(Ngữ liệu ngoài sgk) Trái thị thơm, chốn nương thân vững chãi

Văn bản ngữ liệu

TRÁI THỊ THƠM CHỐN NƯƠNG THÂN VỮNG CHÃI

(1) Có thể nói, cả cuộc đời cô Tấm (truyện cổ tích Tấm Cám) là một quá trình đấu tranh gian khổ của cái thiện chống cái ác để giành hạnh phúc. Tấm đã trải qua những gian khổ gì? Cô đã đấu tranh như thế nào? Trước khi náu mình trong quả thị, Tấm đã nhờ cậy ai, nương náu ở đâu? Ở tuổi ấu thơ, cô bé mồ côi hiền lành chất phác ấy thật tội nghiệp. Cô liên tục bị lợi dụng, bị lừa gạt. Vũ khí của cô là những giọt nước mắt, là những tiếng khóc. May sao, Tấm được bụt giúp đỡ. Từ việc bắt cua, nuôi bống, đến việc nhặt thóc, dự hội, ướm giày, cô đều giành thắng lợi. Đó là chiến thắng của những giọt nước mắt đau khổ, của tuổi thơ giàu ước mơ hướng thiện. Có thể nói, chặng đầu của cuộc đời Tấm chủ yếu là đấu tranh dành sản phẩm vật chất, dù sao cũng đơn giản. Tấm chẳng phải nương náu ở đâu, chẳng phải nhờ cậy ai, vì lúc nào Bụt (tình thương và mong ước của nhân dân) cũng ở bên, lắng nghe, dìu dắt, hướng dẫn cô. Bước vào chặng đường thứ hai, khi Tấm đã trở thành hoàng hậu, thì cuộc đời không đơn giản nữa. Giờ đây không còn nói chuyện mấy con cua, con cá bống, đôi hài, mấy tấm áo mà là chuyện hạnh phúc lứa đôi, là cuộc sống giàu sang vương giả hay nghèo hèn khốn khó. Cái ác không chỉ lừa gạt, lợi dụng. Nó nham hiểm, tàn bạo hơn bội phần. Vậy mà Tấm vẫn hồn nhiên, thật thà, chất phác như ngày nào. Thế là bi kịch ập đến. Tấm bị giết hại, cái thiện bị truy kích, săn đuổi ráo riết, khốc liệt[…]. Vũ khí chiến đấu mà Tấm sử dụng là gì? Là những lời cảnh cáo, răn đe: “…lấy tranh chồng chị, chị khoét mắt ra!”. So với tuổi thơ chỉ biết khóc, chỉ biết nương nhờ vào tình thương, vào phép màu của Bụt, thì đây là tiếng nói của lòng căm thù, là sự trỗi dậy của sức sống.

(2) Dường như “rút kinh nghiệm” những lần thất bại trước, lần này Tấm ra khỏi hoàng cung, thu nhỏ mình lại, náu mình trong trái thị treo tít trên cao, xa rời bọn quyền quý ác độc, xa cả những kẻ phàm phu tầm thường. Đây là thành lũy của đất trời, của nắng hồng, gió mát, của cây quả xanh tươi.

(3) Đáng yêu sao, trái thị đã hút hương thơm, mật ngọt từ mảnh đất quê hương Việt Nam, không chỉ là chốn nương thân vững chãi cho cô gái mồ côi chất phác mà thông minh, bền bỉ chiến đấu giành lại hạnh phúc, mà còn là bạn bè thơm thảo của biết bao tâm hồn Việt Nam giàu ước mơ, khát vọng. Trái thị thơm là ánh ngọc lung linh trong viên ngọc cổ tích Tấm Cám - biểu tượng cho lòng nhân hậu, trí sáng tạo kỳ diệu của nhân dân ta. Đó là một hình tượng thẩm mỹ đầy ám ảnh - sẽ mãi hấp dẫn, mời gọi chúng ta ngắm nhìn, suy ngẫm…

(Trích “Trái thị thơm chốn nương thân vững chãi” - Vũ Dương Quỹ,

Văn học và Tuổi trẻ, Số tháng 9.2008, trang 12, NXBGD - Bộ Giáo dục và Đào tạo)