Phả hệ sau đây mô tả sự di truyền của 2 bệnh ở người. 

Biết rằng không xảy ra đột biến, người số 6 không mang alen bệnh 1, người số 8 có bố bị bệnh 2. Theo lí thuyết, có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Hai bệnh này có thể di truyền phân li độc lập hoặc liên kết với nhau.

II. Có 8 người chưa xác định được chính xác kiểu gen.

III. Cặp 13-14 sinh con trai không mang alen bệnh với xác suất 49/240.

IV. Cặp 13-14 sinh con gái chỉ mang alen bệnh 1 với xác suất 7/240

Phương pháp:

Bước 1: Xác định quy luật di truyền chi phối, quy ước gen.

+ Xét người 6 không mang gen gây bệnh 1 mà sinh con bị bệnh 1 $\to$ người con nhận alen gây bệnh của mẹ

+ Bố mẹ 9 -10 bình thường sinh con gái 17 bị bệnh 2

Bước 2: Xác định kiểu gen của những người trong phả hệ.

Bước 3: Xét các phát biểu. 

Cách giải:

+ Xét người 6 không mang gen gây bệnh 1 mà sinh con bị bệnh 1 $\to$ người con nhận alen gây bệnh của mẹ 

$\to$ gen gây bệnh là gen lặn trên NST X.

 $\to$A- không gây bệnh 1, a- gây bệnh 1

+ Bố mẹ 9 -10 bình thường sinh con gái 16 bị bệnh 2 $\to$ gen gây bệnh là gen lặn trên NST thường. 

$\to$ B- không gây bệnh 2, b- gây bệnh 2 

Người 5 sinh con trai 12 bị bệnh 1 (X^aY) $\to$Người 5: X^AX^a $\to$ người 2: X^AX^a.

Những người bình thường có con, bố mẹ bị bệnh 2 thì có kiểu gen Bb.

Những người con trai bị bệnh 1 $\to$ người mẹ phải mang alen X^a. 

I đúng, các gen phân li độc lập.

II đúng. còn 8 người chưa xác định được kiểu gen.

Xét cặp vợ chồng 13 – 14:

Người 13:

+ Người 7: có bố mẹ: $\left(1\right)X^{A}YBb\times \left(2\right)X^A{X}^{a}Bb\to \left(7\right):\left(1X^A{X}^A:1X^A{X}^a\right)\left(1BB:2Bb\right)\leftrightarrow \left(3X^A:1X^a\right)\left(2B:1b\right)$

+ Người 8: X^AYBb 

$\to$ người 13: $\left(3X^A{X}^A:1X^A{X}^a\right)\left(2BB:3Bb\right)\leftrightarrow$ giao tử: (7X^A:1X^a)(7B:3b)

Người 14: có bố mẹ $X^A{X}^{a}Bb\times \left(10\right)X^{A}YBb$ (9)

$\to$ Người 14: $X^{A}Y\left(1BB:2Bb\right)\leftrightarrow$ giao tử (1X^A : 1Y)(2B : 1b)

Xét bệnh 1: $\left(3X^A{X}^A:1X^A{X}^a\right)\times X^{A}Y\leftrightarrow \left(7X^A:1X^a\right)\left(1X^A:1Y\right)\to 7/16X^A{X}^A:1/16X^A{X}^a"7/16X^{A}Y:1/16X^{a}Y.$

Xét bệnh 2: 

$\left(2BB:3Bb\right)\times \left(1BB:2Bb\right)\leftrightarrow \left(7B:3b\right)\left(2B:1b\right)\to \frac{14}{30}BB:\frac{13}{30}Bb:\frac{3}{30}bb$

III đúng, cặp 13-14 sinh con trai không mang alen bệnh với xác suất: $\frac{7}{8}{X}^A\times \frac{1}{2}Y\times \frac{7}{10}B\times \frac{2}{3}B=\frac{49}{240}$

IV đúng. Cặp 13-14 sinh con gái chỉ mang alen bệnh 1: $\left(X^A{X}^a+X^{a}Y\right)BB=\frac{1}{8}{X}^a\times \frac{1}{2}{X}^A\times \frac{14}{30}BB=\frac{7}{240}$

Chọn B