Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả sự di truyền bệnh bạch tạng và bệnh máu khó đông ở người. Bệnh bạch tạng do gen nằm trên nhiễm sắc thể thường quy định, bệnh mù màu do gen nằm trên vùng không tương đồng của nhiễm sắc thể giới tính X quy định. Biết rằng người phụ nữ số 3 mang gen gây bệnh máu khó đông.

Theo lý thuyết có bao nhiêu phát biểu sau đây đúng?

I. Có 5 người trong phả hệ trên xác định được chính xác kiểu gen về 2 bệnh này.

II. Có thể có tối đa 5 người trong phả hệ này có kiểu gen đồng hợp trội về gen quy định bệnh bạch tạng.

III. Xác suất sinh con gái đầu lòng không bị 2 bệnh trên của cặp vợ chồng 13-14 là 42,5%.

IV. Nếu người phụ nữ số 15 kết hôn với 1 người đàn ông không bị cả 2 bệnh và đến từ một quần thể khác có tỉ lệ người bình thường mang alen gây bệnh bạch tạng trong tổng số người bình thường là 2/3. Xác suất để cặp vợ chồng này sinh 2 con có 1 đứa con gái bình thường và 1 đứa con trai bị cả 2 bệnh là 3/640.

Chọn đáp án B

-  Quy ước gen: A - không bạch tạng, a - bạch tạng; B - không bị mù màu, b - mù màu.

-  Bố mẹ bình thường sinh con bạch tạng $\to$ kiểu gen bố mẹ là Aa

-  Nam không mù màu kiểu gen X^BY

-  Xét bệnh bạch tạng:

+ 1, 4, 8, 11 có kiểu gen aa

+ 2, 5, 6, 9, 12,13 có kiểu gen Aa

-  Xét bệnh máu khó đông:

+ 2, 4, 6, 7, 10,14 có kiểu gen X^BY

+ 12 có kiểu gen X^bY

+ 1, 8 có kiểu gen X^BX^b

$\to$ Người biết chắc chắn kiểu gen là 1, 2, 4, 6, 8,12

$\to$ Ý I sai

-  Những người có thể có kiểu gen đồng hợp trội về gen qui định bạch tạng là 3, 7, 10, 14, 15

$\to$ Ý II đúng

-  Xác suất sinh con gái đầu lòng không bị bệnh trên của cặp vợ chồng 13-14 là

+ Người số (8) aaX^BX^b x (7) A-X^BY $\to$ người số 13: Aa(X^BX^B: X^BX^b)

+ Người số 10 có em gái 11 bị bạch tạng $\to$ kiểu gen (1AA : 2Aa)

+ Người số 9 có bố 4 bị bạch tạng nên có kiểu gen Aa

 $\to$ Người số 14 có kiểu gen (2/5 AA : 3/5 Aa) X^BY

+ Xét cặp vợ chồng 13 - 14:

 $Aa\left(X^B{X}^B:X^B{X}^b\right)\times \left(2/5AA:3/5Aa\right)X^{B}Y\leftrightarrow \left(1A:1a\right)\left(3X^B:1X^b\right)\times \left(7A:3a\right)\left(X^B:Y\right)$

$\to$ XS sinh con gái không bị cả 2 bệnh $=1/2\times \left(1-1/2\times 3/10\right)=\mathrm{42,5}\%$

$\to$ Ý III đúng

-  Nếu người phụ nữ số 15 kết hôn với 1 người đàn ông không bị cả 2 bệnh và đến từ một quần thể khác.

+ Người phụ nữ số 15 có kiểu gen về bệnh bạch tạng (2AA : 3Aa)

+ Cặp vợ chồng 9-10: (X^BX^B : X^BX^b) x X^BY $\to$ 15 (3X^BX^B : 1 X^BX^b)

+ Người chồng của 15 có kiểu gen (1AA : 2Aa)X^BY

$\to$ (2AA : 3Aa)(3 X^BX^B : 1X^BX^b) x (1AA : 2Aa)X^BY

$\to$ Để sinh đứa con bị cả 2 bệnh $\to$ kiểu gen của bố mẹ: AaX^BX^b x AaX^BY với xác suất: $3/5\times 1/4\times 2/3=1/10$

+ Xác suất sinh con gái bình thường:1/2 x 3/4 = 3/8

+ Xác suất sinh con trai bị 2 bệnh  1/4 x 1/ 4 = 1/16

Xác suất để cặp vợ chồng này sinh 2 con có 1 đứa con gái bình thường và 1 đứa con trai bị cả 2 bệnh là $1/10\times 3/8\times 1/16\times C_2^1=3/640\to$  Ý IV đúng.