Viết bài văn nghị luận xã hội về một vấn đề cần giải quyết: "Là một học sinh, em nghĩ làm thế nào để ứng xử phù hợp trên mạng xã hội?”

Bài làm tham khảo

Trong thời đại công nghệ số, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người, đặc biệt là giới trẻ. Mạng xã hội như một con dao hai lưỡi, vừa mang đến nhiều cơ hội giao lưu, học hỏi và kết nối, vừa tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không được sử dụng một cách văn minh và có trách nhiệm. Là một học sinh, việc ứng xử phù hợp trên mạng xã hội không chỉ thể hiện sự tôn trọng bản thân và người khác mà còn góp phần xây dựng một môi trường mạng lành mạnh và tích cực.

Ứng xử phù hợp trên mạng xã hội là việc sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tôn trọng, không chia sẻ thông tin sai lệch, không xúc phạm, miệt thị người khác, đồng thời tuân thủ các quy tắc và quy định của nền tảng mạng xã hội. Điều này bao gồm việc cân nhắc kỹ trước khi đăng tải bất kỳ nội dung nào, thể hiện sự đồng cảm và tôn trọng đối với người khác trong các tương tác trực tuyến, và tránh tham gia vào các cuộc tranh luận không lành mạnh. Ứng xử văn minh trên mạng xã hội còn thể hiện ở việc tôn trọng quyền riêng tư của người khác, không chia sẻ thông tin cá nhân của họ mà chưa được phép, và không lan truyền những tin đồn thất thiệt.

Tuy nhiên, tình trạng ứng xử thiếu văn minh trên mạng xã hội đang diễn ra phổ biến, đặc biệt là trong giới trẻ. Theo khảo sát của Microsoft năm 2021, Việt Nam đứng thứ 5 trên thế giới về mức độ nghiêm trọng của các hành vi tiêu cực trên mạng. Các hành vi như bình luận ác ý, chia sẻ thông tin giả mạo, body shaming, công kích cá nhân,... không chỉ gây tổn thương sâu sắc cho người khác mà còn làm xấu đi hình ảnh của bản thân và cộng đồng.

Nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ nhiều yếu tố. Nhiều học sinh chưa nhận thức rõ về tác động của hành vi của mình trên mạng xã hội. Họ cho rằng mạng xã hội là không gian ảo, nơi họ có thể tự do thể hiện bản thân mà không cần quan tâm đến cảm xúc của người khác. Ví dụ, việc chia sẻ một bức ảnh chế giễu người khác có thể được xem là một trò đùa vô hại, nhưng thực tế nó có thể gây tổn thương lớn cho người bị chế giễu. Bên cạnh đó, một số học sinh thiếu kỹ năng giao tiếp và giải quyết xung đột trên mạng xã hội. Họ dễ dàng bị kích động và có những phản ứng tiêu cực khi gặp phải những ý kiến trái chiều.

Môi trường mạng xã hội cũng có những tác động nhất định đến hành vi của học sinh. Việc tiếp xúc với những thông tin tiêu cực, bạo lực hoặc những hình mẫu ứng xử không phù hợp có thể khiến học sinh bắt chước và có hành vi tương tự. Ví dụ, việc xem những video có nội dung bạo lực có thể khiến học sinh trở nên hung hăng hơn trong giao tiếp.

Ứng xử không phù hợp trên mạng xã hội có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng. Nạn nhân của các hành vi tiêu cực trên mạng có thể bị tổn thương về mặt tinh thần, dẫn đến stress, trầm cảm, thậm chí là tự tử. Trường hợp của nữ sinh N.T.H.Y (15 tuổi) tự tử vì bị bạn bè chế giễu ngoại hình trên mạng xã hội là một ví dụ đau lòng. Các cuộc tranh cãi, mâu thuẫn trên mạng xã hội có thể leo thang thành xung đột, bạo lực ngoài đời thực. Đã có nhiều vụ việc học sinh đánh nhau do mâu thuẫn xuất phát từ mạng xã hội. Việc dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội và tham gia vào các hoạt động tiêu cực có thể ảnh hưởng đến kết quả học tập và cơ hội nghề nghiệp của học sinh. Những bài đăng, bình luận thiếu suy nghĩ trên mạng xã hội có thể khiến học sinh mất đi những cơ hội học tập và việc làm tốt.

