(Ngữ liệu ngoài sgk) Xing nhã (2)

XINH NHÃ (Trích)

Xinh Nhã là con trai của ông bà Gia-rơ-Kốt và Hơ -bia-Đá. Do ghen ghét đố kị nên Gia-rơ Bú đã giết cha của Xing Nhã và bắt mẹ của Xing Nhã làm nô lệ. Biết được sự thật này , Xing Nhã đi tìm Gia-rơ Bú để trả thù.

Hơi men vào, mặt Xing Nhã càng đẹp. Thật như người đẹp hay có thóc. Bước đi của Xing Nhã trên sàn làm cho xà ngang xà dọc của nhà Gia-rơ Bú rung rinh

…

Xinh Nhã – Ơ Gia-rơ Bú. Lấy chiếc khiên và cái đao của mày ra đây, múa cho tao xem thử

Gia-rơ Bú (mới giơ lên, khiên đao đã bị vỡ từng mảnh) – Ơ Giàng! Tại sao kiên đao của ta lại thế này?

Xinh Nhã – Mày già rồi thì khiên đao cũng già rồi. Nào, bảy anh em của mày hãy ra xem khiên đao của ta để ngoài cổng làng đi.

Trên trời mây đen to hơn ngọn núi. Sét rống ì ầm. Cổng làng của Gia-rơ Bú nghiêng hẳn về một phía.

Gia-rơ Bú (tức chửi) – Thằng Xinh Nhã ma quỷ đã làm ngã cổng của nhà ta rồi.

Xinh Nhã – Ơ Gia-rơ Bú. Bảy anh em nhà mày hãy đến đỡ chiếc khiên và cây đao của tao đi.

Gia-rơ Bú uốn mình, hai tay thả xuống lỏng lẻo như sợi dây khoai khô, nắm lấy quai khiên. Gia-rơ Bú cố giơ lên, mồ hôi chảy đầy trán đây ngực, nhưng chiếc khiên vẫn cứ nằm im nư người đương ngủ say. Năm đứa em của Gia-rơ Bú xúm nhau bê lên, chiếc khiên vẫn cứ nằm nguyên một chỗ. Pơ-rong Mưng bước tới, chàng cúi xuống, cố giơ lên, cao lên, nhưng chiếc khiên vẫn không nhấc lên được. Xinh Nhã từ từ bước tới. Chàng cầm chiếc khiên giơ cao lên trời và múa. Xinh Nhã múa phía trước, một mái tranh bay theo gió, múa phía sau, một mái nhà bay theo bão. Nhà Gia-rơ Bú nghiêng đằng tây, ngả đằng đông. Gió từ núi Mơ-đan tới, bão từ núi Hơ-mu đến, thổi xô nhà cửa của làng Gia-rơ Bú. Gà heo bay như lá rụng. Nước suối dâng, trôi cả gà, lợn, trâu bò và nô lệ của Gia-rơ Bú.

Gia-rơ Bú (hoảng khiếp gọi) – Ơ Hơ – bia Blao. Em đến bảo Xing Nhã ngừng múa khiên đi. Tôi không bắt mẹ nó nữa đâu. Tôi sẽ trả bầy trai gái, nô lệ và của cải của cha nó.

Hơ-bia Blao (vùng vằng) – Tôi không đi, anh đừng lừa tôi.

Gia-rơ Bú – Nếu tôi lừa em, em sẽ lấy hết của cải trong nhà tôi và tôi sẽ trở thành người tôi tớ giữ gà lợn cho em.

Hơ-bia-Blao mặc một chiếc váy dài phủ gót. Cổ chân nàng đeo một chiếc còng vàng óng như sao. Từ cột bè đằng trước, nàng chạy tới chôc Xinh Nhã đang múa, nàng níu lấy đuôi khố của chàng.

Xing Nhã (vội quay lại) – Ai đấy?

Hơ–bia Blao – Em là Hơ–bia Blao đây.

Xinh Nhã - Ủa, em tới đây làm gì?

Hơ–bia Blao – Gia–rơ Bú bảo anh đừng múa nữa. Những tôi tớ và nô lệ của Gia–rơ Bú ngã sập như cây tranh, cây lách ngập nước lũ. Họ chịu trả lại mẹ và của cải cho anh rồi đó.

Xinh Nhã hạ chiếc khiên. Trời ngừng gió. Nắng hanh. Bầy chim két, chim kơ- tuôn ăn quả xanh trên cành, lại kêu róc rét.

Gia–rơ Bú – Tôi sẽ trả lại hết của cải cả cha anh

Cuối cùng đôi bên chỉ còn Pơ – rong Mưng và Xinh Nhã đánh nhau. Ông Gỗn ở trên trời vén từng lớp mây đen trắng nhìn theo không chớp mắt  Hai người đánh nhau bảy ngày bảy đêm. Gió, bão, mây, mưa sấm chớp trên trời. Ông Gỗn đứng ở giữa. Khi thấy Xing Nhã mạnh thì ông bớt sức Xinh Nhã đi, khi thấy Pơ–rong Mưng có sức hơn, thì ông lại tăng sức cho Xinh Nhã.

Rồi khi Hơ–bia–Blao đang bối rối thì ông Gỗn hất tay đao của nàng, giết chết Gia–rơ Bú

Xinh Nhã – Ơ mẹ. Ơ em Hơ–bia Blao. Chúng ta đi về buôn của Gia–rơ Bú lấy trâu, bò, chiêng, ché dẫn bầy nô lệ của nó về làng đi. Nô lệ đứng đó đây các anh muốn rở về với chúng tôi hay muốn ở lại buôn cũ?

Nô lệ - Chúng tôi xin theo ông.

(Trích Xing Nhã, Trường ca Tây Nguyên, NXB Văn học 1962, Ngọc Anh, Kơ -xo Bơ-lêu dịch)