Đọc văn bản sau:  

Những người đàn bà bán ngô nướng

Những người đàn bà bán ngô nướng

Bày số phận mình bên đường

Những nhem nhuốc bên ngoài che dấu

Bao ngọt lành, nóng hổi bên trong

 

Người đi qua thờ ơ

Hay rẻ rúng cầm lên vứt xuống

Những tờ bạc lẻ đè lên mùi thơm

Người đàn bà bán dần từng mảnh đời mình nuôi con

 

Tôi ngồi xuống hai bàn tay ấp ủ

Một tuổi thơ lam lũ ruộng bùn

Cắn vào kí ức

Từng hạt ngô rơi

            Những kỉ niệm lon ton

Những hạt ngô - những giọt lệ của mẹ

Những mắt tròn xoe đói khát em thơ

Không dám cắn nữa

            áp bắp ngô lên má

Hình như là nồng ráp ổ rơm?

Hình như là bờ vai cha mằn mặn

Che gió mùa, ấp ủ… nửa đêm…

Người bán Ngô thổi hồng bếp lửa

Xoay những mảnh đời dù cháy vẫn còn thơm!

(Nguyễn Đức Hạnh, trích Khoảng lặng, NXB Đại học Thái Nguyên, 2016, tr.107-108)

Từ ngữ nào dùng để chỉ nhân vật trữ tình trong bài thơ trên?

ngôn.

- Vì sao trách nhiệm phát ngôn lại cần thiết và quan trọng với giới trẻ?

+ Phát ngôn định hình nhân cách cho giới trẻ;

+ Là cơ sở để xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội tốt đẹp. Việc phát ngôn của cá nhân là yếu tố văn hóa, chấp hành kỷ luật phát ngôn là lối sống có văn hóa.

+ Phát ngôn thiếu trách nhiệm có thể gây xung đột và hủy hoại mối quan hệ/hệ lụy khôn lường.

- Giới trẻ thể hiện trách nhiệm phát ngôn của mình như thế nào?

+ Ý thức trước pháp luật về việc chịu trách nhiệm cho mọi phát ngôn và nội dung đã đăng từ tài khoản cá nhân: Khi phát ngôn cần tôn trọng, lịch sự để tạo môi trường thân thiện, tin cậy; tránh dùng những ngôn từ phản văn hóa/xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của người khác gây kích động, thù ghét, chia rẽ... Khi chia sẻ thông tin cần kiểm chứng tính đúng/sai; thật/giả; không chia sẻ những thông tin gây tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, tính mạng, tài sản của các cá nhân/tổ chức -> Cần phát ngôn tích cực/chia sẻ những thông tin hữu ích;

+ Có thái độ kiên quyết, ứng xử phù hợp trước những phát ngôn/thông tin tiêu cực.

* Mở rộng vấn đề, trao đổi (quan điểm trái chiều hoặc ý kiến khác):  

Học sinh hình dung những ý kiến trái chiều, ngược với quan điểm của bản thân, từ đó có trao đổi để bảo vệ quan điểm cá nhân. Sau đây là gợi ý:

- Ý kiến trái chiều: Phát ngôn là quyền tự do ngôn luận của mỗi cá nhân, mạng xã hội là không gian công cộng nên con người được tự do bày tỏ quan điểm chính kiến/Lỗi phát ngôn không thể quy chụp từ 1 phía: lỗi từ người nói và lỗi từ phía người tiếp nhận (thiếu bản lĩnh, ý chí, cả tin, mù quáng…)

- Phản biện: Quyền tự do ngôn luận nhưng cần tuân thủ quy định của lương tâm và pháp luật. Mỗi cá nhân hãy là người thông thái trong việc thu và phát thông tin trước một thế giới nhiều biến động.

* Kết thúc vấn đề nghị luận: Khái quát lại vấn đề

(Dẫn chứng: HS tự do lấy dẫn chứng chứng minh cho vấn đề nghị luận trên. Yêu cầu dẫn chứng tiêu biểu, có tính cập nhật).

Hướng dẫn chấm:

- Xác định đúng vấn đề nghị luận; triển khai rành mạch các luận điểm để làm sáng tỏ vấn đề, lập luận chặt chẽ, kết hợp lí lẽ và dẫn chứng, đề xuất được những giải pháp khả thi về vấn đề bàn luận, có mở rộng, trao đổi với ý kiến trái chiều: 2,25-2,5 điểm.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận; triển khai được các luận điểm để làm sáng tỏ vấn đề, lập luận tương đối chặt chẽ, có dẫn chứng nhưng chưa thật tiêu biểu, đề xuất được những giải pháp vấn đề bàn luận, có mở rộng, trao đổi với ý kiến trái chiều: 1,5 -2,0 điểm.

- Xác định đúng vấn đề nghị luận; triển khai được luận điểm để làm sáng tỏ vấn đề, lập luận chưa chặt chẽ, có dẫn chứng nhưng chưa tiêu biểu, chưa đề xuất được những giải pháp khả thi về vấn đề bàn luận, chưa có mở rộng, trao đổi với ý kiến trái chiều: 1,0-1,25 điểm.

- Xác định vấn đề nghị luận chưa rõ, bài làm sơ sài, lí lẽ và dẫn chứng thiếu thuyết phục, chưa đề xuất được giải pháp và chưa có mở rộng, trao đổi với ý kiến trái chiều: 0,25-0,75 điểm

Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết câu trong đoạn văn.

Hướng dẫn chấm: