Ở người, bệnh M và bệnh N là hai bệnh do đột biến gen lặn nằm ở vùng không tương đồng trên NST giới tính X, khoảng cách giữa hai gen là 40cM. Người bình thường mang gen A và B, hai gen này đều trội hoàn toàn so với gen lặn tương ứng. Cho sơ đồ phả hệ sau:

 

Biết rằng không phát sinh các đột biến mới ở tất cả các cá thể trong phả hệ. Có bao nhiêu phát biểu sau đây là đúng?

I. Tất cả những người nam trong phả hệ đều bị bệnh.

II. Có thể xác định được chính xác kiểu gen của 9 người.

III. Nếu người số 13 có vợ không bị bệnh nhưng bố của vợ bị cả hai bệnh thì xác suất sinh con gái bị bệnh là 35%.

IV. Xác suất sinh con đầu lòng bị cả hai bệnh của cặp vợ chồng số 11-12 là 4,5%.

Đáp án D

Phương pháp giải:

Bước 1: Phân tích tỉ lệ kiểu hình → quy luật di truyền, quy ước gen

Bước 2: Xác định kiểu gen của P, viết sơ đồ lai

Bước 3: Xét các phát biểu

Giải chi tiết:

Xét tỉ lệ từng tính trạng:

Màu hoa: 1 đỏ: 2 hồng: 1 trắng → đỏ trội không hoàn toàn so với trắng → Cây P là Aa × Aa

Hình dạng: 1 tròn: 2 bầu dục:1 dài → tròn trội không hoàn toàn so với dài → Cây P là Bb × Bb

Nếu 2 cặp tính trạng phân li độc lập thì tỉ lệ phân li kiểu hình ở F₁ phải là (1:2:1)(1:2:1) ≠ đề bài

Đời con phân li 1:1:1:1 → Hai cặp tính trạng này di truyền liên kết hoàn toàn, P có kiểu gen khác nhau (nếu có kiểu gen giống nhau thì tỉ lệ phải là 1:2:1)

Hai cây đem lai phải có kiểu gen là: $\frac{AB}{ab}\times \frac{Ab}{aB}$→ Tỉ lệ kiểu gen F₁ là $1\frac{AB}{Ab}:1\frac{AB}{aB}:1\frac{Ab}{ab}:1\frac{aB}{ab}$

Xét các phát biểu:

I sai.

II đúng. nếu cho F₁ lai phân tích:

→ Giao tử của F₁ là: 1AB: 1Ab1aB; 1ab = 1:1:1:1. Vì vậy, khi cho tất cả các cây F1 lai phân tích thì tỉ lệ kiểu hình ở đời con là 1:1:1:1.

III đúng. Nếu F₁ tự thụ phấn thì kiểu gen $\frac{AB}{Ab}$ và $\frac{AB}{aB}$ sẽ sinh ra đời con có kiểu gen đồng hợp trội về 2 tính trạng.

→ Tỉ lệ kiểu gen đồng hợp trội về 2 tính trạng = $\frac{1}{4}\times \frac{1}{2}AB\times \frac{1}{2}AB+\frac{1}{4}\times \frac{1}{2}AB\times \frac{1}{2}AB=\frac{1}{8}$ = 12,5%.