(Ngữ liệu ngoài sgk) Sương mù

SƯƠNG MÙ

(1) Sương mù là một bức màn mờ mịt bao phủ cảnh vật, gây ra một cảm giác ớn lạnh, sợ hãi lên tất cả chúng ta. Trong ngành hàng không hay hàng hải, sương mù là nguyên nhân gây ra bao tai nạn thảm, khốc. Khi sương mù kết hợp với khỏi nhân tạo sẽ tạo ra một loại sương khỏi chết chóc, cướp đi hàng nghìn sinh mạng con người và động vật. Tuy vậy sương mù là yếu tố không thể tách rời trong quá trình vận động tự nhiên và đôi khi nó còn giúp chúng ta bảo vệ sự sống.

(2) Sương mù đơn giản là một đảm mây, một đám mây sa xuống mặt đất. Các hạt nước nhỏ li ti tạo nên sương mù, chúng nhỏ đến mức phải đến 7 tỉ hạt như thế mới lấp đầy một thìa cà phê, song sương mù dày đặc thì lại vô cùng nguy hiểm. Trong Chiến tranh thế giới lần thứ Hai, những máy bay của không quân Anh sau một đem oanh kích ở chiến trường Châu Âu quay về được các sân bay chào đón bời một phát minh mới, gọi tắt là FIDO. Để xua tan sương mù dày đặc che kín cả đường băng, người ta dùng dầu đốt cháy hai bên đường băng. Ánh sáng của những ngọn lửa đã đánh dấu đường băng giúp cho việc hạ cánh được an toàn. Nhờ FIDO mà hơn 2.000 máy bay của Anh đã có thể cất cánh và hạ cánh. Thế nhưng, phương pháp này rất tốn kém, nó tiêu hủy một lượng xăng dầu khổng lồ và tạo ra khói rất nguy hiểm cho các chuyển bay dân dụng. Chính vì lẽ đó, FIDO đã kết thúc cùng với chiến tranh.

(3) Sương mù không quan tâm đến hòa bình hay chiến tranh, nó là nguyên nhân gây ra những thảm họa giao thông tồi tệ nhất trên thế giới. Khi máy bay bay vào vùng có sương mù thì viên phi công chẳng khác nào bị bịt mắt và tai nạn sẽ xảy ra. Ở nước Anh đã từng có 50 chiếc xe va vào nhau khi sương mù phủ kín các con đường trong thành phố, gây ra sự chết chóc cho nhiều người. Tai nạn khủng khiếp nhất trong lịch sử liên quan đến sương mù là vào năm 1914, tại một vùng biển Canada, một con tàu của Na Uy đã đâm vào một con tàu của Ai-len khiến cho những con tàu chìm sau vài phút va chạm, 1.000 sinh mạng đã bị cướp đi. Thủy thủ là những ngưoi lo sợ sương mù nhất, họ thường đánh trống thoi kèn hoặc có thể bắn súng nhằm tạo ra sự chú ý cho những con tàu khác.

(4) Sương mù sinh ra khi trời quang đãng và những đêm lạnh. Khi mặt trời lặn xuống, mặt đất nguội đi, một điều kiện thích hợp cho sương mù hình thành khi hơi nóng từ mặt đất bốc lên không khí. Sương mù sẽ không hình thành nếu trời có nhiều mây. Khi trời không mây, nhiệt độ sẽ thoát lên trên rất nhanh khiến cho mặt đất trở nên lạnh hơn và hơi nước trong không khí ngưng tụ thành các hạt nhỏ tạo nên sương mù. Khi mặt trời lên, sương mù sẽ tan đi, nhưng cũng có khi sương mù trở nên dai dằng và gây ra những trở ngại cho nhiều ngành giao thông, trong đó nguy hiểm nhất là hàng không. Ngày nay khi phương pháp FIDO không tồn tại nữa, người ta tìm ra cách khác hiệu quả hơn để đối phó với sương mù ở các sân bay. Tại bang U-ta của Mĩ, đội nhân viên mặt đất sử dụng băng đá khô, tức cac-bô-nic đông lạnh để đối phó với thời tiết có sương mù. Trước hết họ nghiền nhỏ băng đá, những hạt băng đá này sẽ là những hạt giống làm cho sương mù kết hạt và sau đó dùng máy bay để rải băng đá này từ trên cao. Tuy không thể xua tan hoàn toàn sương mù, nhưng phương pháp này đã giúp cho những phi công cải thiện tầm nhìn và được xem là tối ưu hiện nay. Một điều kiện cần thiết cho phương pháp này là nhiệt độ phải ở dưới nhiệt độ đóng băng, khi đó sương mù mới kết hạt trên đá khô và từ đó tạo ra mưa đá nhân tạo, tạo ra một không gian quang đãng.

(Dẫn theo Đọc hiều mở rộng văn bản Ngữ văn 10, Bùi Minh Đức (Tổng chủ biên), Nxb. Giáo dục Việt Nam, tr.127-128)