Tại sao nói thận có vai trò quan trọng trong quá trình bài tiết và duy trì cân bằng nội môi? Những đặc điểm cấu tạo nào của thận phù hợp với chức năng lọc máu và bài tiết nước tiểu?

Phân tích đề:

- Thận có vai trò gì trong quá trình bài tiết và duy trì cân bằng nội môi? Hoạt động bài tiết và duy trì cân bằng nội môi của thận so với các cơ quan khác cùng chức năng?

- Những đặc điểm nào của thận đảm bảo cho nó thực hiện tốt chức năng lọc máu, tạo nước tiểu?

Lời giải:

Thận có vai trò quan trọng trong quá trình bài tiết và duy trì cân bằng nội môi vì:

+ Thận loại bỏ các chất độc hại và chất dư thừa ra khỏi cơ thể qua hoạt động lọc máu, tạo nước tiểu. So với các cơ quan cùng tham gia bài tiết là da và phổi thì hệ tiết niệu trong đó có thận đóng vai trò chính trong việc bài tiết các sản phẩm thải chứa nitrogen (urea, uric acid, NH₃) và các chất thải chuyển hoá khác hoà tan trong máu (90%), trừ CO₂.

+ Thận điều tiết lượng nước, muối và ion H⁺ thải ra khỏi cơ thể, giúp ổn định thể tích và thành phần của dịch thể, qua đó duy trì huyết áp, áp suất thẩm thấu, pH của máu, góp phần quan trọng duy trì cân bằng nội môi. Thận cũng là nơi sản xuất ra hormone erythropoietin kích thích tạo hồng cầu ở tuỷ xương, do vậy nó còn có vai trò duy trì ổn định chỉ số hồng cầu và nồng độ O₂ trong máu. So với các cơ quan trực tiếp tham gia vào quá trình điều hoà cân bằng nội môi như phổi (điều hoà pH máu), gan điều hoà đường máu, protein huyết tương,... thì thận có vai trò quan trọng đặc biệt.

- Đặc điểm cấu tạo của thận phù hợp với chức năng lọc máu và bài tiết nước tiểu: Thận cấu tạo từ hàng triệu nephron, mỗi nephron như một máy lọc với quả lọc là các búi mao mạch, giúp lọc máu và ống thận chia thành nhiều đoạn với nhiều chức năng giúp tái hấp thụ nước, các chất dinh dưỡng vào máu; tiết các chất độc, dư thừa vào dịch lọc tạo thành nước tiểu.