(Câu 3, SGK) Chỉ ra và làm sáng tỏ một số đặc điểm của tiểu thuyết hiện đại, phong cách hiện thực và phong cách hiện đại qua các đoạn trích tiểu thuyết trong Bài 7.

– Bài 7, sách Ngữ văn 12 học các văn bản trích từ tiểu thuyết hiện đại là Hạnh phúc của một tang gia (trích Số đỏ, Vũ Trọng Phụng), Ánh sáng cứu rỗi (trích Nỗi buồn chiến tranh, Bảo Ninh); Đêm trăng và cây sồi (trích Chiến tranh và hoà bình, Lép Tôn-xtôi), Con người không thể bị đánh bại (trích Ông già và biển cả, Hê-minh-uê).

- Để chỉ ra và làm sáng tỏ một số đặc điểm của tiểu thuyết hiện đại, phong cách hiện thực và phong cách hiện đại, HS cần xem lại phần Kiến thức ngữ văn (SGK, trang 34 – 35).

HS dựa vào khái niệm và đặc điểm nêu trong SGK để làm bài tập này. Cần hiểu đúng khái niệm tiểu thuyết hiện đại như SGK đã nêu:

+ Là tiểu thuyết được sáng tác bởi các nhà văn không chấp nhận các khuôn mẫu của tiểu thuyết truyền thống, muốn cách tân, thể nghiệm những hình thức, kĩ thuật mới.

+ Ở Việt Nam, tiểu thuyết hiện đại là tiểu thuyết được sáng tác bằng chữ Quốc ngữ, xuất hiện từ khoảng cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX. Đây là những tiểu thuyết có nội dung và hình thức khác hẳn với tiểu thuyết chương hối viết bằng chữ Hán và truyện thơ viết bằng chữ Nôm.

Cũng như thế, cần hiểu đúng khái niệm phong cách hiện thực.

+ Lấy việc miêu tả, tái hiện đời sống chính xác như nó vốn thế làm nguyên tắc thẩm mĩ cơ bản.

+ Các nhà văn có phong cách hiện thực thường đưa vào tác phẩm những chí tiết, sự việc thường ngày; khám phá diễn biến tâm lí khách quan của nhân vật trong mối liên hệ chặt chẽ với hoàn cảnh xã hội.

Về phong cách hiện đại cần chú ý nội dung: Các nhà văn có phong cách hiện đại thích thử nghiệm các kĩ thuật văn học mới lạ như dùng nhiều điểm nhìn trần thuật, thay đổi linh hoạt về giọng điệu, xoá nhoà ranh giới thế loại, kết cấu phí tuyến tính, dòng tâm tư,... nhằm phản ánh cuộc sống hiện tại và cách tân, đổi mới văn học.