Cho các phân tử NCl₃, SO₃, CO₂.

a) Nguyên tử trung tâm trong các phân tử trên ở trạng thái lai hóa nào?

b) Phân tử nào không phân cực, phân tử nào phân cực? Vì sao?

Trả lời:

Mô hình VSEPR được sử dụng để mô tả dạng hình học của các phân tử dựa trên lực đẩy giữa các cặp electron hóa trị. Để sử dụng mô hình VSEPR, công thức phân tử của chất được viết dưới dạng AX_nE_m. Trong đó:

A: nguyên tử trung tâm;

X: nguyên tử liên kết với nguyên tử A; n là số nguyên tử;

E: cặp electron hóa trị chưa liên kết của nguyên tử A; m là số cặp electron;

Lưu ý: Nếu nguyên tử trung tâm lẻ một electron thì electron đó vẫn được tính tương đương một cặp electron.

+ Trường hợp AX_n (với n = 2, 3, 4, …)

        • Với n = 2, phân tử có cấu trúc thẳng.

        • Với n = 3, phân tử có cấu trúc tam giác phẳng.

        • Với n = 4, phân tử có cấu trúc tứ diện.

+ Trường hợp AX_nE_m

        • Với dạng AX₂E, phân tử có dạng góc.

        • Với dạng AX₃E, phân tử có dạng tháp tam giác.

        • Với dạng AX₂E₂, phân tử có dạng góc.

Có một số trường hợp mô hình VSEPR không giải thích được hình dạng phân tử nhưng có thể giải thích theo sự lai hóa orbital nguyên tử như CH₄, NF₃, …