PHỞ

(Nguyễn Tuân)

          Phở ăn bất cứ vào giờ nào cũng đều thấy trôi cả. Sớm, trưa, chiều, tối, khuya, lúc nào cũng ăn được. Trong một ngày ăn thêm một bát phở, cũng như lúc trò chuyện ăn giọng nhau mà pha thêm một ấm trà, cùng thưởng thức với bạn bè. Hình như không ai nỡ từ chối một người quen rủ đi ăn phở. Phở giúp cho người thanh bạch đủ điều kiện biểu hiện lòng thành theo với bầu bạn nó hợp với cái túi nhỏ của mình. Phở còn tài tình ở cái chỗ là mùa nào ăn cũng thấy có nghĩa thâm thúy. Mùa nắng, ăn một bát, ra mồ hôi, gặp cơn gió nhẹ chạy qua mặt qua lưng, thấy như giời quạt cho mình. Mùa đông lạnh, ăn bát phở nóng, đôi môi tái nhợt chợt thắm tươi lại. Trong một ngày mùa đông của người nghèo, bát phở có giá trị như một tấm áo kép mặc thêm lên người. Đêm đông, có người ăn phở xong, tự coi như vừa nuốt được cả một cái chăn bông và tin rằng có thể ngủ yên đến sáng, để mai đi làm khoẻ. […].        

Phở cũng có những quy luật của nó. Như tên các hàng phở, hiệu phở. Tên người bán phở thường chỉ dùng một tiếng, lấy ngay cái tên cúng cơm người chủ hoặc tên con mà đặt làm tên gánh, tên hiệu, ví dụ phở Phúc, phở Lộc, phở Thọ, phở Trưởng ca, phở Tư … Có khi một cái tên tật nguyền trên thân thể người bán phở được cảm tình quần chúng thân mật nhắc lại thành một cái tên hiệu : phở Gù, phở Lắp, phở Sứt … cái khuyết điểm trên hình thù ấy đã chuyển thành một cái uy tín trong nghề bán miếng chín mà lưu danh một thời trên cửa miệng những người sành. Quần chúng nhân dân, nhất là nhân dân Hà Nội có nhiều sáng kiến để đặt tên cho những người họ yêu tin […]

[…] Hương vị phở vẫn như xa xưa, nhưng cái tâm hồn người ăn phở ngày nay, đã sáng sủa và lành mạnh hơn nhiều … Ngày trước, anh hàng phở có tiếng rao, có người rao nghe quạnh hiu như tiếng bánh dày giò đêm đông tội lỗi trong ngõ khuất; có người rao lên nghe vui rền. Tại sao, bây giờ Hà nội vẫn có phở, mà tiếng rao lại vắng hẳn đi? Có những lúc, tôi muốn thu thanh vào đĩa, tất cả những cái tiếng rao hàng quà rong của tất cả những thứ quà rong, của tất cả những thư quà miếng chín trên toàn cõi quê hương chúng ta. Những tiếng rao ấy, một phần nào vang hưởng lên cái nhạc điệu sinh hoạt chung của chúng ta đấy.

[…]  Đêm Hà nội, nay thức khuya nhất vẫn là những hiệu phở […] Và cái món ăn Hà Nội đầu tiên…vẫn là cái món phở ngày xưa chúng ta vẫn ăn đủ cả rau mùi hành hoa đủ chua cay và sôi sùng sục. Tôi biết ở Nam Bộ vẫn có phở, phở hủ tíu, nhưng bát phở Bắc ăn ở đầu hè di cư không bao giờ có thể ngon được bằng bát phở cổ truyền Hà Nội ăn ngay bên lò than quả bàng đỏ lửa giữa ngàn năm văn vật này.

(Trích tùy bút Phở – Nguyễn Tuân, Báo Văn số 1, 10-5-1957, và số 2, 17-5-1957. In lại trong Cảnh sắc và hương vị đất nước, NXB Tác Phẩm Mới, 1988)

Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích.

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản để chỉ ra chi tiết phù hợp 

Lời giải chi tiết

– Phở được nhìn nhận trên 3 phương diện chính.

