Đề cuối kì 2 Văn 12 Chân trời sáng tạo có đáp án - Đề 3

- Nội dung hai câu đề: vẻ đẹp trăng thu.

- Nhân vật trữ tình ngắm trăng trong nỗi sầu vì bị mất tự do.

- Cảnh ngộ éo le, trớ trêu của người tù cách mạng Hồ Chí Minh được thể hiện ở 2 câu thực và 2 câu luận.

+ Sum họp nhà ai ăn tết đó/ Chẳng quên trong ngục kẻ ăn sầu.

+ Trung thu ta cũng tết trong tù/ Trăng gió đêm thu gợn vẻ sầu;

à Tết, tù – ngục, sầu được điệp lại 2 lần cùng câu hỏi nhà ai? để diễn tả sự thực nghiệt ngã: ăn tết trong tù. Vui sao được khi mất tự do.

à Câu hỏi nhà ai?; kẻ ăn sầu… đối lập cảnh ta – người: ăn tết nhưng thực ra chỉ nỗi buồn mất tự do.

- Quy tắc của thơ Đường luật: 2 câu luận sử dụng nghệ thuật đối nhưng thơ Hồ Chí Minh phá cách, sáng tạo: không sử dụng nghệ thuật đối và tập trung gợi lên cảnh ngộ éo le, trớ trêu của mình: ăn tết trung thu trong tù nên tất cả trăng gió của đêm thu đều gợi buồn.

- Đối chiếu, so sánh:

+ Bất đắc tự do thưởng thu nguyệt/ Tâm tùy thu nguyệt cộng du du!

+ Không được tự do ngắm trăng thu/ Lòng theo cùng trăng thu vời vợi.

+ Chẳng được tự do mà thưởng nguyệt/ Lòng theo vời vợi mảnh trăng thu.

à Bản dịch nghĩa, dịch thơ chưa chuyển tải hết nét nghĩa gốc “bất đắc”, “tâm tùy”. Bản dịch thơ thêm vào chữ “mảnh” gợi buồn, sự lẻ loi hơn.

- Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình:

+ Khao khát tự do nhưng không để tâm hồn bị giam trong ngục tù; ngục tù không thể giam hãm được cảm xúc, khát vọng của con người.

+ Tâm hồn của người tù cách mạng Hồ Chí Minh luôn tự do: bay theo trăng thu. Trong hoàn cảnh nào người cũng giao hòa cùng cảnh vật, thưởng trăng theo cách của riêng mình – cùng trí tưởng tượng bay bổng trong đêm trăng thu, gió thu.