Giải SBT Ngữ văn 12 CD Bài 10: Tổng kết có đáp án

Chọn đáp án: C. Theo tiến trình phát triển của thể loại

a) Lập sơ đồ về hệ thống thể loại văn học dân gian.

b)

Phân tích mối quan hệ giữa bối cảnh lịch sử và tác phẩm Đại cáo bình Ngô (Bình Ngô đại cáo) của Nguyễn Trãi.

a) Bối cảnh lịch sử

Cuộc đấu tranh chống xâm lược, giành quyền độc lập dân tộc là vấn đề nổi bật của bối cảnh lịch sử:

- Giặc Minh xâm lược, thảm hoạ mất nước.

- Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn gian khổ, thắng lợi huy hoàng.

- Một kỉ nguyên mới mở ra: đất nước được giải phóng, dân tộc độc lập, phục hưng và phát triển.

b) Đại cáo bình Ngô

Đại cáo bình Ngô vừa ảnh hưởng vừa phản ánh những vấn đề lớn của bối cảnh lịch sử:

- Khẳng định độc lập dân tộc, sự nghiệp chính nghĩa của nhân dân ta: Bản Tuyên ngôn nhân nghĩa và Tuyên ngôn Độc lập dân tộc.

- Lên án tố cáo tội ác kẻ thù: Bản cáo trạng đanh thép tội ác giặc Minh.

- Ca ngợi cuộc kháng chiến chống xâm lược, cứu nước: Bản hùng ca về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.

- Niềm vui toàn thắng, niềm tin vào tương lai: Khúc ca khải hoàn trong niềm vui chiến thắng và tiền đồ tươi sáng của dân tộc.

- Cảm hứng lãng mạn và khuynh hướng sử thi là đặc điểm nổi bật của văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến năm 1975 bởi vì:

+ Nhiều tác phẩm mang cảm hứng lãng mạn khi viết về đất nước, dân tộc, nhân dân: hiện thực được lãng mạn hoá bởi vẻ đẹp của lí tưởng cách mạng và niềm tin vào ngày mai tươi sáng. Trong khó khăn gian khổ của hai cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, con người Việt Nam đã vượt qua nhiều thử thách, hi sinh, luôn hướng tới ngày chiến thắng, hướng tới tương lai độc lập dân tộc.

+ Văn học mang đậm chất sử thi khi hướng tới những vấn đề chung, vấn đề lớn của Tổ quốc, nhân dân, những vấn đề có ý nghĩa lịch sử: độc lập dân tộc, thống nhất đất nước; tiếng nói của nhà văn, của nhân vật trong tác phẩm đại diện cho cộng đồng, cho dân tộc, thời đại. Nội dung mang tính chất sử thi được thể hiện qua nghệ thuật in đậm vẻ đẹp hào hùng, tráng lệ.

- Có thể làm sáng tỏ cảm hứng lãng mạn qua bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng:

+ Cảm hứng lãng mạn qua hình tượng thiên nhiên Tây Bắc vừa hùng vĩ dữ dội khác thường, vừa huyền ảo, thơ mộng đến tuyệt mĩ.

+ Cảm hứng lãng mạn qua hình tượng người lính: Cuộc sống đầy gian khổ hi sinh, thiếu ăn mất ngủ, bệnh sốt rét quái ác hành hạ người lính nhưng qua cảm hứng lãng mạn, những chiến binh Tây Tiến vẫn hiện lên với dáng vẻ oai phong lẫm liệt khác thường. Cái chết của người lính qua cảm hứng lãng mạn mang vẻ đẹp trang trọng, hào hùng.

- Bài Việt Bắc mang khuynh hướng sử thi: viết về một sự kiện lớn của đất nước, có ý nghĩa lịch sử: cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, Trung ương Đảng, Chính phủ dời chiến khu Việt Bắc về Thủ đô Hà Nội; thể hiện tình cảm lớn của nhân dân, dân tộc: sự gắn bó nghĩa tình giữa nhân dân và cách mạng trong truyền thống “uống nước nhớ nguồn”. Bài thơ với dung lượng lớn, phản ánh đồng thời tổng kết chín năm kháng chiến trường kì, gian khổ và thắng lợi huy hoàng. Sức mạnh của nhân dân và niềm tin của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp được thể hiện qua nghệ thuật tráng ca (đoạn thơ: “Những đường Việt Bắc của ta ... Đèn pha bật sáng như ngày mai lên”).