(Ngữ liệu ngoài sgk) Vườn mẹ mai vàng

Phương pháp giải

Căn cứ vào những đặc điểm của thể thơ tự do

Lời giải chi tiết

Số tiếng trong các dòng không bằng nhau là dấu hiệu để xác định thể thơ tự do của đoạn trích.

Căn cứ vào nội dung của đoạn 4 trong văn bản đọc 

Lời giải chi tiết

Từ ngữ, hình ảnh miêu tả miền Trung được sử dụng trong đoạn (4) của bài thơ: thóc chín vàng, núi dốc, sông ngắn, mẹ - trĩu gánh gập ghềnh.

- Vận dụng kiến thức về các biện pháp tu từ để gọi tên, chỉ ra biểu hiện của phép tu từ sử dụng trong đoạn thơ 

- Phân tích tác dụng trên các phương diện

+ Tác dụng nghệ thuật

+ Tác dụng nội dung

+ Tác dụng biểu cảm 

Lời giải chi tiết

- Tác giả so sánh: miền Trung neo vào Trường Sơn - như - chúng con neo vào mẹ

- Tác dụng của biện pháp tu từ so sánh:

+ Làm cho câu thơ giàu hình ảnh, sinh động và giàu sức gợi.

+ Neo vào mẹ - Dựa/tựa vào mẹ. Mẹ an ủi, ấp ôm, che chở, vỗ về. Cách so sánh vừa gợi ra đặc điểm, dáng vẻ địa hình miền Trung (hẹp, lưng tựa vào Trường Sơn để đứng vững, chống chọi, duy trì sự sống); vừa gợi ra vẻ đẹp của quê hương miền Trung hiền hậu, bao dung; Liên tưởng giữa cái hữu hình “neo vào Trường Sơn” với cái vô hình “neo vào mẹ” để thấy được niềm tin vững chắc; điểm tựa tinh thần mà suốt đời mẹ giành cho con.

+ Qua đó, tác giả gửi gắm tình cảm yêu mến, trân quý với miền Trung, với quê hương, với mẹ

Phương pháp giải

Căn cứ vào nội dung văn bản, phân tích hình ảnh mang tính biểu tượng (hình ảnh trung tâm được nhắc đến nhiều lần trong văn bản và mang ý nghĩa sâu sắc) 

Lời giải chi tiết

- Ý nghĩa hình ảnh mang tính biểu tượng “mẹ”:

+ “Mẹ” không chỉ là người sinh ra “con”, mà còn là biểu tượng cho những người mẹ, người phụ nữ giàu tình yêu thương, giàu đức hi sinh.

+ “Mẹ” còn là biểu tượng cho quê hương, con người miền Trung cần cù, chịu khó, giàu ý chí, nghị lực.

+ “Mẹ” còn là biểu tượng cho mạch nguồn sự sống thiêng liêng, bất diệt

Phương pháp giải

Nội dung bài thơ: Bài thơ bộc lộ tình cảm của người con với quê hương miền Trung, với mẹ.

Từ nội dung trên, học sinh có thể bày tỏ suy nghĩ về sự gắn kết với gia đình và quê hương trong hành trình trưởng thành của mỗi con người.

+ Có thể theo hướng: Sự gắn kết với gia đình, quê hương là cần thiết, không thể thiếu với mỗi con người; là điểm tựa, sức mạnh nuôi dưỡng tâm hồn con người, giúp con người vững vàng, khôn lớn...

Lời giải chi tiết

Đoạn văn tham khảo: 

Gia đình và quê hương là cội nguồn yêu thương, là điểm tựa vững chắc trong hành trình trưởng thành của mỗi con người. Sự gắn kết với gia đình giúp ta luôn cảm nhận được tình yêu thương, sự che chở, là động lực để vượt qua khó khăn. Quê hương không chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách, giúp ta hiểu rõ giá trị của cội nguồn. Dù đi xa, mỗi người vẫn luôn mang theo trong tim những ký ức, truyền thống tốt đẹp, để từ đó vững vàng trước sóng gió cuộc đời. Vì vậy, trân trọng gia đình và quê hương chính là trân trọng chính bản thân mình.