Soạn Tập nghiên cứu và viết báo cáo về một vấn đề văn học hiện đại - Cánh diều - Chuyên đề 2

“Nghệ sĩ sáng tạo ra tác phẩm là để nhận thức và cắt nghĩa đời sống, thể hiện tư tưởng và tình cảm của mình,...”

Em hiểu mục đích ấy như thế nào? Hãy làm sáng tỏ:

- Văn học nhận thức và cắt nghĩa đời sống như thế nào? Cách nhận thức và cắt nghĩa đời sống của văn học có gì khác với các ngành khoa học?

- Phân tích một số tác phẩm văn học có trong sách Ngữ văn lớp 12 để làm rõ mục đích “thể hiện tư tưởng và tình cảm” của tác giả.

Dẫn ra một số tác phẩm văn học cụ thể theo các yêu cầu sau:

- Tác phẩm tồn tại dưới hình thức truyền miệng.

- Tác phẩm tồn tại dưới hình thức văn bản nghệ thuật được ghi giữ qua văn tự.

- Tác phẩm tự sự.

- Tác phẩm trữ tình.

- Tác phẩm kịch (kịch bản văn học).

"Hình tượng nghệ thuật vừa có giá trị thể hiện những nét cụ thể, cá biệt không lặp lại, lại vừa có khả năng khái quát, làm bộc lộ bản chất của một loại người hay một quá trình đời sống theo quan niệm của nghệ sĩ."

Hãy phân tích một hình tượng văn học để làm rõ đặc điểm trên của hình tượng nghệ thuật.

Cần chú ý những yêu cầu nào khi tìm hiểu một tác phẩm chuyến thế? Yêu cầu nào là trọng tâm của hoạt động này?

Từ những hiểu biết về việc chuyển thể một tác phẩm văn học, hãy làm một trong các bài tập sau:

(1) Lựa chọn một tác phẩm văn học dân gian và nêu ý tưởng chuyển thể thành một tác phẩm điêu khắc (tượng đài) hoặc hội hoạ (vẽ tranh).

(2) Nêu ý tưởng chuyển thể một tác phẩm truyện tục chọn thành một kịch bản văn học.

(3) Trong các bài thơ trong sách "Ngữ văn" cấp Trung học phổ thông, em thấy bài thơ nào có thể chuyển thể thành bài hát? Vi sao?

(4) Tù một tác phẩm văn xuôi có trong sách "Ngữ văn" cấp Trung học phổ thông, hãy nêu ý tưởng chuyển thể thành một truyện tranh.

Chọn và tìm hiểu về một tác phẩm đã chuyển thể từ tác phẩm văn học có trong sách "Ngữ văn" cấp Trung học phổ thông.

Các em thực hành theo các bước sau:

a) Chuẩn bị

- Đọc kĩ phần II. Cách tìm hiểu, giới thiệu, thuyết trình về một tác phẩm nghệ thuật được chuyển thể, đặc biệt là các yêu cầu của việc tìm hiểu một tác phẩm chuyển thể để vận dụng vào hoạt động thực hành trong chuyên đề này.

- Xác định tác phẩm đã chuyển thể từ tác phẩm văn học.

- Đọc lại tác phẩm văn học được chuyển thể.

b) Tìm hiểu tác phẩm chuyển thể

Thực hiện việc tìm hiểu tác phẩm chuyển thể theo các yêu cầu nêu ở phần II, mục 1 (trang 47).

Đọc bài viết sau và thảo luận theo các yêu cầu bên dưới:

Từ kết quả đã tìm hiểu về một tác phẩm chuyển thể ơ phần III, mục 2, bài tập I (trang 50), hãy giới thiệu, thuyết trình trıởc lợp về tác phẩm chıyển thể ấy.

(Gợi ý: Bọc kĩ phần II, mục 2. Cách thức giới thiệu, thuyết trình về một tác phẩm chuyển thể để vận dụng vào bài tập này).

Phong cách sáng tác của một trường phái văn học là gì? Phân biệt phong cách sáng tác của một trường phái văn học với phong cách nghệ thuật của nhà văn.

Nêu điểm giống nhau của các bài thơ trên ở các phương diện:

- Đặc điểm hình thức và thể loại.

- Hiện thực đời sống được khắc hoạ.

- Cảm xúc, tâm trạng của các chủ thể trữ tình.

Đặc điểm hình thức, thể loại và cách thể hiện tình cảm, cảm xúc trong những văn bản trên có gì khác với các bài thơ trung đại mà em biết?

Hãy nêu một tác phẩm mà em cho là tiêu biểu nhất cho trường phái văn học lãng mạn hoặc hiện thực Việt Nam và giải thích sự lựa chọn ấy.

Cá nhân hoặc nhóm thực hành nghiên cứu Tìm hiểu phong cách sáng tác của trường phái (trào lưu) văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn 1930-1945 theo các bước trong bảng trên.

Hãy viết bài giới thiệu phong cách sáng tác của trường phái văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945.

Hãy thuyết trình về phong cách sáng tác của trường phái văn học hiện thực Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945.

 Phân biệt bài viết và bài thuyết trình về phong cách sáng tác của một trường phái văn học.

Theo em, để thuyết trình về phong cách sáng tác của một trường phái văn học một cách hiệu quả, cần chú ý những vấn đề gì? Vì sao?