(Ngữ liệu ngoài sgk) Ai Tư vãn

Bài thơ “Ai Tư Vãn” được viết theo thể thơ song thất lục bát. Đặc điểm của thể thơ này là mỗi câu thơ gồm 14 chữ, chia thành 3 vế, với cấu trúc 7 - 7 - 6. Thể thơ này thường được sử dụng để thể hiện những cảm xúc trữ tình, sâu lắng.

Trong bài thơ, tác giả sử dụng nhiều biện pháp tu từ như: ẩn dụ, so sánh, liệt kê, nhịp điệu thơ.

- Ẩn dụ: "Bóng uy nghi" ẩn dụ cho sức mạnh và uy quyền của vua Quang Trung.

- So sánh: "Cờ đào phấp phới tung bay" so sánh với hình ảnh rực rỡ, kiêu hãnh.

- Liệt kê: "Núi sông một gánh đôi vai, Đánh đâu thắng đó, vang lừng muôn nơi" liệt kê những chiến công hiển hách của vua Quang Trung.

- Nhịp điệu thơ: Nhịp điệu thơ nhanh mạnh, hào hùng, thể hiện khí thế oai hùng của vua Quang Trung và niềm tự hào của tác giả trước những chiến công của chồng. Nhịp điệu thơ sau đó chuyển sang chậm lại, bi ai, thể hiện nỗi đau xót và tiếc thương của tác giả trước sự ra đi của vua Quang Trung.

- Nhịp điệu thơ trong bài thơ “Ai Tư Vãn” có sự thay đổi linh hoạt, phù hợp với diễn biến cảm xúc của tác giả. Nhịp điệu thơ nhanh mạnh, hào hùng khi miêu tả chiến công của vua Quang Trung, chuyển sang chậm lại, bi ai khi thể hiện nỗi đau xót và tiếc thương của tác giả. Nhịp điệu thơ góp phần tạo nên sự sinh động, hấp dẫn cho tác phẩm và giúp truyền tải trọn vẹn cảm xúc của tác giả đến người đọc.

Bài thơ “Ai Tư Vãn” thể hiện nội dung ca ngợi công lao to lớn của vua Quang Trung trong sự nghiệp dẹp loạn giặc ngoại xâm và tiếc thương vô hạn trước sự ra đi đột ngột của ông.

Những hình ảnh được sử dụng để miêu tả công lao to lớn của vua Quang Trung bao gồm: "Cùng vua dẹp loạn giặc Tây bạo tàn", "Núi sông một gánh đôi vai", "Đánh đâu thắng đó, vang lừng muôn nơi", "Cờ đào phấp phới tung bay", "Mũ mao rực rỡ, ngự ngay điện tiền", "Bóng uy nghi, khắp cõi thanh bình", "Bọn giặc tan vỡ, muôn dân khang an".

- Hình ảnh về chiến công hiển hách:

+ "Cùng vua dẹp loạn giặc Tây bạo tàn": Nêu bật vai trò lãnh đạo của vua Quang Trung trong cuộc chiến chống giặc ngoại xâm.

+ "Núi sông một gánh đôi vai": Khẳng định trách nhiệm to lớn của vua Quang Trung trong việc bảo vệ non sông đất nước.

+ "Đánh đâu thắng đó, vang lừng muôn nơi": Tôn vinh chiến công lừng lẫy, vang dội của vua Quang Trung, đem lại niềm tự hào cho dân tộc.

- Hình ảnh về uy phong, oai hùng:

+ "Cờ đào phấp phới tung bay": Hình ảnh rực rỡ, kiêu hãnh, thể hiện uy quyền của vua Quang Trung.

+ "Mũ mao rực rỡ, ngự ngay điện tiền": Hình ảnh vua Quang Trung uy nghiêm, ngự trên ngai vàng.

+ "Bóng uy nghi, khắp cõi thanh bình": Khẳng định công lao to lớn của vua Quang Trung trong việc mang lại hòa bình cho đất nước.

- Hình ảnh về sự hy sinh, cống hiến:

+ "Bọn giặc tan vỡ, muôn dân khang an": Niềm vui sướng của người dân khi được sống trong cảnh thái bình thịnh vượng.

+ "Thôi rồi dẹp loạn giặc tàu": Nỗi tiếc nuối khi vua Quang Trung không thể tiếp tục sự nghiệp dang dở.

=> Những hình ảnh này được sử dụng kết hợp nhuần nhuyễn, tạo nên bức chân dung đầy ấn tượng về vua Quang Trung - một vị anh hùng tài ba, lỗi lạc, đã có công lao to lớn trong việc bảo vệ và dựng xây đất nước.