Este X được tạo bởi từ một axit cacboxylic hai chức và hai ancol đơn chức. Đốt cháy hoàn toàn X luôn thu được CO₂ có số mol bằng với số mol O₂ đã phản ứng. Thực hiện sơ đồ phản ứng sau (đúng với tỉ lệ mol các chất).

(a) X + 2H₂ $\stackrel{Ni,t°}{\to }$  Y                                                                   (b) X + 2NaOH $\stackrel{t°}{\to }$  Z + X₁ + X₂

Biết rằng X₁ và X₂ thuộc cùng dãy đồng đẳng và khi đun nóng X₁ với H₂SO₄ đặc ở $170°C$  không thu được anken. Phát biểu nào sau đây sai?

X là este hai chức nên X có dạng $C_x{H}_y{O}_4$ .

Đốt cháy este hai chức ta có:

$C_x{H}_y{O}_4+\left(x+\frac{y}{4}-2\right)O_2\stackrel{t°}{\to }xC{O}_2+\frac{y}{2}{H}_{2}O$

Đốt cháy hoàn toàn X luôn thu được CO₂ có số mol bằng với số mol O₂ đã phản ứng:

$x=x+\frac{y}{4}-2\to y=8$.

Theo phản ứng suy ra trong gốc hiđrocacbon của este X có chứa 2 liên kết π → Trong X có chứa 4 liên kết π.

Ta có: $k_x=\frac{2\text{x}-8+2}{2}=4\to x=7$

→ Công thức phân tử của X là C₇H₈O₄.

Dựa vào số nguyên tử cacbon, số liên kết π của X và biết rằng X₁, X₂ thuộc cùng dãy đồng đẳng, khi đun nóng X₁ với H₂SO₄ đặc ở $170°C$  không thu được anken nên suy ra X₁ là CH₃OH và X₂ là C₂H₅OH.

→ X là CH₃OOC C ≡ C COOC₂H₅.

$\underset{X}{\underbrace{C{H}_{3}OOC-C\equiv C-COO{C}_2{H}_5}}+2H_2\stackrel{Ni,t°}{\to }\underset{Y}{\underbrace{C{H}_{3}OOC-C{H}_2-C{H}_2-COO{C}_2{H}_5}}$

$\underset{X}{\underbrace{C{H}_{3}OOC-C\equiv C-COO{C}_2{H}_5}}+2NaOH\stackrel{t°}{\to }\left\{\begin{array}{l}\underset{Z}{\underbrace{NaOOC-C\equiv C-COONa}}\\ \underset{X_1}{\underbrace{C{H}_{3}OH}}+\underset{X_2}{\underbrace{C_2{H}_{5}OH}}\end{array}\right.$

Vậy Z có công thức phân tử là C₄O₄Na₂.

Chú ý: Hoặc có thể giải theo hướng:

Do đốt cháy hoàn toàn X luôn thu được CO₂ có số mol bằng với số mol O₂ đã phản ứng nên X có dạng $C_x{\left(H_{2}O\right)}_y$ ; Do X là este hai chức nên $y=4\to$  X có dạng $C_x{H}_8{O}_4$ .