài nguyên và Môi trường, Đại học Quốc gia Hà Nội.

3. Ngô Lực Tải (2012), Kinh tế biển Việt Nam trên đường phát triển và hội nhập, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh.

4. An Economist Intelligence Unit (2015), The blue economy: Growth, opportunity and a sustainable ocean economy. The briefing paper for the World Ocean Summit 2015, 20 pages.

Đoạn trích trên thuộc kiểu văn bản nào?

Gợi ý:

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn thuyết minh

- Học sinh biết tạo lập một bài văn thuyết minh đảm bảo đủ cấu trúc 3 phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài.

- Đảm bảo đúng dung lượng khoảng 400 chữ.

b. Xác định đúng đối tượng thuyết minh: hiện tượng băng tan.

c. Bài viết có thể triển khai theo nhiều cách khác nhau song cần đảm bảo các ý sau

* Mở bài

- Dẫn dắt: Trái Đất đang trải qua những thay đổi khí hậu rõ rệt, gây ra nhiều hiện tượng thiên nhiên đặc biệt.

- Giới thiệu vấn đề: Một trong những hiện tượng nổi bật là băng tan, hiện tượng mà băng ở các cực và núi cao tan chảy nhanh hơn trước đây.

* Thân bài

- Giải thích hiện tượng băng tan

+ Băng tan là hiện tượng lớp băng ở cực, sông băng trên núi cao, hoặc băng vĩnh cửu tan chảy thành nước do nhiệt độ tăng.

+ Đây là hiện tượng phản ánh trực tiếp sự ấm lên của Trái Đất.

- Nguyên nhân hình thành

+ Hiện tượng ấm lên toàn cầu: nhiệt độ Trái Đất tăng làm băng tan nhanh.

+ Hoạt động của con người: đốt nhiên liệu hóa thạch, phát thải khí nhà kính, phá rừng… làm tăng hiệu ứng nhà kính.

+ Nguyên nhân tự nhiên: dao động khí hậu, thay đổi quỹ đạo Trái Đất.

- Tác hại

+ Tăng mực nước biển, gây ngập lụt vùng ven biển.

+ Ảnh hưởng đến sinh thái: mất môi trường sống của các loài sinh vật sống trên băng.

+ Gây xói mòn đất, thay đổi khí hậu khu vực, làm sụt giảm tài nguyên nước ngọt từ sông băng.

- Ý nghĩa và biện pháp ứng phó

+ Cảnh báo về biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

+ Biện pháp: giảm khí thải nhà kính, sử dụng năng lượng sạch, trồng rừng, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

* Kết bài

- Khẳng định: Băng tan là hiện tượng thiên nhiên quan trọng, phản ánh biến đổi khí hậu toàn cầu.

- Mở rộng: Hiểu rõ và ứng phó kịp thời giúp con người bảo vệ môi trường, duy trì hệ sinh thái và phát triển bền vững.

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

e. Sáng tạo: Diễn đạt trong sáng, bài viết thể hiện được sự sáng tạo, độc đáo riêng.

Bài viết tham khảo

Trong những thập kỷ gần đây, Trái Đất đang trải qua những thay đổi khí hậu rõ rệt, khiến nhiều hiện tượng thiên nhiên trở nên bất thường. Một trong những hiện tượng nổi bật và đáng lo ngại là băng tan, xảy ra ở các cực và sông băng trên núi cao. Hiện tượng này không chỉ phản ánh sự ấm lên của Trái Đất mà còn tác động trực tiếp đến đời sống con người và môi trường tự nhiên.

Băng tan là hiện tượng lớp băng ở Bắc Cực, Nam Cực, sông băng trên núi cao hay băng vĩnh cửu tan chảy thành nước do nhiệt độ tăng. Khi băng tan, lượng nước chảy xuống biển và các con sông, làm tăng mực nước biển và ảnh hưởng đến cân bằng sinh thái. Đây là hiện tượng dễ nhận thấy nhất về sự ấm lên toàn cầu, cảnh báo về biến đổi khí hậu mà con người đang phải đối mặt.

Nguyên nhân chính của hiện tượng băng tan là hiện tượng ấm lên toàn cầu. Nhiệt độ trung bình của Trái Đất tăng lên khiến các lớp băng bị tan chảy nhanh hơn trước đây. Bên cạnh đó, hoạt động của con người như đốt nhiên liệu hóa thạch, thải khí nhà kính, phá rừng… làm gia tăng hiệu ứng nhà kính, khiến băng tan nhanh hơn. Một phần nguyên nhân cũng xuất phát từ yếu tố tự nhiên như dao động khí hậu hay thay đổi quỹ đạo Trái Đất, nhưng tác động chủ yếu hiện nay vẫn là từ con người.

Hiện tượng băng tan mang lại nhiều tác hại nghiêm trọng. Trước hết, nước từ băng tan chảy xuống biển làm tăng mực nước biển, gây ngập lụt vùng ven biển, đe dọa đời sống và sinh kế của hàng triệu người. Thứ hai, băng tan ảnh hưởng đến sinh thái, khiến môi trường sống của các loài sinh vật sống trên băng như chim cánh cụt, hải cẩu hay gấu trắng bị thu hẹp và suy giảm. Thứ ba, việc băng tan còn làm xói mòn đất, thay đổi khí hậu khu vực, đồng thời làm giảm nguồn nước ngọt từ các sông băng, ảnh hưởng đến nông nghiệp và sinh hoạt của con người.

Để ứng phó với hiện tượng băng tan, con người cần có những biện pháp kịp thời và hiệu quả. Việc giảm khí thải nhà kính, sử dụng năng lượng sạch, trồng rừng và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường là những giải pháp quan trọng. Bên cạnh đó, nghiên cứu và theo dõi các lớp băng tan giúp con người dự báo được tác động của biến đổi khí hậu và đưa ra các kế hoạch ứng phó phù hợp.

Băng tan là hiện tượng thiên nhiên quan trọng, phản ánh rõ ràng sự biến đổi khí hậu toàn cầu và cảnh báo con người về hậu quả của các hoạt động phá hủy môi trường. Hiểu rõ và ứng phó kịp thời với hiện tượng này sẽ giúp bảo vệ môi trường, duy trì hệ sinh thái và phát triển bền vững cho các thế hệ mai sau.

Phương thức biểu đạt: thuyết minh.