Đọc lại bài thơ Tràng giang trong SGK Ngữ văn 11, tập một (tr. 59) và trả lời các câu hỏi:

Nêu suy nghĩ của bạn về việc tác giả đổi tên ban đầu của bài thơ là Chiều trên sông thành Tràng giang (Lưu ý: Xem lại phần giới thiệu về bài thơ ở trong SGK Ngữ văn 11, tập một, tr. 60).

Xem lời giải

Câu hỏi trong đề: Giải SBT Ngữ văn 11 KNTT Bài 2. Cấu tứ và hình ảnh trong thơ trữ tình có đáp án !!

Bắt đầu thi

Quảng cáo

Trả lời:

Giải bởi Vietjack

Trả lời:

- Bài thơ ban đầu có nhan đề là “Chiều bên sông” gắn liền với bút pháp tả thực cụ thể. “Chiều trên sông” là một cụm từ thuần Việt gợi cảnh chiều tà lãng đãng trên dòng sông.

- Về sau, nhà thơ đổi thành “Tràng giang”:

+ Âm hưởng của từ Hán – Việt gợi sắc thái trang trọng, cổ điển, xa xăm; gợi liên tưởng đến dòng sông Trường Giang trong thơ Đường – một dòng sông muôn thủa, vĩnh hằng, trong tâm tưởng. → Con sông trong bài thơ là con sông vĩnh hằng của lịch sử, văn hóa, chảy trôi qua bao thế hệ, cuộc đời.

+ Cách gọi sáng tạo của nhà thơ với điệp âm “ang” đứng cạnh nhau tạo dư âm vang – xa – trầm – lắng – mênh mang. Con sông không chỉ dài mà còn rộng bát ngát, mênh mông. → Không gian mang tầm vũ trụ.

+ Dòng sông mang nghĩa khái quát nỗi niềm, tâm tư của con người VN giai đoạn trước 1945.

=> Nhan đề Tràng giang có màu sắc trừu tượng, mơ hồ, thích hợp với bài thơ chứa đựng những suy tư mang tầm khái quát. Ngoài ra, việc đổi tên bài thơ đã phản ánh quá trình tác giả hoàn thiện, nâng cấp bài thơ, biến các hình ảnh thơ cụ thể cảm tính thành những hình ảnh mang tính biểu tượng, có hàm ý sâu xa.

Hot: Học hè online Toán, Văn, Anh...lớp 1-12 tại Vietjack với hơn 1 triệu bài tập có đáp án. Học ngay

Sách thầy cô Vietjack biên soạn:

Xem thêm »

CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ

Câu 1

Đọc bài thơ sau của Chế Lan Viên và trả lời các câu hỏi:

TÌNH CA BAN MAI

Em đi như chiều đi

Gọi chim vườn bay hết.

Em về tựa mai về

Rừng non xanh lộc biếc.

Em ở trời trưa ở

Nắng sáng màu xanh che.

Tình em như sao khuya

Rải hạt vàng chi chít.

Sợ gì chim bay đi

Mang bóng chiều bay hết.

Tình ta như lộc biếc

Gọi ban mai lại về.

Dù nắng trưa không ở

Ta vẫn còn sao khuya.

Hạnh phúc trên đầu ta

Mọc sao vàng chi chít.

Mai, hoa em lại về.

(Chế Lan Viên giữa chúng ta, NXB Giáo dục - Trung tâm nghiên cứu Quốc học, Hà Nội, 2000, tr.756 – 757)

Theo bạn, bài thơ đã được cấu tứ như thế nào? Cấu tứ đó có điểm gì độc đáo?

Xem đáp án

Lời giải

Trả lời:

- Bài thơ được triển khai thành các khổ thơ, mỗi khổ 2 dòng.

+ Yếu tố cốt lõi tập trung hướng về “em” với một tình yêu nồng nàn, cháy bỏng. “Em” ở đây không thuần tuý là một đại từ xưng hô. “Em” mang hàm nghĩa rộng và phong phú hơn. “Em” chính là ánh sáng, tình yêu, hạnh phúc. Nếu “em đi”, tất cả “đi” theo còn nếu “em về” hay “em ở” thì tất cả cùng theo về hay ở lại. “em” là tâm điểm của cuộc đời. Có “em”, cuộc đời tràn trề hi vọng và hạnh phúc trở thành vĩnh cửu, khiến nhân vật trữ tình có thể “chấp” tất cả: “Sợ gì chim bay đi”.

+ Bốn khổ gồm hai câu ở phần đầu bài thơ nêu các tình huống giả định về việc “em đi”, “em về” “em ở Các khổ thơ sau và câu cuối bài phát triển ý thơ ở phần đầu bằng ngôn ngữ mang tính khẳng định, với sự xuất hiện của mô hình cú pháp: “Dù... vẫn”...

- Điểm độc đáo: mỗi khổ chỉ có 2 dòng thơ, kết thúc bài thơ bằng 1 dòng thơ.

=> Chủ đề không mới là tôn vinh, ca ngợi tình yêu, nhà thơ vẫn tìm được một cách thể hiện rất độc đáo, khiến bài thơ có sức hấp dẫn đặc biệt.

Câu 2

Qua cách cảm nhận thời gian của nhân vật trữ tình, có thể nhận ra được điều gì về sự hiện diện của yếu tố tượng trưng trong bài thơ?

Xem đáp án

Lời giải

Trả lời:

Nhân vật trữ tình không cảm nhận thời gian thông qua những dữ kiện mang tính vật chất do các giác quan đưa lại mà thông qua suy tưởng. → Hình ảnh thơ trở nên đa nghĩa, giàu tính tượng trưng:

+ Ở hai câu đầu, thời gian là một đối tượng trừu tượng lại được hình dung như một đối tượng cụ thể, có thể lọt qua, chảy qua “kẻ tay” để “làm khô những chiếc lá”. Thời gian là yếu tố tượng trưng cho những gì đã trôi qua và ở lại quá khứ. Con người suy tư về từng kí ức, dấu ấn “qua kẽ tay” mới thấy được thời gian mỏng manh, quý giá nhưng dễ tuột mất như vậy. Con người tiếc nuối và muốn nắm giữ thời gian nhưng thời gian vẫn vô tình trôi đi “làm khô những chiếc lá”, kỉ niệm cũng rơi rụng một cách khô khốc.

+ “Rơi” là lìa xa, quên lãng. Mải miết chạy đua với cuộc sống, con người bỗng giật mình rồi tiếc nuối khi mọi thứ ta yêu thương dần vụt khỏi tầm tay.

→ Quy luật của thời gian khiến vạn vật tàn phai, khô cằn. Con người cũng dần đi đến đoạn cuối cuộc đời với bao điều bỏ lại.

Câu 3