Bộ 5 đề thi cuối kì 1 Ngữ văn 10 (2023-2024) Kết nối tri thức có đáp án - Đề 5

Phần I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)

LÒNG MẸ

             (Nguyễn Bính)

        Gái lớn ai không phải lấy chồng

        Can gì mà khóc, nín đi không!

        Nín đi, mặc áo ra chào họ

        Rõ quý con tôi, các chị trông!

        Ương ương dở dở quá đi thôi!

        Cô có còn thương đến chúng tôi

        Thì đứng lên nào! Lau nước mắt

        Mình cô làm bận mấy mươi người

        Này áo đồng lầm, quần lĩnh tía

        Này gương, này lược, này hoa tai

        Muốn gì tôi sắm cho cô đủ

        Nào đã thua ai, đã kém ai?

        Ruộng tôi cày cấy, dâu tôi hái

        Nuôi dạy em cô tôi đảm đương

        Nhà cửa tôi coi, nợ tôi giả

        Tôi còn mạnh chán! Khiến cô thương!

        Ðưa con ra đến cửa buồng thôi,

        Mẹ phải xa con, khổ mấy mươi!

        Con ạ! đêm nay mình mẹ khóc

        Ðêm đêm mình mẹ lại đưa thoi.

                                                1936

(Trích Tuyển tập Nguyễn Bính, NXB Văn học, 1986)

Vài nét về tác giả Nguyễn Bính:

Nguyễn Bính (1918 -1966) tên khai sinh là Nguyễn Trọng Bính, quê ở làng Thiện Vịnh, xã Đông Hội (nay là xã Cộng Hòa), huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Nguyễn Bính xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo, sớm mồ côi mẹ, năm 10 tuổi phải theo anh lên Hà Nội kiếm sống. Nguyễn Bính làm thơ khi mới 13 tuổi và sớm thể hiện tài năng sáng tác của mình. Năm 1943, ông vào Nam Bộ rồi ở lại tham gia kháng chiến chống Pháp. Năm 1954 ông tập kết ra Bắc và tiếp tục tham gia công tác báo chí văn nghệ.

Trong khi phần lớn các thi sĩ cùng thời chịu ảnh hưởng của thơ phương Tây thì Nguyễn Bính lại tìm về với hồn thơ dân tộc và hấp dẫn người đọc bằng chính hồn thơ này. Bằng lối ví von mộc mạc mà duyên dáng mang phong vị dân gian, thơ Nguyễn Bính đem đến cho người đọc những hình ảnh thân thương của quê hương, đất nước và tình người đằm thắm, thiết tha. Vì thế, Nguyễn Bính được coi là thi sĩ đồng quê và có nhiều tác phẩm được truyền tụng rộng khắp. Các tác phẩm nổi bật của Nguyễn Bính: Lỡ bước sang ngang(1940); Tâm hồn tôi(1940 ); Hương cố  nhân (1941); Mây  Tần (1942); Bóng giai nhân(1942); Tình nghĩa đôi ta (1960)…