Trước hết, để ứng xử văn minh trên mạng xã hội, mỗi học sinh cần nâng cao nhận thức về vấn đề này. Theo thống kê của UNICEF, có tới 53% trẻ em Việt Nam từ 10-17 tuổi đã từng gặp phải các hình thức bạo lực trên mạng. Điều này cho thấy việc giáo dục về văn hóa ứng xử trên mạng xã hội là vô cùng cấp thiết. Các trường học cần lồng ghép nội dung này vào chương trình học, tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo để học sinh hiểu rõ hơn về những quy tắc ứng xử văn minh, từ đó hình thành thói quen sử dụng mạng xã hội một cách tích cực, có trách nhiệm. Bên cạnh đó, gia đình và các tổ chức xã hội cũng cần chung tay góp sức trong việc giáo dục, định hướng cho giới trẻ.

Một trong những yếu tố quan trọng nhất của ứng xử văn minh trên mạng xã hội là sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tôn trọng. Bất kỳ ai cũng xứng đáng được tôn trọng, bất kể họ là ai, đến từ đâu hay có quan điểm khác biệt. Việc sử dụng những ngôn từ thô tục, xúc phạm người khác không chỉ thể hiện sự thiếu văn hóa mà còn có thể gây tổn thương sâu sắc đến người khác. Hãy luôn nhớ rằng, đằng sau mỗi tài khoản mạng xã hội là một con người bằng xương bằng thịt.

Bên cạnh đó, việc chọn lọc thông tin và chia sẻ có trách nhiệm cũng là một yếu tố quan trọng. Trong thời đại mà thông tin giả mạo tràn lan, việc kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ là vô cùng cần thiết. Theo một nghiên cứu của Đại học Oxford, có tới 60% tin tức giả mạo được lan truyền trên mạng xã hội bởi những người dùng không có ý thức kiểm chứng. Việc chia sẻ thông tin thiếu kiểm chứng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, từ việc làm hoang mang dư luận đến việc gây ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của cá nhân, tổ chức.

Tôn trọng quyền riêng tư của người khác cũng là một trong những quy tắc ứng xử quan trọng trên mạng xã hội. Mỗi người đều có quyền kiểm soát thông tin cá nhân của mình. Việc đăng tải, chia sẻ hình ảnh, thông tin cá nhân của người khác khi chưa được sự đồng ý là một hành vi xâm phạm quyền riêng tư, có thể bị xử lý theo pháp luật.

Cuối cùng, khi phát hiện các hành vi xấu, vi phạm pháp luật trên mạng xã hội, học sinh cần mạnh dạn báo cáo cho các cơ quan chức năng. Việc làm này không chỉ giúp ngăn chặn những hành vi tiêu cực mà còn góp phần xây dựng một môi trường mạng xã hội lành mạnh, an toàn.

Một ví dụ điển hình cho việc ứng xử văn minh trên mạng xã hội là chiến dịch "Thử thách 10 ngày nói lời tử tế trên mạng" do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động. Chiến dịch này đã thu hút sự tham gia của hàng triệu học sinh trên cả nước, góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp, xây dựng một môi trường mạng xã hội tích cực.

Bản thân em cũng đã từng chứng kiến và trải qua những tình huống ứng xử không phù hợp trên mạng xã hội. Từ đó, em nhận ra tầm quan trọng của việc ứng xử văn minh và có trách nhiệm. Em luôn cố gắng sử dụng ngôn ngữ lịch sự, tôn trọng người khác và không chia sẻ những thông tin chưa được kiểm chứng. Em cũng chủ động báo cáo những hành vi tiêu cực mà mình gặp trên mạng xã hội.

Ứng xử phù hợp trên mạng xã hội là trách nhiệm của mỗi học sinh. Bằng việc nâng cao nhận thức, phát triển kỹ năng và xây dựng môi trường mạng lành mạnh, chúng ta có thể tạo ra một không gian mạng tích cực, nơi mọi người đều cảm thấy an toàn và được tôn trọng. Hãy cùng nhau lan tỏa thông điệp "Ứng xử văn minh - Kết nối yêu thương" để mạng xã hội thực sự trở thành một công cụ hữu ích cho cuộc sống. Bởi lẽ, mạng xã hội không chỉ là một công cụ giải trí mà còn là một phần của cuộc sống thực, và chúng ta cần có trách nhiệm với những gì mình thể hiện trên đó.