Thực hành tập đọc: Đối đáp với vua

Đọc truyện sau và trả lời các câu hỏi:

Đối đáp với vua

1. Một lần, vua Minh Mạng từ kinh đô Huế ngự giá ra Thăng Long (Hà Nội). Vua cho xa giá đến Hồ Tây ngắm cảnh. Xa giá đi đến đâu quân lính cũng thét đuổi tất cả mọi người, không cho ai đến gần. 

2. Cao Bá Quát, khi ấy còn là một cậu bé, muốn nhìn rõ mặt vua. Cậu nảy ra một ý, liền cởi hết quần áo, nhảy xuống hồ tắm. Quân lính nhìn thấy, xúm vào bắt trói đứa trẻ táo tợn. Cậu bé không chịu, la hét, vùng vẫy, gây nên cảnh náo động ở hồ. Thấy thế, vua Minh Mạng truyền lệnh dẫn cậu tới hỏi. 

3. Câu bé bị dẫn tới trước mặt nhà vua. Cậu từ xưng là học trò mới ở quê ra chơi. Thấy nói là học trò, vua ra lệnh cho cậu phải đối được một vế đối thì mới tha. Nhìn thấy trên mặt nước lúc đó có đàn cá đang đuổi nhau, vua tức cảnh đọc vế đối như sau : Nước trong leo lẻo cá đớp cá Chẳng cần nghĩ ngợi lâu la gì, Cao Bá Quát lấy cảnh mình đang bị trói, đối lại luôn : Trời nắng chang chang người trói người 

4. Vế đối vừa cứng cỏi, vừa rất chỉnh, biểu lộ sự nhanh trí, thông minh. Vua nguôi giận, truyền lệnh cởi trói, tha cho cậu bé. 

- Minh Mạng (1791-1840) : vua thứ hai của triều Nguyễn. 

- Cao Bá Quát (1809-1855): Nhà thơ nổi tiếng văn hay chữ tốt, có tài đối đáp. - Ngự giá : (vua) ngồi xe hoặc ngồi kiệu đi các nơi. 

- Xa giá : xe của vua 

- Đối : + Thế văn cũ gồm 2 vế câu (hai câu) có số tiếng bằng nhau, đối chọi nhau về ý và lời. + làm vế đối lại. 

- Tức cảnh: thấy cảnh mà có cảm xúc, liền nảy ra thơ văn. 

- Chỉnh: theo đúng phép tắc chặt chẽ.

Vua Minh Mạng tới thăm vùng đất nào ?

Dòng nào giải thích đúng nghĩa của từ “xa giá”?

Quân lính của nhà vua đã đã làm gì khi xa giá đi qua các nơi ?

Vua Minh Mạng đã làm gì khi thấy Cao Bá Quát gây chuyện ?

Khi đứng trước vua, Cao Bá Quát giới thiệu về bản thân như thế nào ?

Nhà vua ra lệnh cho Cao Bá Quát phải làm gì thì mới tha tội cho ?

Con có nhận xét gì về vế đối của Cao Bá Quát ?

Đâu là nội dung chính của truyện ?

Điền vào chỗ trống các từ ngữ phù hợp giữa lời đối của nhà vua với lời đáp của Cao Bá Quát :

a. Nước trong leo lẻo đối với ...

b. Cá đớp cá đối với ...

Con hãy điền từ thích hợp vào chỗ trống sau :

Vì muốn ... nên Cao Bá Quát đã nhảy xuống hồ.