Bản án 54/2018/DS-PT ngày 16/01/2018 về tranh chấp quyền sở hữu nhà ở được xét xử tại Tòa án nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, liên quan đến việc giao dịch nhà đất giữa các bên. Cụ thể, nhà đất tại số 102/45/11/5 đường PHI thuộc sở hữu của bà B đã được bà bán cho ông T. Sau đó, ông T nhờ ông H2 và bà H3 đứng tên dùm.

Vào ngày 29/5/2005, ông T đã bán lại căn nhà cho bà H thông qua hợp đồng mua bán, nhưng hợp đồng này chưa được công chứng. Một điểm quan trọng là vào thời điểm giao dịch, nhà đất đã bị ông T thế chấp tại Ngân hàng E để vay tiền, điều này không được công khai với bà H khi giao dịch diễn ra.

Tòa án cấp sơ thẩm đã tuyên bố hợp đồng giữa ông T và bà H là vô hiệu, do không đáp ứng yêu cầu về công chứng và vì tài sản đã được thế chấp. Tuy nhiên, Tòa án cấp sơ thẩm chưa giải quyết các hậu quả pháp lý của hợp đồng vô hiệu, điều này gây ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của bà H.

Câu hỏi: Trong trường hợp tranh chấp quyền sở hữu nhà ở liên quan đến giao dịch mua bán nhà, quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác được thể hiện như thế nào?

 Chị Lan cho bạn thân là chị Hoa mượn chiếc điện thoại di động trong vòng một tháng để sử dụng. Sau khi hết thời gian mượn, chị Lan nhiều lần yêu cầu trả lại nhưng chị Hoa liên tục trì hoãn. Một tháng sau, khi chị Lan đến nhà chị Hoa để lấy điện thoại, chị Hoa không có mặt và người thân cũng từ chối cung cấp thông tin về nơi ở của chị Hoa. Chị Lan phát hiện sau đó rằng điện thoại của mình đã bị bán mà không có sự đồng ý của chị. Chị Lan quyết định thông báo sự việc đến cơ quan công an để yêu cầu xử lý việc chiếm đoạt tài sản.

Trong trường hợp này, quyền sở hữu tài sản của chị lan và chị Hoa được pháp luật quy định như thế nào? Hãy phân tích về quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác trong tình huống trên?

Các anh N, X, G cùng làm việc tại một công trường. Mặc dù bị bà Y ép giá, anh G vẫn kí hợp đồng thuê nhà bỏ không của bà Y trong thời hạn hai năm là nơi ở. Tại đây anh G bí mật kinh doanh thể thao qua mạng và đồng thời nhận cá độ của nhiều người với tổng số tiền là 1 tỉ đồng. Nghe anh G tư vấn, anh N lấy lí do phải chữa bệnh để vay 150 triệu đồng của anh X và dùng số tiền này cá độ bóng đá và bị thua. Liên tục bị anh N tránh mặt với mục đích trốn nợ, anh X đã tạt sơn làm bẩn tường nhà anh N. Trong khi đó, do quá hạn ba tháng mà không nhận được tiền cho thuê nhà, cũng không liên lạc được với anh G, bà Y đã làm đơn tố cáo

A mượn xe máy của B để đi làm nhưng lại không trả đúng thời gian đã hứa. Sau nhiều lần nhắc nhở, A vẫn không hoàn trả xe cho B, thậm chí còn tự ý cho anh C mượn xe mà không hỏi ý kiến B. Khi B đến tìm gặp A để đòi lại chiếc xe của mình thì bị A quát tháo và đạp đổ chiếc xe gây vỡ yếm, vỡ gương xe.

1. Anh/ chị hãy phân tích quyền sở hữu tài sản của các nhân vật trong tình huống trên?

2. Hành động của A có vi phạm quyền sở hữu của B không? Nếu có, B có thể làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?

Đọc thông tin sau: Một công trình nhà 3 tầng xây nhầm lên đất người khác ở TP Chí Linh, Hải Dương, mặc dù có đầy đủ giấy phép xây dựng hợp pháp. Cụ thể, gia đình ông Ngô Văn Du, chủ công trình, đã nhận giấy phép xây dựng do UBND TP Chí Linh cấp, với sự kiểm tra và đo đạc mốc giới từ cán bộ địa chính phường Thái Học. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành, gia đình ông Du mới phát hiện rằng ngôi nhà xây dựng đã chồng lấn lên hai thửa đất của người khác. Chính quyền địa phương đang vào cuộc để giải quyết, đồng thời yêu cầu các cơ quan liên quan như Sở Tài nguyên và Môi trường Hải Dương đưa ra phương án giải quyết sự việc. Vấn đề phát sinh do thiếu sót trong công tác bàn giao mốc giới thực tế khi cấp sổ đỏ, dẫn đến việc sử dụng nhầm đất​. Khi gia đình ông Ngô Văn Du phát hiện ngôi nhà 3 tầng đã xây nhầm lên đất của người khác, chính quyền địa phương đã vào cuộc để giải quyết.

Câu hỏi: Theo bạn, để bảo vệ quyền sở hữu tài sản của mình, gia đình ông Du nên làm gì trong trường hợp này? Đồng thời, bạn sẽ làm gì để đảm bảo tôn trọng quyền lợi của các bên liên quan, trong đó có chủ sở hữu đất bị xây nhầm?

 Minh là học sinh lớp 12 tại một trường THPT. Trong buổi học nhóm, M thấy trên bàn của bạn H có một chiếc ví. Tò mò, M mở ví để xem và phát hiện bên trong có tiền và thẻ căn cước công dân của H. Thay vì trả lại ngay, M giữ ví và nói đùa với các bạn rằng: "Mình cầm một lúc để xem ai phát hiện trước."

Đến khi buổi học nhóm kết thúc, H phát hiện mất ví và hỏi mọi người. M thừa nhận mình đang giữ và trả lại, nhưng trong ví đã thiếu mất một số tiền. Hoa rất bức xúc và báo cáo sự việc với giáo viên chủ nhiệm. Qua kiểm tra, giáo viên nhận thấy M đã sử dụng số tiền đó để mua đồ ăn mà không xin phép.

1. Em có nhận xét gì về hành vi của M trong tình huống trên? Giải thích hành vi này vi phạm quy định nào về quyền và nghĩa vụ công dân trong sở hữu tài sản?

2. Phân tích tác hại hoặc hậu quả của hành vi này và bài học rút ra từ tình huống trên. Nếu là M, em sẽ làm gì để khắc phục hậu quả và thể hiện trách nhiệm của mình?

Tháng 3 năm 2019, ông Q kí hợp đồng thuê căn nhà của ông P trong thời hạn 5 năm để mở cửa hàng kinh doanh dịch vụ nhà hàng. Ông Q đã đầu tư cải tạo, sửa chữa, cơi nới lại ngôi nhà của ông P đồng thời lắp đặt thêm nhiều thiết bị để phục vụ công việc kinh doanh mới mà không có thỏa thuận với ông P. Quá trình kinh doanh nhà hàng, ông Q đã 4 lần bị tổ trưởng tổ dân phố ở đó lập biên bản về hành vi làm mất trật tự, vệ sinh môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt của những người xung quanh.

a) Em hãy trình bày những nội dung cơ bản nhất của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân đối với sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác; từ đó chỉ ra những hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ về tài sản đối với căn nhà của ông P trong tình huống trên.

b) Trong trường hợp này, khi quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, theo quy định của pháp luật ông P nên làm gì?