A.H. Sturtevant, học trò và cũng là cộng sự của Morgan, đã đề xuất sự liên quan giữa tần số trao đổi chéo (tần số tái tổ hợp) và khoảng cách giữa các gene là cơ sở để lập bản đồ di truyền liên kết. Tần số hoán vị gene phụ thuộc khoảng cách giữa hai gene trên nhiễm sắc thể: Hai gene nằm càng xa nhau trên nhiễm sắc thể thì tần số hoán vị giữa chúng càng cao và ngược lại. Nói cách khác, hai gene càng nằm gần nhau càng có xu hướng di truyền liên kết nhau. Tần số tái tổ hợp 1% tương ứng khoảng cách 1cM (centiMorgan) được gọi là đơn vị bản đồ (m.u.,mapping unit).

Dựa vào bản đồ di truyền ở hình bên, hãy xác định khoảng cách giữa gene quy định thân vàng và gene quy định mắt trắng ở ruồi giấm.

Sơ đồ minh họa một phần bản đồ di truyền nhiễm sắc thể X của ruồi giấm

(chữ số chỉ đơn vị bản đồ) ^{1, 2}

Bệnh mù màu đỏ - lục thường gặp ở nam giới hơn so với ở nữ giới vì: Bệnh mù màu đỏ - lục do gene lặn nằm trên X và không có allele tương ứng trên nhiễm sắc thể Y. Do đó, ở nam giới chỉ cần một allele lặn là đã biểu hiện ra kiểu hình bị bệnh (X^aY) còn ở nữ giới cần hai allele lặn mới biểu hiện ra kiểu hình bị bệnh (X^aX^a), ở trạng thái dị hợp (X^AX^a) thì vẫn biểu hiện kiểu hình bình thường.

- Nếu cặp vợ chồng này sinh con thì con của họ có nguy cơ bị bệnh máu khó đông.

- Giải thích:

+ Bệnh máu khó đông do gene lặn nằm trên nhiễm sắc thể giới tính X quy định.

+ Quy ước: Allele H – bình thường trội hoàn toàn so với allele h – bị bệnh máu khó đông.

+ Người bố bị bệnh (X^hY) chắc chắn truyền allele gây bệnh cho người con gái nên người vợ sẽ mang allele gây bệnh, mà người vợ bình thường → Người vợ có kiểu gene dị hợp X^HX^h.

+ Người chồng bình thường có kiểu gene là X^HY.

+ Ta có phép lai: X^HX^h × X^HY → Đời con: ¼ X^HX^H : ¼ X^HX^h : ¼ X^HY : ¼ X^hY.

Vậy nếu cặp vợ chồng này sinh con thì con của họ có nguy cơ bị bệnh máu khó đông với xác suất là 25%.