– Đó là các phương diện sau:

+ Thời gian thích hợp để ăn phở (Phở ăn bất cứ vào giờ nào cũng đều thấy trôi cả. Sớm, trưa, chiều, tối, khuya, lúc nào cũng ăn được)

+ Những quy luật riêng của món phở thể hiện trong tên gọi hiệu phở (Tên người bán phở thường chỉ dùng một tiếng, lấy ngay cái tên cúng cơm người chủ hoặc tên con mà đặt làm tên gánh, tên hiệu)

+ Tiếng rao bán phở thể hiện được hồn cốt của văn hóa dân tộc nhưng hiện đã mai một đi ít nhiều (bây giờ Hà Nội vẫn có phở, mà tiếng rao lại vắng hẳn đi

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung câu văn kết hợp với những lí giải cá nhân 

Lời giải chi tiết

Theo tác giả, Phở có những quy luật của nó. Quy luật đó được thể hiện:

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung câu văn kết hợp hiểu biết cá nhân để lí giải 

Lời giải chi tiết

Nhận xét về tiếng rao hàng phở rong, tác giả cho rằng:“Những tiếng rao ấy, một phần nào vang hưởng lên cái nhạc điệu sinh hoạt chung của chúng ta đấy” vì: món ăn thể hiện lối sinh hoạt của từng giai đoạn.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản để nhận xét về tình cảm của tác giả với phở Hà Nội

Lời giải chi tiết

Tình cảm mà tác giả bộc lộ đối với phở Hà Nội là những tình cảm quý mến, thân thuộc với món phở Hà Nội, đó là một món ăn thấm đượm tinh thần dân tộc.

Phương pháp giải

Đọc kĩ văn bản kết hợp vận dụng kiến thức về cảm hứng chủ đạo trong văn bản thơ 

Lời giải chi tiết

– Cảm hứng chủ đạo: Tự hào, trân trọng về món Phở, ẩm thực dân tộc như một công trình nghệ thuật – một đỉnh cao văn hóa dân tộc.

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản kết hợp liên hệ bản thân để bày tỏ quan điểm 

Gợi ý: Đồng tình, vì:

-Theo tác giả, món Phở ăn mùa nào cũng thấy có ý nghĩa thâm thúy vì:

+ Mùa nóng, ăn phở, ra mồ hôi, gặp gió sẽ mát hơn.

+ Mùa lạnh, ăn phở, đôi môi tái nhợt, tươi thắm lại, tức ấm hơn.

+ Mùa đông: bát phở như tấm áo kép cho người nghèo.

Như vậy, ý nghĩa thâm thúy ở đây được hiểu là: Phở đem đến lối sống thuận tự nhiên cho con người, che chở, bảo vệ con người trong đời sống. Thưởng thức phở thực chất là trải nghiệm nghệ thuật sống trong cuộc đời.

Lời giải chi tiết

Em hoàn toàn đồng ý với tác giả. Phở quả thực là món ăn "tài tình" vì mang ý nghĩa thâm thúy, phù hợp với mọi mùa. Mùa nóng, ăn phở nóng để toát mồ hôi, gặp gió sẽ thấy mát mẻ khoan khoái. Mùa lạnh, bát phở nóng giúp làm ấm người, khiến đôi môi tái nhợt trở nên hồng hào, và với người nghèo, nó còn quý giá như một tấm áo ấm. Như vậy, phở không chỉ no bụng mà còn là một nghệ thuật sống thuận theo tự nhiên, che chở và nâng đỡ con người.

Phương pháp giải

Liên hệ bản thân để chia sẻ những hiểu biết của em về nét đẹp văn hóa Việt Nam 

Gợi ý:

- Kể lại trải nghiệm và những cảm nhận của mình về văn hóa Việt Nam để lựa chọn ra một nét đẹp mà mình ấn tượng nhất.

- Giải thích nguyên nhân một cách giản dị, trung thực, trong sáng, tránh cường điệu hóa cảm xúc của mình.

Lời giải chi tiết

Trong muôn vàn nét đẹp văn hóa Việt Nam, điều khiến em ấn tượng và trân quý nhất chính là văn hóa thưởng trà. Mỗi lần nhìn ông nội em ngồi bên ấm trà nóng, từ tốn rót từng chén nhỏ, không khí như chậm lại và trở nên tĩnh lặng lạ thường. Em nhận ra, đó không chỉ đơn thuần là một thức uống, mà là cả một triết lý sống. Cái cách người ta nâng chén trà, hít hà hương thơm thoang thoảng trước khi nhấp một ngụm nhỏ, là sự tận hưởng những điều giản dị nhất. Trà có vị đắng chát đầu lưỡi, nhưng ngay sau đó là dư vị ngọt thanh nơi cổ họng, giống như cách người ta nhìn nhận cuộc sống: phải trải qua những vất vả, đắng cay mới thấu hiểu được giá trị của những điều ngọt ngào, bình yên. Đối với em, nét văn hóa ấy đẹp bởi nó dạy cho người ta bài học về sự kiên nhẫn, về cách sống chậm lại để cảm nhận và trân trọng hiện tại, dù chỉ là một chén trà nóng trong buổi sớm mai.