Từ lời xưng danh (bàng thoại) của Huyện Trìa và lời ông ta đối thoại với các nhân vật trong phiên tòa, nhận xét về tính cách của nhân vật này.

Bàng thoại

(Ví dụ; tác dụng)

Đối thoại

(Ví dụ; tác dụng)

Ví dụ:

- Tri huyện Trìa là mỗ

…

Luật không hay (thời ta) xử theo trí, Thẳng tay một mực ăn tiền./ Đơn từ già, trẻ, lạ quen,/ Nhắm mắt đánh đòn phát lạc./ Chỗ nào nhắm tốt tiền tốt bạc/ Lễ phù lưu hết mấy cũng lo,/ Quan ở trên dù cú, hay cò/ Đồ hành khiển nhiều mâm cũng đặng.

…

Ví dụ:

- Này Thị hến!/ Việc phải, không, vốn ta chưa tỏ,/ Thấy đơn cô chút chạnh lòng thương/(Em) Phải năng lên hầu gần quan (Thời)/ Ai dám nói vu oan gieo họa.

…

- Nguyên tang không phải đó,/ Tình trạng nghiệm là phi./ Ỷ phú gia hống hách, /Hiếp quả phụ thân cô,/ Cứ lấy đúng pháp công,/ Tội cả vợ lẫn chồng,/ (Thôi) Ta thứ liền ông, liền mụ.

…

Tác dụng:

Bàng thoại tự họa chân dung của Huyện Trìa: một viên quan sâu mọt với nhiều thói xấu.

Tác dụng:

Đối thoại, phán quyết phơi bày lối xưng hô thớ lợ, xử kiện thiên vị, bất minh với động cơ mờ ám của Huyện Trìa.